نوآوران آنلاین- دکتر مریم نیک صولت عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تبیین دلایل تفاوت آمارهای ابتلا و مرگ و میر ناشی از کروناویروس در کشورهای با هرم جمعیتی مختلف، با اشاره به افزایش قابل توجه جمعیت سالمندی کشور طی سال‌های آینده؛ راهکار و پیشنهاداتی را جهت کاهش تبعات منفی ناشی از این مساله ارایه کرد.
وی با بیان اینکه کرونا ویروس یک بیماری عفونی است که ابتلای آن به چندین عامل بستگی دارد، اظهار کرد: با در نظر گرفتن صرف متغیرهای دموگرافیک مثل گروه‌های سنی یا جنسی و نرخ رشد جمعیت، کشورهای دارای جمعیت سالمندی بالاتر، بیشتر درگیر می‌شوند، این در حالیست که این پدیده فقط به متغیرهای دموگرافیک وابسته نیست.
چرا سالمندی در کرونا فاکتور خطر است؟
وی با تاکید بر اینکه سالمندی یک فاکتور خطر برای بیماری کروناست، تصریح کرد: با افزایش سن سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود، از طرف دیگر معمولا افراد بالای ۷۰ سال دچار بیماری مزمن مانند دیابت، فشارخون و بیماری‌های قلبی عروقی هستند که منجر به افزایش خطر مرگ و میر در آنان می‌شود.
آیا کنترل کرونا در کشورهای دارای جمعیت جوان موفق‌تر است؟
این استاد دانشگاه با اشاره به مطالب مطرح شده مبنی بر کنترل سریع‌تر همه گیری کرونا در کشورهای جوان، توضیح داد: این که گفته می‌شود در برخی کشورهای جوان مانند کشورهای جنوب شرقی آسیا از جمله پاکستان، شیوع کرونا راحت‌تر کنترل شده و یا آمار مرگ‌ومیر و ابتلا در این کشورها کمتر است، تنها به دلیل جوان بودن هرم جمعیتی آن‌ها نیست بلکه می‌تواند به دلیل بیماریابی کمتر، ضعف سیستم بهداشتی و موارد دیگر باشد.
وی افزود: به طور مثال کشور آلمان با وجود دارا بودن هرم جمعیتی پیرتر، در مهار کرونا بسیار موفق عمل کرده که دلیل آن وجود زیرساخت‌های بهداشتی مناسب و قویست، در مقابل ایتالیا مرگ‌ومیر بالایی داشت که نشاندهنده ضعف زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی آن است.
به اعتقاد نیک صولت، اگر تنها مسئله جوان و پیر بودن جمعیت را در نظر بگیریم، این سوال مطرح می‌شود که چرا ژاپن با وجود جمعیت بالای سالمند در مهار کرونا موفق عمل کرد و آمار مرگ و میر پایینی داشت.
عوامل تاثیرگذار در کنترل سریع‌تر همه‌گیری‌ها
این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه نمی‌توان تنها به فاکتورهای دموگرافیک جمعیت‌شناسی اکتفا کرد، گفت: در این میان چند عامل مهم دیگر از جمله ظرفیت‌های بهداشتی، وجود کیت‌های تشخیصی برای انجام تست، آشنا بودن سیستم بهداشتی به اهمیت مساله پیشگیری پیش از درمان و تقویت زیرساخت‌ها از جمله فرهنگ سازی و ارائه آموزش‌های صحیح و موثر به مردم باید مورد توجه و تمرکز قرار بگیرد.
اهمیت مساله فرهنگ‌سازی و ارتقای سواد سلامت جامعه
وی با تاکید بر اهمیت مساله فرهنگ‌سازی و ارتقای سواد سلامت جامعه، عنوان کرد: تحقق این مساله به صورت مقطعی امکان‌پذیر نیست و سال‌ها باید برای فرهنگ سازی و تقویت زیرساخت‌های آموزشی برنامه‌ریزی شود؛ به عنوان مثال در کشور ژاپن به جای روبوسی تعظیم می‌کنند، ماسک را راحت‌تر پذیرفته و استفاده می‌کنند، حداقل فاصله یک یا دو متر را رعایت می‌کنند و آموزش‌های مربوط به شستن دست و رعایت بهداشت را از دوران ابتدایی ترویج می‌کنند؛ یا مثلا برخی کشورها سیاست‌های درستی را همزمان با آغاز همه گیری پیاده کردند، به عنوان نمونه ایرلند هنگام شیوع کرونا با انتشار فراخوان یک جمعیت داوطلب جهت خرید و تهیه لیست موادغذایی برای افراد سالمند تشکیل داد که نشان دهنده همبستگی مردم جهت مقابله بهتر با بحران‌هاست.
این متخصص طب سالمندی با بیان اینکه جوان بودن جمعیت کشورها در مقابله بهتر با بحران بی تاثیر نیست، عنوان کرد: البته باید توجه داشت که بحران کرونا چندعلیتی است.
چالش‌های سالمندی کشور در همه‌گیری‌ها
نیک صولت با تبیین وضعیت جمعیتی کشور، اظهار کرد: جمعیت کشور در حال حاضر جوان است اما طی ۳۰ سال آینده حدود یک سوم تا یک چهارم جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند، طبیعتا باید برای مواجهه با این پدیده برنامه‌ریزی کنیم، چراکه پاندمی کرونا تنها بحران پیش روی بشر نبوده و کشورها همواره در معرض بروز بیماری‌های عفونی و واگیردار بوده و در این میان سالمندی یک فاکتور خطر است.
وی با تاکید بر سیاست‌ها و برنامه ریزی سازمان جهانی بهداشت در این زمینه، گفت: سیاست سازمان جهانی بهداشت "سالمندی سالم" است که ما نیز در داخل کشور باید از آن پیروی کرده و برای آن برنامه‌ریزی کنیم.
زیرساخت‌های لازم جهت تحقق سالمندی سالم در جوامع
این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به مهمترین شاخص‌های سالمندی سالم، گفت: تغذیه خوب، ورزش و فعالیت بدنی کافی، دوری از استرس، گسترش و تقویت شاخص‌های روحی روانی و نیز فعالیت و رابطه اجتماعی سالم و خوب برخی از اصولیست که برای تحقق سالمندی سالم باید از سوی افراد جوان و میانسالان در پیش گرفته شود.
وی با اشاره به زیرساخت‌های لازم جهت تحقق سالمندی سالم در جوامع، گفت: فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم از جمله محیط مناسب برای ورزش، سیستم بهداشتی و درمانی قوی، ارتقای سطح سواد سلامت جامعه و ارایه آموزش صحیح به افراد برای داشتن زندگی سالم و راحت برخی از این اقدامات است.
وی با بیان اینکه در سراسر جهان نمونه‌هایی از مقاومت سالمندان در برابر ویروس کووید ۱۹ را شاهد بوده‌ایم، گفت: این مساله اهمیت توجه به سالمندی سالم و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم برای تحقق آن را دو چندان می‌کند.
نیک صولت با اشاره به نکاتی که همزمان با مساله همه‌گیری کروناویروس جدید در جوامع پدیدار شد، اظهار کرد: در اوایل شیوع کرونا، سالمندان استرس و اضطراب بالایی گرفتند که البته هنوز از بین نرفته و همین مساله منجر به کاهش و حتی قطع دیدار آنان با اقوام و فرزندان و در نتیجه تضعیف روحیه و افسردگی در آن‌ها شد که باید برای آن فکر شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر مساله رعایت فاصله اجتماعی در زمان شیوع بیماری و به ویژه همزمان با بحران کرونا، عنوان کرد: این مساله به معنای قطع رابطه با سالمندان نیست، بلکه می‌توان دیدارها را از طریق فضای مجازی برقرار کرد و با درنظر گرفتن راهکارهای صحیح و بهداشتی نسبت به ارتقای شاخص‌های سلامت روان افراد جامعه و بویژه سالمندان اقدام کنیم.