نوآوران آنلاین- سالیانه 10 میلیون نفر به دلیل مقاومت ضد میکروبی از دنیا می روند.

برخلاف همه گیرهای ویروسی جدید که به طور مرتب خبرساز می شوند، آفت مقاومت نسبت به میکروب ها فقط به یک عامل بیماری زا مربوط نمی شود، بلکه به تعداد زیادی ویروس، انگل، قارچ و به خصوص باکتری مربوط می شود.

ضد میکروب ها موادی هستند که رشد میکروارگانیسم ها را از بین می برند یا کاهش می دهند.

از زمان تجاری سازی پنی سیلین، تولید آنتی بیوتیک های جدید با کشف باکتری های مقاوم در برابر آن ها با جدیت دنبال می شود.

در حالی که توسعه مولکول های جدید کندتر شده است، اما برعکس رشد مقاومت ضد باکتری به طور فزاینده ای سریع است. این یک مسابقه واقعی با زمان است.

در نهایت این مشکل می تواند ما را به دوره ای پس از آنتی بیوتیک سوق دهد؛ جایی که کوچک ترین آسیب یا جراحی، خطر قابل توجهی برای عفونت خطرناک را تشکیل می دهد.

چندین دهه است که دنیای علمی در مورد میزان مشکل مقاومت ضد میکروبی به ما هشدار می دهد.

همانند تغییرات آب و هوایی متأسفانه مدت ها طول کشیده است تا دولت ها و عموم مردم از جدی بودن شرایط آگاه شوند.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) بازیگر اصلی در این زمینه یعنی مقاومت ضد میکروبی را در سال 2019 (1397) به عنوان یکی از 10 تهدید بزرگ بهداشت عمومی که بشریت با آن روبه‌روست شناسایی کرد.

اخیراً سازمان بهداشت جهانی لیستی از چالش های مهم بهداشتی را برای 10 سال آینده منتشر کرده است که شامل نه تنها ریشه کن کردن بیماری های عفونی بلکه حفظ داروهای ضدمیکروبی است.

مبارزه با مقاومت ضد میکروبی مربوط به همه میکروارگانیسم هاست. با این حال، چند باکتری به تنهایی مسؤول بسیاری از مشکلات ناشی از این مقاومت هستند.

همه باکتری ها می توانند مقاوم شوند، نه تنها آن هایی که باعث بیماری می شوند. ایجاد مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ها یک پدیده طبیعی است که در نتیجه جهش در DNA باکتری و یا با کسب ژن مقاومت اتفاق می افتد.

این پدیده که کاملاً نادر است تا زمانی که باکتری های مقاوم تکثیر پیدا نکنند و مقاومت خود را به یک عامل بیماری زا منتقل نکنند، مشکلی ایجاد نمی کند.

از طرف دیگر وقتی باکتری ها در معرض آنتی بیوتیک قرار بگیرند باکتری های حساس می میرند و باکتری های مقاوم نیز تکثیر می شوند.

قرار گرفتن در معرض مقدار کمی آنتی بیوتیک یا قرار گرفتن در معرض مکرر، انتخاب باکتری های مقاوم را تسریع می کند. به طور متناقضی استفاده از آنتی بیوتیک ها یک عامل اصلی در گسترش باکتری های مقاوم است. دقیقاً به همین دلیل است که استفاده درست از آنتی بیوتیک ها و محدود کردن مصرف آن ها حتی الامکان مهم است.

متأسفانه گاهی اوقات فقط یک باکتری مقاوم لازم است تا مشکلات جدی ایجاد کند. اگر چه جهش های خود به خودی DNA به ندرت منجر به مقاومت می شوند، باکتری ها در تبادل ژن ها از جمله ژن های مقاومت کاملاً کارآمد هستند. برخی از گونه ها حتی مشخصه ای ایجاد کرده اند که تبادل ژن را تا حد زیادی تقویت می کند.

سه شنبه ۲۶ ژانویه ۲۰۲۱

(برابر با ۷ بهمن ۱۳۹۹)