نوآوران آنلاین- بعد از کودتای ارزی که طی روزهای اخیر اتفاق افتاد، دوشنبه شب جهانگیری اعلام کرد که ارز با رقم 4200 تومان تک نرخی شد.

بر کسی پوشیده نیست که این کاهش قیمت ارز اتفاق خوبی بود، اما روز گذشته در پی این کاهش از یک سو شاهد توقف معاملات بازار توسط صرافی‌ها بودیم و در سوی دیگر این بازار، دلالان ارز را با رقمی حدود 5500 تومان عرضه می‌کردند. از این رو می‌توان گفت تک نرخی کردن ارز در صورت نبود نظارت ناظران بر بازار می‌تواند به کلاف سردرگمی تبدیل شود که همه معادلات اقتصادی را با مشکل مواجه کند.

در همین راستا به گفت‌وگو با کارشناسان اقتصادی پرداختیم که تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

عدم یکسان‌سازی نرخ ارز به معنای ایجاد بستر رانت است

در همین خصوص هادی حق‌شناس، نماینده مجلس ششم، اقتصاددان و استاد دانشگاه به خبرنگار نوآوران گفت: به نظر می‌رسد که اگرچه نوسانات ارزی در برخی از شاخص‌های اقتصادی، عوارض منفی به دنبال داشت، اما این نکته مثبت برجسته را نیز داشت که دولت بالاخره پذیرفت بعد از 4 الی 5 سال اقدام به یکسان‌سازی نرخ ارز کند.

وی ادامه داد: گرچه تصمیم دولت درخصوص کاهش نرخ ارز به قیمت 4200 تومان از این منظر محل تأمل است که آیا واقعاً این عدد، قیمت واقعی ارز است یا نه، اما یکسان سازی این نرخ با تأخیر چند ساله اقدامی مثبت بود. به این دلیل که عدم یکسان‌سازی نرخ ارز به معنای ایجاد بستر فساد و رانت است که در سنوات گذشته بخشی از دلالان از این وضعیت چندنرخی نهایت بهره را به سود خود بردند.

حق‌‌شناس با بیان این‌که قیمت 6200 تومانی روز یکشنبه بازار ارز قیمت واقعی نرخ ارز نبود، اظهار داشت: نرخ ارز به لحاظ منطق اقتصادی مابه‌التفاوت میانگین تورم داخلی به میانگین تورم کشورهایی بود که از آن‌ها کالا وارد کردیم؛ لذا به نظر می‌رسد که قیمت نیمه دوم سال 96 به قیمت واقعی ارز نزدیک‌تر باشد تا قیمت بالای 6000 تومان. از این رو باید گفت اگر دولت بتواند قیمت سال 96 را در بازار در قالب یکسان‌سازی نرخ ارز تثبیت کند، بازار زودتر تعادل را تجربه خواهد کرد، اما با توجه به این‌که در این بین پارامترهای غیراقتصادی نیز از جمله بحث ماندن یا نماندن امریکا در برجام می‌تواند بر نرخ ارز تأثیرگذار باشد، دولت 4200 را نرخ ارز اعلام کرده و امیدواریم در فاصله تنفس یک ماهه تا 22 اردیبهشت ماه بتواند بازار ارز را کنترل کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به این‌که در هر حالت دو واقعیت وجود دارد که یک مورد را که همان یکسان‌سازی نرخ ارز است دولت انجام داده، گفت: مورد دوم نیز پذیرش تورم داخلی به تورم خارجی است که به مرور زمان باید انجام دهد.

حق‌شناس در بیان ضرورت تک نرخی ماندن قیمت ارز تأکید کرد: با توجه به این‌که همه کشورهای همسایه ما از درآمدهای ارزی و ظرفیت‌های اقتصادی کشور ما برخوردار نیستند، اما ارز در کشورشان به یک نرخ واحد عرضه می‌شود و بنیان‌های اقتصادی ایران قوی‌تر از کشورهای همسایه است و استراتژی‌های اقتصادی همه دولت‌ها موجب شده تا در بازار ارز با مشکلاتی مواجه شویم و ارزش پول ملی کاهش یافت. به نظر می‌رسد این یکسان‌سازی گرچه محل تأمل است، اما اقدامی صحیح بوده است که سال قبل باید انجام می‌شد.

وی افزود: با تداوم روند تک نرخی بودن ارز یقیناً شاهد بازگشت ثبات به بازار خواهیم بود، اما نه لزوماً در قیمت 4200 تومان؛ چراکه تثبیت در اقتصاد معنا ندارد.

ارز 4200 تومانی همان ارز دولتی است

در ادامه به گفت‌وگو با سید کاظم دوست‌حسینی، عضو سابق هیأت نمایندگان تهران پرداختیم.

وی نیز معتقد است که تک نرخی کردن دولت باید سال‌ها پیش صورت می‌گرفت تا کمتر شاهد نوسانات در بازار ارز بودیم.

دوست حسینی با بیان این‌که ارز نباید چند نرخی باشد، افزود: نمی‌توان گفت نرخ ارز در شرایط کنونی تک نرخی است، درواقع همان نرخ دولتی ارز یعنی 3800 تومان است که تبدیل به 4200 تومان شده و به همه افراد تعلق نمی‌گیرد و دولت هنوز جزئیاتی از این تک نرخی کردن اعلام نکرده است.

وی با بیان این‌که در کنار بازار رسمی شاهد بازار سیاه ارز نیز خواهیم بود، اظهار داشت: خواه ناخواه این اتفاق خواهد افتاد و اکنون نیز در بازار با نرخ 5500تومان شاهد عرضه و فروش ارز هستیم که به تدریج آثار منفی خود را نشان خواهد داد؛ ارزی که توسط کانال های غیر رسمی فروخته شود، طبیعتاً قابل اطمینان نخواهد بود و امکان وجود ارزهای تقلبی نیز در آن است. از این رو چنین می‌توان استنباط کرد که در شرایط کنونی ارز 4200 تومانی همان ارز دولتی است.

دوست‌حسینی با بیان این‌که اگر توازن میان عرضه و تقاضا برقرار نباشد، شاهد شکل‌گیری بازار سیاه نیز خواهیم بود، عنوان کرد: اگر ارز تک نرخی شود و تک نرخی بماند و بازار سیاه شکل نگیرد، قطعاً تثبیت قیمت‌ها را به عینه خواهیم دید و آثارش را لمس خواهیم کرد و قیمت‌ها شفاف می‌شود.