نوآوران آنلاین-

دکتر غلامحسین بیابانی دانشیار گروه کشف جرایم دانشگاه جامع علوم انتظامی امین

تخمین زده می‌شود که بازارهای جنایی نماینده یک پنجم فعالیت اقتصادی در جهان باشند ولی واکنش آن‌ها به سیاست‌گذاری به میزان کمی درک شده است زیرا مشارکت‌کنندگان به طور سیستماتیکی فعالیت‌های خود را پنهان می‌کنند. تا حدود زیادی فرض می‌شودکه کم کردن ممنوعیت‌های تجاری در کالاهای غیرقانونی به تدارکات قانونی اجازه می‌دهد تا به طور رقابتی جایگزین تدارکات غیرقانونی شوند ولی یک نظریه‌ اقتصادی غنی‌تر پیش‌بینی‌های مبهم‌تری را فراهم می‌سازد.  در اینجا ما اولین تجربه قانون‌گذاری عمده در جهان در یک بازار که به طور بین‌المللی غیرقانونی شناخته می‌شود را ارزیابی می‌کنیم. در اینجا، یک سیستم نظارتی ساخته شده پیش از این تجربه ما را قادر می‌سازد تا رفتار تدارکات‌چیان غیرقانونی را پیش و پس از قانون‌گذاری مشاهده کنیم. تجارت بین‌المللی عاج در سال 1990 ممنوع اعلام شد. اما فروش قانونی عاج در دهه گذشته به عنوان یک آزمایش طراحی شده بود ولی تاثیر جهانی آن ارزیابی نشده است. ما دریافتیم که شروع فروش قانونی بین‌المللی عاج با افزایش ناگهانی 66٪ در تولید غیرقانونی عاج در دو قاره ارتباط دارد. رقم تخمینی 71٪ افزایش در قاچاق عاج به خارج از آفریقا این یافته‌ها را تایید می‌کند، درحالی که الگوهای مرتبط از متغیرهای توضیحی جایگزین و مرگ طبیعی غایب هستند.

دولت‌ها مرتبا تلاش می‌کنند تا تجارت برخی محصولات و خدمات (از جمله مواد مخدر، اسلحه، حیوانات در خطر انقراض، قمار، اعضای بدن، سقط جنین، تن‌فروشی) را ممنوع کنند که تصور می‌شود که پیامدهای ناخوشایندی برای افراد و کلیت جامعه دارند. بازارهای جنایی که در واکنش به این ممنوعیت‌ها به وجود می‌آیند اغلب عوامل خارجی آسیب‌زایی ایجاد می‌کنند. این امر حقیقتی است که به طور مرتب باعث ایجاد بحث می‌شود که آیا قانونی ساختن ممکن است باعث افزایش آسایش کلی شود. شهود اساسی اقتصادی می‌گوید که قانونی ساختن عرضه‌ تنظیم شده‌ای از یک کالای ممنوعه با ساختن "بازار سفید" مرجح است به ممنوعیت سفت و سخت اگر عرضه قانونی عوامل خارجی کمتری تولید کند و بتواند عرضه غیرقانونی را از طریق رقابت در بازار حذف کند. مهم اینکه این مدل استاندارد فرض می‌کند که زمانی که بازارهای قانونی ساخته می‌شوند، عرضه و تقاضا در بازارهای جنایی تغییری نمی‌کند. این فرض در برخی زمینه‌ها نمی‌تواند درست باشد. اگر ایجاد یک بازار قانونی باعث آسان‌تر شدن قاچاق و تجارت بازار جنایی شود، شاید به دلیل اینکه عرضه غیرقانونی می‌تواند با ماسک قانونی انجام شود، هزینه‌ تولید غیرقانونی کاهش خواهد یافت. علاوه بر این، اگر قانونی ساختن باعث کم شدن ننگ مربوط به استفاده از کالای ممنوعه شود، شاید به دلیل اینکه وضعیت قانونی یا رویت‌پذیری مصرف باعث تغییر هنجارها می‌شوند، تقاضای بازار جنایی ممکن است با ایجاد بازار قانونی افزایش یابد. بنابراین مشخص کردن تاثیر کلی قانونی ساختن بر روی فعالیت بازار جنایی مستلزم این است که ما بفهمیم که آیا این تاثیرات عرضه و تقاضا که هر دوی آن‌ها ممکن است باعث افزایش فعالیت بازار جنایی شوند، آیا تحت فشار جایگزینی رقابتی عرضه‌ غیرقانونی با عرضهی قانونی می‌شوند. به دلیل اینکه جهت این تاثیر به لحاظ تئوریک مبهم است، تعیین کردن آن در نهایت پرسشی تجربی است.