مذاکرات ایران و آمریکا و تأثیر آن بر بازار ارز و طلا

آغاز مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا در سطح وزیران خارجه و فرستاده ویژه آمریکا در عمان یکی از مهم ترین تحولات سیاسی اخیر است که می تواند تأثیرات قابل توجهی بر بازارهای مالی ایران از جمله نرخ دلار، سکه و طلا داشته باشد.
این مذاکرات در شرایطی برگزار می شود که اقتصاد ایران تحت فشار تحریم ها و نوسانات ارزی قرار دارد و هر گونه نشانه مثبت یا منفی از روند گفت وگوها می تواند محرک اصلی تغییرات قیمتی در بازار باشد. در این تحلیل سه سناریوی محتمل برای تاثیر مذاکرات بر بازار بررسی می شود:

۱) شکست مذاکرات و افزایش قیمت ها
در صورت شکست مذاکرات، انتظار می رود بازار ارز ایران با شوک منفی مواجه شود. شکست گفت‌ و گوها به معنای تداوم تحریم ها و افزایش عدم اطمینان سیاسی خواهد بود. در چنین شرایطی، تقاضا برای دلار و طلا به عنوان دارایی‌های امن افزایش یافته و قیمت دلار ممکن است از سطوح روانی قبل یعنی 105 هزار تومان عبور کند. این سناریو مشابه تجربه سالهای گذشته است که هر گاه اخبار منفی از برجام یا روابط ایران و غرب منتشر می شد، شاهد جهش نرخ ارز بودیم. برای مثال در دی ۱۴۰۱ پس از اعلام تعلیق برجام، قیمت دلار به رکورد ۷۵ هزار تومان رسید. در صورت تکرار این شرایط، احتمال صعود قیمت طلا به بالای 10 میلیون تومان و سکه به مرز قیمت روانی هفته گذشته وجود دارد.

۲) موفقیت مذاکرات و کاهش قیمت ها
اگر مذاکرات به توافق اولیه یا کاهش تنش ها منجر شود، بازار ایران واکنش مثبت نشان خواهد داد. کاهش تنش‌ها می تواند امید به لغو تحریم ها یا آزادسازی دارایی های بلوکه شده را تقویت کند. در این صورت پیش‌ بینی می شود قیمت دلار به محدوده ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان کاهش یابد و طلا نیز تا کف ۶ میلیون تومانی که در مرداد ۱۴۰۲ به آن رسیده بود سقوط کند. این کاهش ناشی از بهبود انتظارات تورمی و افزایش عرضه ارز از طریق کانال های رسمی است. تجربه مشابه این سناریو در خرداد ۱۴۰۰ مشاهده شد؛ زمانی که انتشار اخبار مثبت از وین، باعث کاهش ۲۰ درصدی قیمت دلار در یک هفته شد. موفقیت مذاکرات هم چنین می تواند موجب ورود سرمایه های راکد به بازار سهام یا تولید شود.

۳) توقف مذاکرات بدون نتیجه مشخص
اگر مذاکرات بدون دستاورد یا شکست قطعی متوقف شود، بازار در وضعیت انتظار باقی می ماند. در این حالت قیمت دلار طلا و سکه در محدوده فعلی نوسان می کند؛ اما تمایل آمریکا به جلوگیری از تشدید بحران های منطقه‌ای و فشار متحدان غربی برای عمل به وعده‌ها ممکن است موجب امتیازات محدود به ایران شود. حتی در صورت توقف مذاکرات، احتمال دارد اقدامات نمادین مانند آزادسازی بخشی از دارایی ها یا صدور مجوزهای نفتی محدود موجب حفظ ثبات نسبی قیمت ها شود. با این حال ریسک بازگشت نوسات منفی در صورت تشدید تنش ها وجود دارد.
گفتنی ست که بازار ایران به اخبار سیاسی به ویژه در حوزه روابط خارجی حساس است؛ سناریوی محتمل با توجه به تمایل دو طرف برای مدیریت بحران، دستیابی به توافق های محدود است که می تواند قیمت دلار را به زیر ۸۰ هزار تومان و طلا را به محدوده ۶ میلیون تومان بازگرداند؛ اما شکست مذاکرات سناریوی دیگری برای اقتصاد ایران خواهد بود.
در هر صورت نقش عامل روانی و انتظارات در بازار غیر قابل انکار است و تصمیمات سرمایه‌گذاران بیش از هر شاخص اقتصادی تحت تأثیر اخبار دیپلماتیک و سیستماتیک قرار می گیرد.