نوآوران آنلاین-در حال حاضر ۶۰ درصد از داروهای مشتق از پلاسمای مورد نیاز کشور با پلاسمای ایرانی و از طریق پالایش قراردادی از آن سوی مرزها وارد کشورمان می‌شود. این درحالیست که سال‌هاست وعده تولید ملی این داروها و ساخت و توسعه پالایشگاه پلاسما داده می‌شود؛ وعده‌ای که ظاهرا سازمان خصوصی‌سازی تاکنون نسبت به تحقق آن اعتنایی نداشته است.
دکتر علی‌اکبر پورفتح‌الله - مدیرعامل سازمان انتقال خون در گفت‌وگو با ایسنا، درباره آخرین وضعیت ساخت و توسعه پالایشگاه پلاسمای انتقال خون، گفت: در پایان دولت دهم، مصوبه‌ای در ضمائم قانون بودجه به مجلس ارائه شد که بر اساس آن، شرکت پژوهش و پالایش انتقال خون نیز به بخش خصوصی واگذار شد. این در حالی بود که طبق قانون، بخش بهداشت و درمان اصلا مشمول خصوصی‌سازی نمی‌شود، اما به این استناد قانونی، عملا بحث واگذاری پالایشگاه پلاسمای انتقال خون شکل گرفت.
وی افزود: براساس قانون وقتی که یک ساختار دولتی در لیست خصوصی‌سازی قرار می‌گیرد، آن شرکت فریز می‌شود و دیگر نمی‌توان در ارکان آن تغییری داد و رییس مجمع آن هم وزیر اقتصاد و دارایی خواهد بود. بنابراین وقتی دولت جدید مستقر شد، عملا ما در زمینه پالایشگاه اختیاری نداشتیم؛ چراکه پالایشگاه در لیست خصوصی‌سازی قرار داشت و رییس مجمع نیز وزیر اقتصاد و دارایی بود و طبعا امکان تغییر و تحول در هیات مدیره هم وجود نداشت. هیات‌مدیره هم کسانی بودند که برای واگذاری پالایشگاه ریل‌گذاری کرده بودند.
پورفتح‌الله با بیان اینکه در طی این سال‌ها تلاش‌ها و اقدامات کارشناسی با سازمان خصوصی‌سازی موثر واقع نشد، ادامه داد: بحث ما این بود که برای واگذاری پالایشگاه نمی‌توان ۲۲ هزار متر زمینی را که متعلق به سازمان انتقال خون است، وارد خصوصی‌سای کنید. همین موضوع هم پاشنه‌آشیل واگذاری بود. وقتی که ۲۲ هزار متر زمین را در بهترین نقطه شهر تهران، زیر برج میلاد با متری ۴.۵ میلیون تومان واگذار می‌کنند، طبیعتا خریدار انگیزه‌ای برای اقدام در راستای طرح توسعه پالایشگاه ندارد.
مدیرعامل سازمان انتقال خون تاکید کرد: البته خوشبختانه در قرارداد واگذاری پالایشگاه، بندی وجود دارد که اعلام می‌کند که هدف از واگذاری، طرح توسعه پالایشگاه است و چنانچه خریدار نسبت به طرح توسعه در مدت واگذاری اقدام نکند، با اعلام وزارت بهداشت و درمان، قرارداد بدون مراجعه به هیات داوران فسخ خواهد شد. بر اساس همین بند، بعد از اینکه دیدیم خریدار هیچ انگیزه‌ای برای طرح توسعه پالایشگاه ندارد، سه مرتبه وزیر بهداشت نامه رسمی به وزیر اقتصاد و دارایی نوشتند و خواستار لغو واگذاری شدند، اما متاسفانه باز هم به این فرایند که فرآیندی قانونی و در زمره تعهدات بود، عمل نشد. زیرا برداشت سازمان خصوصی‌سازی این بود که در پایان مدت واگذاری است و عملا اقدامی انجام نشد.
پورفتح‌الله با بیان اینکه طول مدت قرارداد واگذاری که پنج سال بود، در خرداد ماه به اتمام رسید، گفت: حال می‌بینیم که هیچ توسعه و راه‌اندازی هم در پالایشگاه اتفاق نیفتاده و باید وضعیت پالایشگاه تعیین تکلیف شود که امیدواریم با نگاهی که وزارت اقتصاد دارد و با تغییراتی که در سازمان خصوصی‌سازی اتفاق افتاده، دیدگاه جدید ایجاد شود. باید توجه کرد که خصوصی‌سازی به این معنا نیست که توپِ تاراج به بیت‌المال بزنند. باید به قرارداد مراجعه کنند و دقیقا مانند قرارداد عمل شود. ما با خصوصی‌سازی و ورود بخش خصوصی به حوزه توسعه پالایشگاه استقبال می‌کنیم و سیاست‌مان هم همین است. دولت هم به دنبال تصدی‌گری در بخش پالایش پلاسما نیست، اما مفهوم پالایشگاه این نیست که بخش خصوصی بیاید پالایشگاه را بگیرد، نیروهای کارش را اخراج کند، ده‌ها تخلف اتفاق بیفتد و سازمان خصوصی‌سازی اصلا نظارت نکند و منتظر باشد که تغییر و تحولی اتفاق افتد و بعد هم زمین را تبدیل به فرآیندی دیگر کنند.
وی تاکید کرد: بنابراین امیدواریم نگاه جدیدی در سازمان خصوصی‌سازی و وزارت اقتصاد و دارایی ایجاد شده باشد و بتوانیم با نگاه توسعه‌ای به این موضوع ورود کنیم. اگر هم قرار است پالایشگاه در دست بخش خصوصی باشد، باید کارش در صلاحیت توسعه پالایشگاه باشد و نسبت به این توسعه اقدام کند. در حال حاضر پالایشگاه هیچ‌کاری نمی‌کند. بر اساس گزارش و کارشناسی که انجام شده، در زمانی که واگذار شده است، پالایشگاه ۴۸ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است، اما در حال حاضر خود شرکت پژوهش و پالایش اعلام کرده است که پیشرفت فیزیکی‌اش ۱۸ درصد است؛ یعنی طرح توسعه را کنار گذاشته‌اند و مجددا برنامه دیگری را از صفر شروع کرده‌اند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه هیچ قدمی برای طرح توسعه پالایشگاه ظرف پنج سال گذشته انجام نشده است، افزود: اگر اتهام بخش دولتی این بوده که توان تولید و راه‌اندازی پالایشگاه را ندارد، بخش خصوصی هم که این توان را نداشت. به هر حال سازمان خصوصی‌سازی هم باید این نگاه ویژه را داشته باشد که هدف از خصوصی‌سازی در یک فعالیت، توسعه آن فعالیت است. در قرارداد هم ذکر شده که هدف واگذاریِ پالایشگاه طرح توسعه پالایشگاه است، اما تا این لحظه هیچ قدمی برای طرح توسعه پالایشگاه برداشته نشده است.
پورفتح‌الله با بیان اینکه این پالایشگاه می‌تواند در جهت تولید بخش عمده‌ای از داروهای مشتق از پلاسما به ما کمک کند، گفت: در حال حاضر از طریق پالایش قراردادی این داروها را تامین می‌کنیم. گرچه پالایش قراردادی دستاورد بزرگی برای کشور محسوب می‌شود. امروز حدود ۶۰ درصد از داروهای مشتق از پلاسما را با پلاسمای ایرانی تامین می‌کنیم و این اقدام علاوه بر صرفه‌جویی ارزی، تضمینی در برابر عدم ورود بیماری‌های نوظهور ونوپدید است. به هر حال اگر پالایشگاه راه بیفتد، تولید بخشی از این داروها می‌تواند در کشور اتفاق افتد و صنعت پلاسما می‌تواند توسعه پیدا کند.
وی درباره توان علمی و فناوری کشور برای تولید داروهای مشتق از پلاسما، تاکید کرد: قطعا توان علمی و فناوری تولید داروهای مشتق از پلاسما در کشور وجود دارد و ما می‌توانیم این اقدام را انجام دهیم. کما اینکه ما بستر بزرگی از واردات داریم که همین واردات می‌تواند بستری برای توسعه فناوری در کشور باشد. چطور داروی مشتق از پلاسما را به کشور وارد می‌کنیم. بنابراین می‌توانیم برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری انگیزه‌ای ایجاد کنیم تا فناوری آن را به کشور منتقل کنند. در حال حاضر ۴۰۰ هزار لیتر پلاسمایمان پلاسمای ایرانی است و حدود دوسوم داروهای مشتق از پلاسما با پلاسمای ایرانی تامین می‌شود و یک‌سوم آن با پلاسمای غیر ایرانی.