غزه، منطقهای کوچک اما استراتژیک، از سالها پیش صحنه درگیریهای مستمر بین اسرائیل و فلسطینیان بوده است. پس از جنگهای متعدد و اشغالهای نظامی، اسرائیل کنترل کامل این نوار ساحلی را در دست گرفته و آن را به محاصرهای سخت تبدیل کرده است. محاصرهای که از سال 2007 به طور کامل تشدید شده و موجب قطع ارتباط غزه با دنیای خارج شده است.
زهرا امیری
روزنامه نگار
غزه، منطقهای کوچک اما استراتژیک، از سالها پیش صحنه درگیریهای مستمر بین اسرائیل و فلسطینیان بوده است. پس از جنگهای متعدد و اشغالهای نظامی، اسرائیل کنترل کامل این نوار ساحلی را در دست گرفته و آن را به محاصرهای سخت تبدیل کرده است. محاصرهای که از سال 2007 به طور کامل تشدید شده و موجب قطع ارتباط غزه با دنیای خارج شده است.
این محاصره به صورت زمینی، دریایی و هوایی اعمال شده و شامل محدودیت شدید در واردات کالاهای اساسی، سوخت، دارو و تجهیزات پزشکی میشود. در عمل، این سیاست اسرائیل باعث شده مردم غزه در یک زندان بزرگ زندگی کنند؛ جایی که دسترسی به نیازهای اولیه زندگی به شدت محدود و اغلب غیرممکن است.
*ابعاد ظلم و نسلکشی اقتصادی و انسانی
رویکرد اسرائیل به غزه را نمیتوان صرفاً یک منازعه نظامی دید؛ بلکه این مسئله ابعاد وسیعتر و عمیقتری دارد که شامل نسلکشی اقتصادی و انسانی میشود. مردم غزه، به ویژه کودکان و زنان، به دلیل محاصره طولانیمدت، با کمبود شدید غذا، دارو و امکانات درمانی مواجهاند. بیمارستانها به علت کمبود تجهیزات و داروهای حیاتی ناتوان از درمان بیماران هستند و زیرساختهای شهری و خدمات عمومی به شدت آسیب دیدهاند.
نسلکشی در این معنا نیست فقط کشتار فیزیکی مستقیم، بلکه از بین بردن شرایط زیست انسانی و امکان حیات شرافتمندانه نیز مصداقی از آن است. مردم غزه با بحران گرسنگی، بیماریهای واگیر، کمآبی و فقر مطلق دست و پنجه نرم میکنند. این شرایط که نتیجه سیاستهای آگاهانه و هدفمند اسرائیل است، به نوعی قتل تدریجی جمعیت غزه محسوب میشود.
*سکوت نهادهای بینالمللی و مسئولیت جهان
یکی از تلخترین وجوه این بحران، سکوت و انفعال نهادهای بینالمللی مانند سازمان ملل، اتحادیه اروپا، قدرتهای بزرگ و رسانههای عمده جهان است. باوجود گزارشهای متعدد سازمانهای حقوق بشری درباره نقض حقوق بشر در غزه، کمتر شاهد اقدام مؤثر و قاطعانهای برای پایان دادن به محاصره و خشونتها بودهایم.
این سکوت و بیعملی گاه ناشی از منافع سیاسی و اقتصادی بازیگران جهانی است که ترجیح میدهند این بحران ادامه یابد تا جبهههای ژئوپولیتیکی خود را حفظ کنند. برخی کشورهای غربی که خود را مدافع حقوق بشر میدانند، در عمل با تأمین حمایت نظامی و مالی از اسرائیل، در سرکوب و ظلم به مردم غزه شریک هستند.
*پیامدهای انسانی و اجتماعی برای مردم غزه
نسل جدیدی که در غزه به دنیا آمده، هیچگاه طعم آزادی، امنیت و آرامش واقعی را نچشیده است. کودکان غزه در شرایطی بزرگ میشوند که مرگ و ویرانی جزئی از زندگی روزمرهشان شده است. فشار روانی ناشی از جنگ، فقر و محرومیتهای مکرر موجب افزایش مشکلات روحی و اجتماعی در میان این نسل شده است. بیکاری، فقر، فقدان آینده روشن و کمبود امکانات آموزشی و بهداشتی، آنها را در مسیر تباهی قرار داده است.
زنان نیز یکی از آسیبپذیرترین گروهها هستند که با مشکلات مضاعفی مواجهاند. نبود امکانات پزشکی، به ویژه در حوزه بهداشت مادر و کودک، و همچنین خشونتهای ناشی از فشارهای اجتماعی و اقتصادی، وضعیت زندگی آنها را به شدت دشوار کرده است.
*حق مقاومت و حق زندگی
مردم غزه، در برابر این ظلم و محاصره، حق دارند که برای دفاع از حقوق و آزادی خود مقاومت کنند. اما اسرائیل با استفاده از نیروی نظامی بیتناسب و کشتارهای گسترده، این حق را به گونهای فاجعهبار سرکوب میکند. کشتارهای هدفمند کودکان، زنان و غیرنظامیان، تخریب زیرساختها و خانهها، همه نمونههایی از نقض آشکار حقوق بشر است که نه تنها غیرقانونی بلکه از منظر اخلاقی نیز محکوم است.
حق حیات، حق دسترسی به نیازهای اولیه زندگی، حق آزادی و حق تعیین سرنوشت، اصولی هستند که باید توسط جامعه جهانی به رسمیت شناخته و محافظت شوند، اما متأسفانه این حقوق در غزه نقض میشود و مردم آنجا قربانی سیاستهای ظالمانه شدهاند.
*راهکارها و ضرورتهای فوری
برای پایان دادن به این بحران و جلوگیری از نسلکشی تدریجی در غزه، جامعه جهانی باید اقدامات جدی و فوری انجام دهد:
رفع فوری محاصره: محاصره غزه باید به طور کامل و بیقید و شرط برداشته شود تا کمکهای انسانی، غذا، دارو و تجهیزات پزشکی به مردم برسد.
ایجاد مسیرهای امن: برای خروج بیماران، دانشجویان و افراد نیازمند به درمان و تحصیل در خارج، مسیرهای امن باز شود.
مکانیزمهای نظارتی مستقل: برای جلوگیری از نقض حقوق بشر و ارائه کمکهای انسانی، نهادهای بینالمللی باید نظارت مستقلی در غزه داشته باشند.
آغاز روند صلح عادلانه: جامعه جهانی باید فشار دیپلماتیک و سیاسی برای آغاز مذاکرات صلحی عادلانه، مبتنی بر حقوق بینالملل و حقوق مردم فلسطین اعمال کند.
حمایت از بازسازی و توسعه: پس از پایان درگیریها، باید برنامههای گستردهای برای بازسازی غزه، توسعه اقتصادی و بهبود شرایط زندگی مردم اجرا شود.
ظلم اسرائیل به مردم غزه، نمونه بارزی از نقض فاحش حقوق بشر و نسلکشی اقتصادی و انسانی است که طی دههها با سکوت دردناک جامعه جهانی ادامه یافته است. محاصره بیرحمانه، حملات نظامی گسترده، محرومیت از امکانات حیاتی و فشارهای روانی بر مردم غزه، به ویژه کودکان و زنان، وضعیت انسانی در این منطقه را به بحرانی غیرقابل تحمل تبدیل کرده است.
مردم غزه سزاوار زندگی با عزت، امنیت و آزادی هستند و جهان نمیتواند به بهانههای ژئوپولیتیکی و منافع استراتژیک، چشم بر این جنایتها ببندد. حمایت واقعی از مردم غزه، نه تنها وظیفه اخلاقی و انسانی بلکه ضروریترین اقدام برای حفظ صلح و عدالت در منطقه و جهان است. تنها با ایستادگی جهانی در برابر ظلم و حمایت از حقوق مردم غزه، میتوان امیدوار بود که این بحران پایان یابد و فصل جدیدی از زندگی انسانی و شرافتمندانه برای مردم فلسطین آغاز شود.