نوآوران آنلاین- بر کسی پوشیده نیست در جامعه ای هم چون ایران که مدت هاست با مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیاری دست و پنجه نرم می کند، شیوع کرونا موجب دامن زدن به مشکلات مردم شد.
اکنون در شرایطی قرار داریم که مسائل اقتصادی به قدری مردم را تحت فشار قرار داده اند که آن ها به شدت افسرده شده اند و روزگارشان توأم با استرس های روانی بسیاری است.
از زمانی که کرونا وارد کشورمان شد و وضعیت از حالت عادی خارج شد مردم نیز دچار اضطراب های شدیدی شدند و از نظر روانی در معرض خطر قرار گرفتند.
این نکته قابل تأمل است که زمینه بسیاری از اختلالات روحی، استرس ها و اضطراب هایی هستند که رفع نمی شوند و ریشه می دوانند.
متأسفانه تلاشی نیز برای رفع مشکلات روانی مردم نمی شود و باید گفت حل مسائل روانی مردم محلی از اعراب ندارد و از هیچ اهمیتی در نظر مسؤولان برخوردار نیست. نهایتاً اگر این شرایط برای مدتی تداوم یابد شاهد جامعه ای خواهیم بود که مردمانش در عین نا امیدی به آینده، دچار افسردگی های حادی نیز هستند.
در همین خصوص به گفت و گو با دکتر امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه پرداختیم که از نظر می گذرد.
* شرایط کنونی خانواده ها را از نظر روحی چطور ارزیابی می کنید؟
جامعه ما اکنون در حال دست و پنجه نرم کردن با ویروس کوچک اما پر قدرتی به نام کروناست. این ویروس گر چه ظاهراً سلامت جسمی انسان ها را هدف قرار گرفته و موجب مرگ افراد بسیاری شده است، اما در باطن همه ابعاد زندگی افراد را تحت تأثیر سوء قرار داده است. برای مثال می توان به مسائل اقتصادی جامعه اشاره کرد که به دنبال آن مشکلات روحی و روانی نیز بر افراد عارض شده است. بسیاری از خانوارها اکنون در پی ورود کرونا به ایران قادر به گذران معیشت شان نیستند و ریشه این امر را از یک سو می توان در نبود مدیریت صحیح در حوزه اقتصاد و از سوی دیگر در غافلگیر شدن جامعه در نتیجه شیوع کرونا دانست. در حقیقت باید گفت کرونا مسؤولان کشور ما را غافلگیر کرد و قابل تصور نبود که به شرایط فعلی دچار شویم. مشاغل زیادی اکنون برای ادامه بقا گرفتار شده اند و نتیجه این امر در رفاه عمومی جامعه نمودار شده است. نمی توان گفت در چنین شرایطی مردم نسبت به وضعیت ایجاد شده بی تفاوت باشد؛ چرا که تأثیرات کرونا را در تمام زمینه های زندگی شان مشاهده می کنند. از این رو می توان گفت کنار آمدن با مشکلات اقتصادی که سال هاست مردم ما را تحت تأثیر قرار می دهد، در شرایط کنونی واقعاً دشوار است. افزون بر آن در حال حاضر مسائل روحی بسیاری نیز برای افراد ایجاد شده که ناشی از ترس از ابتلاء به کروناست. به دنبال بالا رفتن آمار مرگ و میرهای ناشی از کرونا اکنون جامعه ما مشکلات روانی بسیاری را تجربه می کند. باید اقدامی در جهت رفع این مسائل شود تا در آینده بیش از تلفات کرونا با بیماری های روانی ناشی از آن مواجه نباشیم. اگر نتوانیم وضعیت کنونی را به خوبی اداره کنیم، قطعاً در پساکرونا باید به درمان بیماری های روانی در سطح گسترده در جامعه بپردازیم. البته باید این نکته را نیز مورد توجه قرار داد که بیماری های روانی به سادگی قابل رفع نیستند و مدت ها زمان و جلسات روان کاوی و مشاوره نیاز دارند. مشکلات روحی مسائلی نیستند که به خودی خود درمان شوند و بعد از مدتی افراد دچار فراموشی شوند و دیگر اختلال در آن ها وجود نداشته باشد. از این رو باید گفت بی تفاوتی در برابر این مشکلات، مسائل تلخ تر و حادتری را در آینده رقم خواهد زد.
* به نظر شما مسؤولان چگونه می توانند موج مشکلات و اختلالات روانی در آینده را کاهش دهند؟
توجه به این نکته ضروری است که اختلال های روانی افراد جامعه اگر مورد درمان قرار نگیرند و ادامه دار باشند با انبوهی از مشکلات مواجه خواهیم شد که کنترل آن ها سخت خواهد بود. به همین جهت امروزه این رسالت بر عهده مسؤولان است که با تدابیر ویژه ای هم چون راه اندازی مراکز مشاوره و ارائه خدماتی در این راستا به شهروندان مانع از گسترش بیماری های روانی شود. در مدت اخیر که افراد زمان بیشتری را در خانه ماندند شاهد رشد خشونت های خانگی بودیم که برای رفع معضلات این چنینی نیز باید به درمان روح و روان افراد جامعه بپردازیم. شیوع کرونا بازتاب وسیعی در زمینه روحی برای افراد داشته است و باید سعی کنیم میزان آسیب پذیری اقشار ضعیف تر را کاهش دهیم تا با بحران روانی طی ماه ها و سال های آینه رو به رو نشویم. متأسفانه در جامعه ما مشاوره های روان شناسی همواره مورد بی توجهی مسؤولان بوده است و مردم نیز نسبت به این نوع خدمات موضع دارند و از رفتن به مراکز مشاوره امتناع می ورزند. در چنین شرایطی رفع مشکلات روحی جامعه اقدامی بسیار سخت خواهد بود.