نوآوران آنلاین- این روزها بسیاری از فعالان اقتصادی و تحلیلگران این حوزه هشدارهایی در خصوص کسری بودجه ای که در انتظار اقتصاد ایران است، مطرح می کنند.
به زعم آن ها در شرایط کنونی امکان تحقق همه موارد مصوب در بودجه وجود ندارد و به واقع نیز چنین است.
در حقیقت باید گفت وضعیت ایجاد شده نگرانی های بسیاری از بابت افزایش هزینه های جاری کشور در عین کاهش درآمدهای ارزی را ایجاد کرده است.
اگر دخل و خرج کشور با یک دیگر هم خوانی نداشته باشند با بحران اقتصادی مواجه خواهیم شد و کمبودهای مالی گریبان گیر کشور خواهند شد.
در حال حاضر که درآمدهای نفتی قطع شده اند، بهترین فرصت برای گسترش صادرات غیرنفتی است.
پس از بازگشایی مرزها و آغاز مبادلات تجاری با دیگر کشورها باید روند درآمد زایی کشور را در مسیری هدایت کنیم که کمبودی در زمینه مالی نداشته باشیم.
اگر چه امکان فروش نفت و یا دریافت مالیات از بخش های مختلف وجود ندارد، اما راه های دیگری برای کسب درآمد وجود دارد که باید مورد استفاده قرار گیرند.
در همین خصوص به گفت و گو با احمد پورفلاح، مشاور عالی رئیس اتاق بازرگانی ایران و همچنین رئیس اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا پرداختیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان گرامی می شود.
* بسیاری از تحلیلگران بر این باور هستند که در سال جاری با کسری بودجه شدیدی مواجه خواهیم بود. شما پیش بینی می کنید که چه وضعیتی در ماه های آینده ایجاد خواهد شد؟
شرایط موجود اقتصادی نشان از آن دارد که اقتصاد ایران روزگار نه چندان خوشی را طی می کند و به نظر می رسد که وضعیت بدتر شود. نمی توان انتظار داشت یک شبه شرایط اقتصادی کشور بهبود یابد و مسیر رشد را طی کنیم. وضعیت فعلی نتیجه سیاست های نسنجیده ای است که سال ها اجرا شده و اکنون در سخت‌ترین شرایط ممکن قرار داریم.
معمولاً تصمیمات مهم اقتصادی پیش از این که مورد ارزیابی و مشورت با صاحبنظران قرار بگیرند عملیاتی می شوند و نهایتاً نتایج نامطلوبی به دنبال دارند. مسائل اقتصادی در کشور ما موضوع بسیار مهمی هستند که باید با توجه به اهمیت شان مورد ارزیابی قرار گیرند و مسؤولان به ریشه یابی علل بروز مشکل بپردازند.
نبود زیرساخت های مناسب، عدم بهره مندی از برنامه ریزی های صحیح اقتصادی، بی توجهی به معیشت خانوارها، نبود انگیزه برای رفع مشکلات مردم و عدم توجه به گزینش افرادی شایسته در جایگاه های مهم هم چون اداره امور موجب می شود امروزه روند اداره کشور به ویژه از نظر اقتصادی زیر سؤال رود.
نتیجه همه سیاست های غلط در نهایت در زمینه کسری بودجه بروز و ظهور می یابد. کسری بودجه آن هم در شرایط کنونی، سم مهلکی برای کشور است و نباید وضعیت به گونه ای پیش رود که در تأمین هزینه های جاری کشور مشکل داشته باشیم. باید همه موانع از سر راه رشد و توسعه اقتصادی برداشته شود. یکی از عواملی که در این زمینه هم چون دست انداز عمل می کند، کسری بودجه است. طبیعتاً وقتی اقتصاد کشور به گونه ای است که قادر به تحقق درآمدها و هزینه‌ها نیستیم، کسری بودجه اتفاقی گریزناپذیر خواهد بود.
* به نظر شما علت اصلی بروز کسری بودجه چیست؟
سال های بسیاری است که اقتصاد ایران به شدت وابسته به درآمد های نفتی است و اکنون که تحریم ها اجازه فروش نفت هم چون گذشته را برای ما فراهم نمی کند، در نتیجه درآمدهای کشور افت و کاهش فروش نفت، نقش مهمی در کسری بودجه ایفا خواهد کرد. سال های بسیاری است که هشدارهایی در خصوص تک محصولی بودن اقتصاد ایران را مطرح کرده ایم، اما متأسفانه مورد توجه ها دولت ها قرار نگرفته است. در حال حاضر که دولت با کسری بودجه مواجه شده است این مشکل برجسته شده و توجه همه را به خود جلب کرده است.
باید پیش از اعمال تحریم های نفتی امریکا، دولتمردان به فکر کاهش وابستگی به ارزهای نفتی می افتادند تا اکنون با مشکل کمبود منابع مالی مواجه نبودیم.
متأسفانه این موضوع از اهمیت کمی برخوردار بود و تلاشی در جهت رفع آن صورت نگرفت و امروز این چنین گرفتار کسری بودجه هستیم. راه دیگر افزایش درآمدهای کشور بالا بردن میزان مالیات است که در قالب بودجه این اتفاق صورت گرفت.
البته نمی توان با وضعیت ایجاد شده چندان امید به تحقق درآمدهای مالیاتی داشت؛ چرا که کرونا موجب شده تا بسیاری از اصناف با مشکل رکود مواجه شوند و نتوانند هم چون گذشته درآمد کسب و از درآمدشان اقدام به پرداخت مالیات کنند. قطعاً در چنین شرایطی با مشکل کاهش درآمدهای مالیاتی رو به رو خواهیم شد و وضعیت اقتصاد داخلی ما بدتر از قبل خواهد شد؛ چرا که منبع مهم کسب درآمدش از بین خواهد رفت.
درآمدهای مالیاتی و نفتی دو رکن مهم بودجه هستند که عدم تحقق آن ها مشکلات جدی برای اقتصاد ایجاد می کند.