در شرایط کنونی که منطقه خاورمیانه با تحولات پیچیده و حساس مواجه است، سازمان ملل متحد بار دیگر بر ضرورت کاهش تنش‌ها و حفظ امنیت و ثبات در این بخش مهم از جهان تاکید کرده است. افزایش تنش‌ها و درگیری‌های نظامی می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای نه تنها برای کشورهای منطقه، بلکه برای صلح و امنیت جهانی به دنبال داشته باشد. بر اساس آخرین گزارش‌ها و نشست‌های اضطراری شورای امنیت سازمان ملل، مقامات این نهاد بین‌المللی از تمامی طرف‌های درگیر خواسته‌اند تا خویشتنداری به خرج دهند و از راهکارهای دیپلماتیک برای حل اختلافات استفاده کنند.
مترجم: سارا فراهانی
در شرایط کنونی که منطقه خاورمیانه با تحولات پیچیده و حساس مواجه است، سازمان ملل متحد بار دیگر بر ضرورت کاهش تنش‌ها و حفظ امنیت و ثبات در این بخش مهم از جهان تاکید کرده است. افزایش تنش‌ها و درگیری‌های نظامی می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای نه تنها برای کشورهای منطقه، بلکه برای صلح و امنیت جهانی به دنبال داشته باشد. بر اساس آخرین گزارش‌ها و نشست‌های اضطراری شورای امنیت سازمان ملل، مقامات این نهاد بین‌المللی از تمامی طرف‌های درگیر خواسته‌اند تا خویشتنداری به خرج دهند و از راهکارهای دیپلماتیک برای حل اختلافات استفاده کنند.
“رزمری دیکارلو”، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی و صلح‌بانی، در نشست اخیر شورای امنیت با اشاره به پیامدهای منفی حملات اخیر در منطقه گفت: تاثیر این حملات در سراسر منطقه احساس شده است، به طوری که کشورهای همسایه حریم هوایی خود را بسته و نیروهای امنیتی خود را در حالت آماده‌باش قرار داده‌اند. این اظهارات نشان‌دهنده حساسیت شرایط و احتمال گسترش درگیری‌ها در منطقه است که می‌تواند ثبات منطقه‌ای را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
در ادامه این نشست، دیکارلو بر اهمیت تعهد همه کشورهای عضو سازمان ملل مطابق با منشور این سازمان و قوانین بین‌المللی تاکید کرد و یادآور شد که «استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشورها باید به کلی محکوم شود.» این بیانیه در واقع نشان‌دهنده نگرانی عمیق جامعه جهانی از افزایش تنش‌ها و درگیری‌های نظامی است که می‌تواند به بحران‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر منجر شود.
دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش نیز پیش‌تر در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرده بود که «هرگونه افزایش تنش نظامی در خاورمیانه به شدت محکوم است» و تاکید کرد که راه‌حل‌های سیاسی و دیپلماتیک باید به عنوان بهترین مسیر برای حل اختلافات مورد توجه قرار گیرد. او بر لزوم گفت‌وگو و همکاری میان کشورهای منطقه به منظور ایجاد فضایی امن و پایدار تاکید ویژه داشته است.
از سوی دیگر، «رزمری دیکارلو» ضمن اشاره به تلاش‌های جاری برای از سرگیری مذاکرات میان ایران و آمریکا گفت: «پیش از افزایش تنش‌ها، دو طرف در حال آماده شدن برای بازگشت به میز مذاکره در عمان بودند.» این اشاره به مذاکرات در عمان نشان می‌دهد که هنوز فضای مناسبی برای گفت‌وگو و تعامل وجود دارد و می‌توان از این فرصت برای کاهش اختلافات بهره برد.
سازمان ملل بر این باور است که راه‌حل مسالمت‌آمیز و دیپلماتیک، بهترین و منطقی‌ترین مسیر برای تضمین صلح و امنیت در منطقه است و می‌تواند به حفظ ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران کمک کند. در واقع، دیپلماسی و گفت‌وگو نه تنها از بروز درگیری‌های نظامی جلوگیری می‌کند، بلکه زمینه‌ساز همکاری‌های بین‌المللی و اعتمادسازی میان طرف‌ها می‌شود.
همچنین باید به نقش مثبت کشورهای منطقه و جامعه بین‌المللی در حمایت از روندهای صلح‌آمیز اشاره کرد. این امر می‌تواند با حمایت از مذاکرات و ایجاد بسترهای مناسب برای گفت‌وگوهای سازنده تحقق یابد. مشارکت فعال کشورهای همسایه و قدرت‌های جهانی، به ویژه کشورهای عضو شورای امنیت، در این مسیر بسیار حیاتی است.
در مجموع، پیام سازمان ملل به عنوان یک نهاد جهانی حاکی از این است که افزایش تنش‌ها و درگیری‌های نظامی در خاورمیانه نه تنها به نفع هیچ یک از طرف‌ها نیست، بلکه می‌تواند امنیت و ثبات جهانی را نیز به خطر اندازد. بنابراین، استفاده از زور و درگیری نظامی باید کنار گذاشته شود و همه طرف‌ها به راهکارهای مسالمت‌آمیز، دیپلماتیک و مبتنی بر قوانین بین‌المللی متعهد بمانند.
در این چارچوب، حفظ ثبات منطقه‌ای و جلوگیری از گسترش بحران‌های جدید، وظیفه‌ای مشترک برای تمامی کشورهای منطقه و جامعه جهانی است. باید تلاش شود تا از طریق گفتگو و همکاری‌های سازنده، راه‌حل‌های پایدار برای اختلافات موجود یافت شود و منطقه به سمت امنیت و توسعه حرکت کند.
از سوی دیگر، شرایط حساس خاورمیانه نشان می‌دهد که هرگونه اقدام شتاب‌زده یا تحریک‌آمیز می‌تواند پیامدهای ناگواری در پی داشته باشد که کنترل آن‌ها بسیار دشوار خواهد بود. به همین دلیل، توصیه‌های سازمان ملل بر پایه اصول احترام به حاکمیت کشورها، حفظ تمامیت ارضی، و پرهیز از هرگونه اقدام نظامی یا تحریک‌آمیز استوار است.
با توجه به اهمیت موضوع، انتظار می‌رود که تمامی طرف‌ها ضمن پذیرش مسئولیت‌های خود در قبال امنیت منطقه‌ای، به مذاکرات و راهکارهای دیپلماتیک روی آورده و از افزایش تنش‌ها جلوگیری کنند. حمایت جامعه بین‌المللی و سازمان‌های منطقه‌ای از این روند، نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ صلح و ثبات خواهد داشت.
در نهایت، باید گفت که صلح پایدار و امنیت بلندمدت در خاورمیانه تنها زمانی محقق خواهد شد که تمامی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با اراده‌ای مشترک و در چارچوب قوانین بین‌المللی، همکاری‌های خود را برای حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات افزایش دهند و از راهکارهای خشونت‌آمیز پرهیز کنند.
