نوآوران آنلاین- بر اساس مطالعه جدید محققان پزشکی "ویل کرنل" ژنی که با طول عمر غیرمعمول در انسان ارتباط دارد سلول های بنیادی مغز را از اثرات مضر استرس محافظت می کند.

مطالعات بر روی انسان هایی که بیش از 100 سال عمر دارند نشان داده است که بسیاری از آن ها دارای یک نسخه غیرمعمول از ژن به نام پروتئین جعبه Forkhead O3 (FOXO3) هستند. این کشف باعث شد دکتر "جیه پایک" دانشیار پاتولوژی و پزشکی آزمایشگاهی در پزشکی "ویل کرنل" و همکارانش به بررسی چگونگی کمک این ژن به سلامت مغز در دوران پیری بپردازند.

چندین سال قبل دکتر پایک و تیم وی نشان دادند موش هایی که فاقد ژن FOXO3 در مغز خود هستند قادر به کنار آمدن با شرایط استرس زای مغز نیستند که منجر به مرگ تدریجی سلول های مغزی می شود. مطالعه جدید آن ها منتشر شده در 28 ژانویه در ارتباطات طبیعت نشان می دهد که FOXO3 با جلوگیری از تقسیم سلول های بنیادی تا زمانی که محیط از بقای سلول های جدید حمایت کند، توانایی بازسازی مغز را حفظ می کند.

دکتر "پایک" که همچنین عضوی از مرکز سرطان "ساندرا" و "ادوارد مایر" در پزشکی "ویل کرنل" است گفت: سلول های بنیادی سلول های مغزی جدیدی تولید می کنند که برای یادگیری و حافظه در طول زندگی بزرگسالان ضروری است. اگر سلول های بنیادی بدون کنترل تقسیم شوند از بین می روند. به نظر می رسد ژن FOXO3 با جلوگیری از تقسیم سلول های بنیادی تا قبل از استرس، کار خود را انجام می دهد.

بسیاری از چالش ها مانند التهاب، اشعه یا کمبود مواد مغذی کافی می توانند مغز را تحت فشار قرار دهند، اما دکتر پایک و همکارانش به طور خاص بررسی کردند که چه اتفاقی می افتد که سلول های بنیادی مغز در معرض استرس "اکسیداتیو" قرار بگیرند، این امر هنگامی رخ می دهد که انواع مضر اکسیژن در بدن تجمع یابد.

وی گفت: ما یاد گرفتیم که پروتئین FOXO3 مستقیماً توسط استرس اکسیداتیو اصلاح می شود. این اصلاح پروتئین را به هسته سلول بنیادی می فرستد و در آنجا ژن های پاسخ به استرس را روشن می کند.

پاسخ استرس حاصل منجر به کاهش ماده مغذی بنام (SAM) می شود. این ماده مغذی برای کمک به پروتئینی به نام لامین در تشکیل یک پاکت محافظ در اطراف DNA در هسته سلول بنیادی مورد نیاز است.

وی گفت: بدونSAM ، لامین نمی تواند این سد قوی را ایجاد كند و DNA شروع به نشت می كند. سلول این DNA را با عفونت ویروسی اشتباه می گیرد که باعث ایجاد پاسخ ایمنی به نام پاسخ اینترفرون نوع(I)  می شود. این امر باعث می شود سلول بنیادی خاموش و تولید سلول های عصبی جدید متوقف شود.

دکتر "پایک" توضیح داد: این پاسخ در واقع برای سلول های بنیادی بسیار خوب است زیرا محیط بیرون برای سلول های عصبی تازه متولد شده ایده آل نیست. اگر سلول های جدید در چنین شرایط استرس زا ساخته شوند، از بین می روند. بهتر است سلول های بنیادی در حالت خاموش باقی بمانند و منتظر بمانند تا استرس برای تولید سلول های عصبی از بین برود.

این مطالعه ممکن است توضیح دهد که چرا برخی از نسخه های FOXO3 با زندگی فوق العاده طولانی و سالم مرتبط هستند این ممکن است به افراد کمک کند ذخیره خوبی از سلول های بنیادی مغز داشته باشند. همچنین ممکن است توضیح دهد که چرا ورزش منظم که باعث تقویت FOXO3 می شود به حفظ وضوح ذهنی کمک می کند، اما دکتر پایک هشدار داد که خیلی زود است که بدانیم آیا می توان از این اطلاعات جدید برای ایجاد روش های درمانی جدید برای بیماری های مغزی استفاده کرد.

دکتر پایک توضیح داد: این می تواند یک شمشیر دو لبه باشد. فعال کردن بیش از حد FOXO3 می تواند بسیار مضر باشد. ما نمی خواهیم این کار را همیشه ادامه دهیم.

یک شنبه ۲۱ فوریه ۲۰۲۱         

(برابر با ۳ اسفند ۱۳۹۹)