نگرانی از وضعیت شیوع کرونا در تهران/ کنترل مرگ ناشی از بیماری در کشور

نوآوران آنلاین- دکتر ایرج حریرچی - نماینده ویژه وزیر بهداشت و ناظر بر اجرای طرح بسیج ملی مبارزه با بیماری کرونا در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، در پاسخ به سوال ایسنا درباره وضعیت ابتلا به کووید۱۹ در استان تهران و استان‌های پرشیوع، ‌ گفت: در استان‌هایی که روند ابتلا به کووید۱۹  زودتر آغاز شد و معمولا استان‌های پر خطرمان محسوب می‌شدند، ‌ در حال حاضر روند ابتلا نزولی شده است و اکنون تعداد بیشتری از استان‌هایمان این وضعیت را دارند. البته متاسفانه  برخی از استان‌ها هنوز از نظر تعداد موارد ابتلا و مرگ‌ومیر روند صعودی نسبی را دارند که استان‌هایی هستند که ویروس کرونا دیرتر به آن‌ها وارد شده است.

نگرانی درباره وضعیت تهران

وی افزود: در عین حال از وضعیتی که در تهران وجود دارد از نظر ابتلا هنوز نگران هستیم. از آنجایی که تهران نقش کلیدی ارتباطی با سایر استان‌ها دارد، هرگونه وجود و  شیوع ویروس حتی در حد متوسط هم می‌تواند باعث انتشار به سایر شهرها و به‌ویژه شهرهای اطراف تهران شود که تبادل زیادی از نظر اشتغال دارند. همانطور که آقای رییس جمهور اعلام کردند روند ابتلا در اکثر استان‌ها نزولی است و همانطور که وزیر بهداشت اعلام کردند این به معنی مدیریت بیماری است، نه به معنی کنترل و سرکوب بیماری. ما هنوز درباره ویروس نگرانیم. سطح ترافیکی که امروز در سطح  شهر تهران بود، ما را نگران می‌کند. زیرا هر یک از این افراد می‌توانند ویروس را به خانه یا محل کار ببرند. ‌

حریرچی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره وضعیت نمودار ابتلا و بروز کرونا در ایران در مقایسه با نمودار سایر کشورها و برخی اظهارات مبنی بر عدم شناسایی درست بیماری در ایران، ‌ گفت: مهم‌ترین موضوعی که در بررسی نمودارهای ابتلا باید به آن توجه شود درست است که تعداد مهم است، اما مهم‌ترین نکته این است که میزان ابتلا با چه سرعتی رشد می‌کند و شیب منحنی، صاف شدن آن و پایین آمدن آن، شاید اهمیتش از تعداد خالص بیشتر باشد. یک نقص ما این بود که تست‌مان را برای افراد بستری انجام می‌دادیم و در افراد سرپایی کمتر تست انجام داده بودیم، زیرا اپیدمی در کشور ما زودتر شروع شد و در آن زمان اصلا تست نداشتیم، اما اکنون با اقداماتی که انجام دادیم، تست‌های سرپایی بسیار بیشتری را انجام می‌دهیم.

کنترل مرگ ناشی از کرونا در ایران

وی افزود: نکته مهم این است که اگر به موارد مرگ‌ومیر توجه کنید، می‌بینید که کسانیکه در بیمارستان‌ها فوت می‌کنند، حتما تست بر رویشان انجام شده است. به ویژه از روز یکم و دوم اسفند که ویروس شناسایی شده است و ملاحظه می‌کنید که با توجه به اقداماتی که دولت و ملت با هم انجام دادند، موضوع مهم این است که روند صعودی‌مان در میزان مرگ‌ومیر را کنترل کردیم و به خط صاف رسیده که به عنوان مهم‌ترین دستاورد مطرح است که کشورهای کمی توانستند به این دستاورد برسند. البته به این معنی نیست که کار ما نقص ندارد. حتما در کارمان نقص‌هایی داشتیم که سر فرصت می‌توانیم درباره آن بحث کنیم.

فاصله گذاری اجتماعی با لحاظ ملاحظات اقتصادی

وی درباره لزوم تشدید فاصله‌گذاری اجتماعی، گفت: ما دو موضوع داریم؛ یکی کنترل بیماری و کاهش مرگ و میر و بیمای‌زایی بیماری است و هدف دوم هم کاهش اثرات اجتماعی و اقتصادی ویروس است که این دو هدف متناقض بوده و حصول هر دو به میزان کاملا مناسب، ممکن است حاصل نشود. مهم این است فاصله‌گذاری اجتماعی به معنی کاهش تماس مردم با یکدیگر هدف ما است، اما باید ببینیم که اقتصاد ما چقدر تحملش را دارد. زیرا ایران فقط با کرونا نمی جنگد، بلکه با تحریم‌های ناجوانمردانه هم می‌جنگد و به همین دلیل حفظ تعادل در این زمینه لازم است و به حداکثر ممکن باید برسد، اما قاعدتا ملاحظات اقتصادی هم باید لحاظ شود.

بروز موج دوم کرونا در کشور اگر...

واکسن و داروی ضدکرونا نیازمند ۱۸ ماه زمان

حریرچی در ادامه درباره احتمال بروز موج دوم کرونا در کشور، گفت: اگر روال به سابق بازگردد که این اقدام مدنظر هیچکس نیست، مطمئنا شاهد یک موج بازگشت ویروس خواهیم بود. هیچکس در کشور، در دولت و ملت خواهان این موضوع نیست. اما در صورت عدم رعایت، احتمال بازگشت بیماری وجود دارد. همانطور که کشورهای مختلف مطرح کردند و رییس جمهور ما هم اشاره کردند تا زمانیکه واکسن و داروی این ویروس ساخته نشود که طبق پیش‌بینی‌ها حداقل ۱۸ ماه برای این اقدام وقت نیاز است و در عین حال اگر خود ویروس مانند سارس دچار تغییر معنی‌داری نشود، در کشورهای مختلف موجود خواهد بود. هیچ کشوری نتوانسته این ویروس و احتمال وقوع آن را به صفر برساند. ویروس در کشورهای مختلف دنیا خواهد بود و مقداری بسته به تغییرات آب‌وهوایی و رفتار مردم ممکن است انتشار ویروس و بالا و پایین شود.

هم با کرونا می جنگیم هم با تحریم ها

بازگشایی های گام به گام

وی افزود: استراتژی‌های فاصله‌گذاری هوشمند مبتنی بر چند اصل است؛ یکی این است که ما هم با کرونا می‌جنگیم هم با تحریم‌ها. در نتیجه، لحاظ مسائل اقتصادی در مدیریت کرونا، از استراتژی‌های اصلی فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند است. دوم بازگشایی هوشمند و تدریجی و گام به گام است.   هیچکس موافق نیست که یک‌ضرب بازگشایی انجام شود، بلکه باید بازگشایی‌های تدریجی داشته باشیم و ارزیابی‌های مستمر هم از این بازگشایی‌ها باید انجام دهیم تا برای گام بعد تصمیم‌ بگیریم. مساله مهم دیگر این است که در بازگشایی‌ها حذف گروه‌های پرخطر از ابتلا و مرگ ناشی از کرونا را در نظر بگیریم که این را مهم انجام می‌دهیم.

حریرچی در بخش دیگری از صحبت‌هایش، گفت: دو هدف اصلی و استراتژیک ما در مبارزه با کرونا؛ یکی کاهش مرگ و میر و بیماری‌زایی بوده و دومی کاهش اثرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از آن است. در حال حاضر کشور ما در دو جبهه کرونا و تحریم‌های ناجوانمردانه اقتصادی در حال جنگ است و به همین دلیل استراتژی فاصله‌گذاری هوشمند را انتخاب کردیم تا در میان این دو هدف تعادل ایجاد کنیم. بنابراین حاکمیت باید هم مسائل اقتصادی را لحاظ کند و هم بازگشت به کار به صورت گام به گام و با ارزیابی مستمرخواهد بود. به‌طوری که با ارزیابی گام اول، گام دوم را انجام می‌دهیم. نکته مهمی که در استراتژی‌های ما است، ‌ این است که گروه‌های پرخطر مانند کسانی که بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان، دیابت و... دارند، از بازگشت به کار ممکن است در برخی مناطق یا تمام مناطق منع کنیم.

حریرچی تاکید کرد: باید توجه کرد که گرچه کرونا، ویروس دموکراتی است و فقیر و غنی را با هم مبتلا می‌کند، اما اثرات اقتصادی این ویروس بر فقرا و اقشار متوسط بسیار شدید است. البته دوت اقداماتی را انجام داده است، اما به هر حال فقرا و کسانی که درآمدشان به صورت روزانه است، مشکلاتی را دارند. به غیر از کسانی که حقوق ثابت دارند، کرونا بر اقتصاد افرادی که درآمدشان به صورت روزانه است، ‌ اثرات زیادی داشته است.

توصیه به بیماران کرونا

وی افزود: دو استراتژی مقابله با کرونا این است؛ یکی فاصله‌گذاری اجتماعی است که میزان تماس افراد طبیعی را با هم به حداقل برسانیم. این سیاست تا حداکثر ممکن و قابل حصول ادامه می‌یابد و استراتژی دوم شناسایی بیماران و افرادی که با بیماران مواجه بودند و جداسازی آنهاست. طبق نظر سازمان بهداشت جهانی ایزوله کردن در خانه خیلی کم‌اثر و بی‌اثر است. طبق بررسی‌های ما کسانی که حتی از بیمارستان مرخص شدند و ما توصیه به ایزوله کردن در خانه کردیم، رفت‌وآمدهایی داشتند که ما را دچار مشکل کرده‌اند. افرد مبتلا باید به این موضوع توجه کنند.

حریرچی ادامه داد: سالانه حدود ۳۸۵ هزار مرگ در کشور داریم که ۸۵ هزار موردش زیر ۵۰ سالگی رخ می‌دهد و ۱۷۷ هزار مورد زیر ۷۰ سالگی رخ می‌دهد. به ترتیب  ۲۲ و ۴۷ درصد مرگ‌های ما زودرس است که باید برای این هم اقداماتی کنیم. فعلا همه تلاش ما به کرونا جلب شده، ‌ اما در ۱۱ ماهه اول سال ۱۳۹۸،   ۱۵ هزار و ۹۰۰ نفر فوت ناشی از تصادفات داشتیم و ۳۳۰ هزار و ۳۱۸ نفر ناشی از تصادفات مصدوم شده‌اند که باید به آن هم توجه کنیم. سه علت مرگ‌ومیر ایرانیان، بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان‌ها و دیابت است و سه عامل ایجاد بیماری‌های ما فشار خون بالا، ریسک‌فاکتورهای غذایی و قند خون بالاست. مردم باید این عوامل را کنترل کنند. امیدوارم با اقدامات دولت و ملت بتوانیم حتما کرونا را شکست دهیم.

تصوری اشتباه مبنی بر عدم ابتلای جوانان به کرونا

وی درباره وضعیت تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها نیز گفت: درباره مدارس و دانشگاه‌ها پیشنهاداتی را ارائه داده‌ایم و با وزارت آموزش و پرورش و وزارت آموزش عالی جلساتی برگزار کردیم. قاعدتا مدارس با توجه به تعداد بسیار زیاد دانش‌آموزان و اینکه سرویس‌هایشان اعم از مینی‌بوس، سواری و سرویس‌های مناطق روستایی و... پرتراکم است، امکان ابتلا را افزایش می‌دهد. اشتباهی که اکنون در سطح جامعه و برخی کشورهای دیگر هم وجود دارد، این است که فکر می‌کنند افراد جوان مبتلا نمی‌شوند که اصلا اینطور نیست. در کشور کره جنوبی که تست‌های زیادی انجام دادند، ثابت کردند اتفاقا افراد ۲۰ الی ۳۰ ساله بیشتر و یا حداقل هم‌سطح با سایرین مبتلا می‌شوند، اما کم‌علامت‌تر هستند. در عین حال برای ایزولاسیون و فاصله‌گذاری اجتماعی خیلی نگران افراد بدحال نیستیم. زیرا این افراد در بیمارستان بستری بوده و ایزوله است. اگر کسی علائم زیاد دارد و در خانه است هم ایزوله است. کسی که فکر می‌کند، مبتلا نیست و علامتی ندارد، ترددش زیاد است می‌تواند مثل یک بمب ساعتی جامعه را دچار ابتلا و درگیری کند.

مدارس و دانشگاه ها؛ مهم ترین عامل برای ابتلا

حریرچی افزود: مدارس و دانشگاه‌ها مهم‌ترین عامل یگانه برای ابتلا هستند و در دانشگاه‌ها حساسیت‌های خاصی وجود دارد. زیرا مدارس از یک منطقه‌اند، ‌ اما دانشگاه‌های شهرهای بزرگی مثل تهران، ‌ مشهد، تبریز و... افراد از شهرهای مختلف می‌آیند و ضمن اینکه خوابگاه هم جای پرتراکمی است که کافی است یک نفر مبتلا شود و تمام خوابگاه مبتلا شود. بنابراین در این زمینه وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم و وزارت بهداشت بسیار حساس هستند.

وی درباره تعداد شهدای سلامت، گفت: برای این موضوع کمیته‌ای را تشکیل داده‌ایم که تعداد را به دقت بررسی می‌کند و بعدا اعلام خواهد شد.

پیش بینی زمان مهار کرونا

حریرچی درباره پیش‌بینی وزارت بهداشت از زمان مهار کرونا در کشور، گفت: پیش‌بینی‌ها ما بسته به سطح فاصله‌گذاری اجتماعی است. یکی از پیش‌بینی‌هایمان این بوده که اگر هیچ فاصله‌گذاری اجتماعی رخ ندهد، تا انتهای خرداد با این بیماری درگیر خواهیم بود و در تابستان هم خودش را حفظ می‌کند و در پاییز هم مشکل‌زا خواهد بود. نظرمان این است که هیچ کشوری نمی‌تواند قرنطینه کامل را انجام دهد. به جز چین که البته شرایط خاصی داشت و بیش از ۴۰ هزار پزشک و پرستار به ووهان اضافه کرد و در مواردی هم افراد بیرون می‌رفتند. اکنون گفته می‌شود که در فرانسه قرنطینه کامل است، ‌ اما در آنجا مردم به شش دلیل می‌توانند از خانه خارج شود.

تا زمان کشف دارو و واکسن باید با زندگی با کرونا عادت کنیم

حریرچی ادامه داد: فاصله‌گذاری اجتماعی در کشور انجام شده و فکر می‌کنیم در اکثر استان‌ها از نقطه اوج خارج شده‌ایم و اگر همین روال ادامه یابد، در اردیبهشت ماه میزان شیوع به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد، اما نکته بسیار مهم این است که روند کاهشی نه در کشور ما و نه در هر کشور دیگری به معنای صفر شدن و از بین رفتن ویروس نیست. در کره جنوبی که یکی از کشورهای موفق در مقابله با کرونا بوده است، دیروز ۹۰ مورد جدید داشته است. همانطور که بسیاری از کشورها اعلام کرده‌اند، ‌ متاسفانه باید تا اطلاع ثانوی که واکسن یا داروی ویروس ایجاد شود، به زندگی با این ویروس عادت کنیم و استراتژی‌های فاصله‌گذاری اجتماعی را تا حد مقدور رعایت کنیم. خیلی از مردم ما و کشورهای دیگر شستن دست را رعایت نمی‌کردند که باید رعایت کنند. ارتباطات اجتماعی زیاد ما بسیار خوب است، ‌اما فعلا باید آن را کنترل کنیم.

حریرچی درباره اینکه ویروس کرونا ویروسی دست‌کاری شده از سوی انسان است،   گفت: این موضوع را ابتدا  کشور چین رسما اعلام کرد و کشور آمریکا هم این ادعاها را مطرح می‌کرد و جای تعجب است که رییس جمهور آمریکا چند بار اسم ویروس چینی را به کار برد. از نظر ما این قابل رد کردن نبوده و محتمل است، اما بررسی‌های لازم از نظر پدافند غیرعامل دارد انجام می‌شود. نکته مهم این است که این ویروس در کشور ما و سایر کشورها موجود است و با حداکثر شدت با آن مقابله می‌کنیم.

وی درباره مهم‌ترین مشکلات در مراکز درمانی، گفت: ما هم مانند سایر کشورهای دنیا در روزهای ابتدایی بیماری با موج عظیمی مواجه شدیم که آمادگی در داخل کشور و حتی در منابع بین‌المللی برای تامین مواد و وسایل حفاظتی وجود نداشت. در حال حاضر در آمریکا و ایتالیا و... هم وجود دارد. ما شرمنده جامعه پزشکی، پرستاری و پیراپزشکی هستیم که در برخی مراحل وسایل حفاظتی‌مان کم بود، اما حداقل در بخش بستری و بیمارستان‌های دولتی هیچ پزشک، پرستار و پیراپزشکی کم‌فروشی نکرد. خوشبختانه این موضوع تنها یکی دو روز در کشور مطرح بود که در زمینه تخت هم نگران بودیم، اما تمام بیماران را پذیرش کردیم. در حالی که در کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی که جزو هفت اقتصاد برتر جهان هستند، به شهادت پزشکان، می‌گویند افراد سن بالا و یا مبتلایان به برخی بیماری‌ها را به ونتیلاتور وصل نکنید. در حالی که ما در کشورمان هیچ گاه چنین کاری نکردیم و تمام بیماران را پذیرش کردیم و می‌بینید که بهبودیافته 90 ساله و 100 ساله هم داریم. شاید یکی از نقص‌های ما که سایر کشورها هم با آن مواجه شدند، کمبود تست در روزهای اول بود که الان ظرفیت مناسبی فراهم شده و همچنان باید افزایش یابد.

حریرچی افزود: شاید می‌توانستیم هماهنگی‌های بیشتری داشته باشیم و فاصله‌گذاری اجتماعی را زودتر آغاز کنیم تا موج اول سفرهای نوروزی را نداشته باشیم، اما مجموع عملکردمان با توجه به اعلام مراجع بین‌المللی و درگیری زودهنگام‌مان مشخص است که عملکردمان در کنترل مرگ‌و میر مناسب است.