نوآوران آنلاین- نوشتن در خصوص دو موضوع دشوار است. اولی این است که بخواهی موردی ناشناخته و کم سابقه را اثبات نمایی. دومی – که سخت تر از اولی ست (!) – این که در باره مسأله ای روشن و بدیهی قلم فرسایی کنی؛ چرا که ده ها دلیل و سند در اختیار داری که می توانی از آن ها در نوشتار خود بهره بگیری، اما مسأله آن چنان بدیهی و مسلم است که از بیم آن که متهم به “بی مایگی” و “سطحی بودن” بشوی، دستت به نوشتن نمی رود. وقتی هم نوشتی و کارت تمام شد، حس بیهوده نگاری و نارضایتی از فرجام آن به انسان دست می دهد؛ زیرا موضوعی را به اثبات رسانیده ای که قبلاً هم امری بدیهی به شمار می آمد!
نوشتن در خصوص “ایمنی گله ای” هم از همین مورد دومی هاست. با پوزش از خوانندگان محترم، ناچاراً – با توجه به خطر آفرین بودن این شیوه رفتاری در مقابله با کرونا و علاقه مندی برخی دولتمردان کشورمان به اجرای آن و متعلقاتش، از جمله بازگشایی های کسب و کار و تفریحات عمومی و ... – نکاتی را خاطر نشان می سازم.
ایمنی گله ای – به تعبیر امروزی – در یک تعریف کوتاه و در مقیاس یک کشور؛ یعنی این که صدها هزار یا میلیون ها انسان را ( حسب جمعیت آن کشور یا جامعه هدف ) در معرض یک ویروس معین قرار دهیم. هدف غایی در اجرای سیستم ایمنی گله ای این است که با آغشتن حداکثر افراد به ویروس، در سیستم ایمنی نجات یافتگان – فارغ از تعداد جان باختگان – زنجیره سرایت و ابتلاهای بعدی قطع شده و به این ترتیب به قائله زیان های جانی و مالی شیوع ویروس پایان داده شود.
راهکار ایمنی گله ای – حداقل در خصوص کووید ۱۹ – ناگفته پیداست بیش از طرفدارانش، مخالف و منتقد سرسخت دارد. این که میلیون ها انسان خرد و بزرگ را عامداً در خطر شکنجه ابتلاء به بیماری و مرگ قرار دادن – بدون شواهد کافی در موفقیت آمیز بودن آن – و فی الواقع موجبات فوت آنان را فراهم ساختن، با هیچ عقل و منطقی سازگار نیست.
روش ایمنی گله ای اغلب مورد علاقه دولتمردان کشورهایی ست که در شرایط وخیم اقتصادی قرار دارند. دولتمردانی که اهتمام و علاقه ای به مطالعه و کنکاش بیشتر ندارند و تمایلی هم ندارند با کارشناسان و متخصصان مربوطه ( اقتصاد دانان، پزشکان و.... ) غیر از بدنه قوه اجرایی کشور و نیز خودی ها مشورت نمایند و به آسان ترین و دسترس ترین راهکار دم دست، یعنی “ایمنی گله ای” متوسل می شوند و برای توجیه و کارآمدی اجرای این روش، آمار و ارقامی از میزان ابتلاء و... در جامعه خود ارائه می کنند که به لحاظ علمی و عملی، فراوان شگفتی زا و بسیار محال است.
متذکر می گردد منظور از ایمنی گله ای ( جمعی ) در ابتداء واکسیناسیون اکثریت افراد یک جامعه انسانی در برابر یک بیماری و نهایتاً مصو نیت تمامی افراد جامعه مورد نظر در ابتلاء به بیماری مزبور بود، نه آلوده کردن اکثریت اعضای جامعه به یک نوع ویروس!
به عنوان شاهدی بر این مدعا، ایمنی جمعی به عنوان یک پدیده طبیعی در دهه ۱۹۳۰ شناخته شد که مشاهده گردید بعد از این که تعداد قابل توجهی از کودکان پس از دریافت واکسن از سرخک مصون شدند، تعداد عفونتهای جدید به طور موقت – حتی در بین کودکان مستعد – کاهش یافت. از آن زمان، واکسیناسیون دسته جمعی برای القای ایمنی جمعی رایج و در جلوگیری از شیوع بسیاری از بیماری های عفونی موفقیت آمیز عمل کرده است.
در زیر به برخی از ایرادهای گرفته شده به روش ایمنی گله ای می پردازیم:
۱) تحقیقی در اسپانیا کارآمدی "ایمنی گلهای" برای مقابله با شیوع کرونا را زیر سؤال برده است. این تحقیق که در نشریه “لنست” منتشر شده است، بزرگ ترین تحقیق در این زمینه در اروپا محسوب میشود.
بر اساس این پژوهش، فقط ۵ درصد از بیش از ۶۰ هزار اسپانیایی مورد مطالعه، پادتنهای ضد کرونا در خون خود داشتند.
ایمنی گله ای زمانی حاصل میشود که درصد قابل توجهی از جمعیت – بین ۷۰ تا ۹۰ درصد – با عامل بیماری عفونی در تماس بوده باشند و به این ترتیب زنجیره سرایت و ابتلای جدید قطع شود.
پژوهشگران این تحقیق میگویند پادتنهای ضدکرونا در مناطق ساحلی اسپانیا در خون کمتر از ۳ درصد جمعیت وجود دارد، اما در مناطقی که شیوع بیماری زیاد بوده بیشتر دیده میشوند:
با وجود شدت کرونا در اسپانیا، بروز پادتنها در جمعیت کم و به وضوح برای ایمنی گلهای ناکافی است.
۲) بنا بر بسیاری شواهد، برخی افراد پس از ابتلای به کرونا و مداوا، برای بار دوم نیز به این ویروس مبتلا شده و حتی فوت کرده اند ( به عنوان مثال جناب آقای لاریجانی رئیس سابق مجلس شورای اسلامی که برای بار دوم به کرونا مبتلا شده و در حال حاضر در بیمارستان بستری هستند و ان شاءالله این بار نیز از این ویروس منحوس رهایی می یابند ).
۳) برخی از متخصصان بر این باور هستند که ممکن است ویروس کرونا ایمنی ندهد، چون آنتی بادی برخی از بیماران بعد از حدود یک ماه طبیعی می شود. یعنی ممکن است مکانیزم بیماری به گونه ای باشد که سیستم ایمنی بدن نتواند آن را در حافظه خود بسپارد. به عبارتی، ایمنی گلهای سبکی از ایمنی ست؛ اما اصلاً در مورد بیماری کرونا صدق نمیکند.
۴) کشورهایی مانند انگلیس و سوئد هم که در ابتداء روش ایمنی جمعی را در پیش گرفتند، شکست خورده و به شیوه های دیگر مقابله با کرونا روی آوردند.
۵) سازمان جهانی بهداشت که متولی مورد تأیید تمامی کشورهای جهان در مقابله با ویروس کروناست؛ به روشنی تمام مقام های دولتی را از تلاش برای ایجاد ایمنی گله ای در برابر بیماری کووید – ۱۹ برحذر داشته است: « ایمنی گله ای باعث اشباع بیمارستان ها شده و مرگ عده زیادی را به همراه خواهد داشت ».
این سازمان معتقد است: « رسیدن به مرحله مصونیت گله ای مستلزم این است که در بدن بین ۶۰ تا ۸۰ درصد جمعیت پادتن های طبیعی برای مبارزه با ویروس وجود داشته باشد. این اعداد هر چیزی که باشند، جوامع امروز به هیچ عنوان در نقطه نزدیک به آن قرار ندارد و این یعنی این که رسیدن به چنین مرحله ای مستلزم این است که ویروس فرصت زیادی برای کشتن مردم خواهد داشت ».
سازمان بهداشت جهانی به صراحت تمام معتقد است: «پیش از آن که به ایمنی گلهای برسیم، این ویروس جوامع ما را از بین خواهد برد. میدان دادن به ایده ایمنی گلهای، آسیبی جبران ناپذیر به وضعیت سلامتی جهان وارد خواهد ساخت ».