گفتنی‌ها از یک شخصیت دوقطبی

یادداشتی بر نمایش «غلامرضا لبخندی» به نویسندگی و کارگردانی کهبد تاراج
حوادث تاریخی و جنایی همواره برای نویسندگان و هنرمندان از منابع بسیار مهم خلق داستان‌ها و روایت‌های گوناگون بوده است. اینکه داستانی در بستر رویدادی تاریخی روایت شود، در سال‌های اخیر و در گونه‌های مختلف ادبی و هنری دیده شده است.
اواخر دهه هفتاد شمسی«خفاش شب» از جمله موضوعات بحث‌برانگیز در جامعه بود که مدت‌ها تیتر اول نشریات و صفحات حوادث روزنامه‌ها و مجلات بود و از آن‌جایی که امنیت فردی و اجتماعی را هدف قرار داده بود مورد توجه اکثریت مردم و نیروهای انتظامی و قضایی قرار داشت.
نویسنده نمایش‌نامه با استفاده از ماده خام حوادث و قتل‌ها و روند بررسی جنایت‌ها در دادگاه روایت خود را شکل می‌دهد. اسامی مقتولان، زمان و مکان وقوع قتل‌ها و سایر اتفاقات تا حد بسیار زیادی مبتنی بر واقعیت هستند. راوی در همه‌جای نمایش حضور دارد و بار روایت نمایش بر دوش اوست. البته این نقش در جای‌جای نمایش تغییر می‌کند و به بازجو، شاهد و قاضی هم تبدیل می‌شود.
نقطه قوت نمایش، بازی قوی و تاثیرگذار کاراکتر «غلامرضا» است که علاوه بر بیان و تنالیته صدا، به گویش اصلی قاتل نیز نزدیک شده است.
ارائه شخصیتی روان‌نژند و دارای اختلال شخصیت دوقطبی که شاید بتوان هدف اصلی نویسنده دانست، توسط بازیگر نقش قاتل به خوبی نشان داده می‌شود. از جمله موارد مهم و قابل ذکر در نمایش، اصرار نویسنده و کارگردان بر «گفتن» رویدادها، نحوه قتل‌ها و توصیفات مختلف از آن‌چه گذشته است و نه «نشان»دادن آنها.
فرم اجرا، خطی و ترتیب حوادث با آن‌چه در واقعیت اتفاق افتاده تا حد بسیار زیادی منطبق است. مخاطب برای یافتنِ خط روایت دچار ابهام و سردرگمی نمی‌شود و تا انتها با توجه به جذابیت داستان جنایت‌ها همراه است. موسیقی و نور نمایش نیز به شکل‌گیری فضا و ایجاد فرم هماهنگ کمک کرده است.
یکی از موارد مهم در شیوه روایت داستان‌ها پایان‌بندی شوکه‌کننده و تاثیرگذار آنهاست. در این نمایش سعی شده که فینال نمایش این‌گونه باشد اما هر آن‌چه که می‌توانست مخاطب را در انتها غافلگیر کند در طول نمایش و به شیوه‌های مختلف گفته می‌شود و عملاً آن‌چه در انتها ارائه می‌شود فاقد جذابیت لازم برای شوکه‌کردن تماشاگران است.
در مجموع نمایش «غلامرضا لبخندی» از نظر محتوا و فرم، هارمونی و کشش لازم برای نگه‌داشتن مخاطبان تا انتها را دارد و به علاقه‌مندان ژانر جنایی پیشنهاد می‌شود.