نوآوران آنلاین- دور اخیر از نشست های کمیسیون مشترک ایران و 1+5 روز جمعه سی ام تیرماه با حضور «سیدعباس عراقچی» و «مجید تخت روانچی» معاونان وزیر امورخارجه کشورمان و «هلگا اشمید» معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین برگزار شد.
در این نشست که نمایندگان گروه 1+5 (شامل آمریکا، فرانسه، روسیه، چین، انگلیس و آلمان) نیز حضور داشتند، آخرین تحولات در این زمینه اجرای توافق هسته ای و راه های رفع موانع اجرای برجام مورد بحث و گفت وگو قرار گرفت.
** نگاهی به نتایج نشست
یکی از مسائل مطرح شده در جریان هشتمین نشست نمایندگان ایران و طرف مقابل، به حوزه هسته ای اختصاص یافت. در این بخش آخرین وضعیت اجرای پروژه های مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک، احداث تاسیسات تولید ایزوتوپ های پایدار در فردو، موضوعات مرتبط با تولید سوخت هسته ای در ایران و جنبه های فنی و ایمنی مربوطه مرور شد و تدابیری برای تسریع و تسهیل پیگیری این فعالیت ها مورد توافق قرار گرفت.
«یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکنون در گزارش های ماهانه و فصلی خود همواره از پایبندی ایران به تعهدات برجامی سخن به میان آورده است؛ موضوعی که در نشست کمیسیون مشترک مورد توجه قرار گرفت. بنابراین، تاکید بر اجرای برجام نکته مهم این نشست بود و نماینده اتحادیه اروپا پس از پایان نشست در بیانیه خود آورد که تمام طرف های برجام از گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی که موید پایبندی مستمر ایران به تعهدات هسته ای خود بود استقبال کردند.
همچنین گزارشی در زمینه «همکاری های هسته ای صلح آمیز» که روز قبل در دومین نشست کارشناسی ایران و 1+5 مطرح شده بود به کمیسیون ارایه شد. کمیسیون ضمن استقبال از همکاری های گسترده دوجانبه و چندجانبه ای که در این چارچوب صورت گرفته و یا در دست اجرا است، خواستار توسعه و تعمیق این همکاری ها شد.
علاوه بر آن، مسائلی درباره کانال خرید برجام نیز در این نشست مطرح شد و هماهنگ کننده کارگروه مربوطه گزارشی از آخرین وضعیت فعالیت این کانال که با هدف برقراری دسترسی صنایع ایران به اقلام حساس دارای کاربری دوگانه ایجاد شده است به کمیسیون ارائه داد و کمیسیون از فعالیت مطلوب و مستمر این کانال خرید استقبال نمود.
با وجود همکاری های صورت گرفته در جریان برگزاری نشست کمیسیون، موضوع رفع تحریم ها و رویکرد نامشخص آمریکا در قبال اجرای برجام اهمیت فزاینده ای یافت.
** تکلیف نامشخص آمریکا در اجرای برجام
در حالی نمایندگان حاضر در نشست کمیسیون مشترک بر اجرای کامل برجام تاکید کردند که در روزهای گذشته شاهد بدعهدی هایی از جانب آمریکا بوده ایم و واشنگتن با بهانه های مختلف به تحریم ایران اقدام کرده است.
چند روز پیش دولت آمریکا 18 فرد و نهاد ایرانی را در فهرست تحریم های خود قرار داد؛ تحریم هایی از نگاه دولتمردان آمریکا به دلیل تهدیدهای امنیتی دائمی ایران و به خطر انداختن ثبات منطقه خاورمیانه علیه کشورمان شکل گرفته و به فعالیت های موشکی ایران ارتباط می یابد. در عمل اما این تحریم ها باعث خواهد شد تا روند اجرای برجام به خوبی پیش نرود.
بنابراین، بر حسب ضرورت در بخشی از مباحث مطرح شده در هشتمین نشست کمیسیون مشترک به موضوع رفع تحریم ها پرداخته شد. در این ارتباط، هیات جمهوری اسلامی ایران به تفصیل و به شکل مستند به موضوع بدعهدی ها، کارشکنی ها و تعلل های ایالات متحده امریکا در اجرای تعهدات خود در برجام پرداخت.
حتی در حاشیه کمیسیون مشترک فرصتی فراهم شد تا دیدارهایی بین هیات های مختلف از جمله هیات ایرانی و آمریکایی انجام شود و بحث بدعهدی آمریکا در اجرای برجام مورد بحث قرار گیرد که البته با نتیجه مورد قبولی همراه نبود.
معاون دستگاه دیپلماسی کشورمان در خصوص این دیدار گفت که توضیحات طرف آمریکایی برای جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست و در مورد بدعهدی آمریکا قانع نشده است. آمریکا باید مسئول شناخته شود و جمهوری اسلامی ایران حق هرگونه واکنشی را محفوظ نگاه می دارد.
«دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا و «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه این کشور زیر فشارهای بین المللی و با در نظر گرفتن برخی ملاحظات، همواره خود را پایبند به برجام معرفی می کنند. آنان همزمان برای جلوگیری از اجرای موفقیت آمیز توافق هسته ای با بکارگیری ابزارهای تحریم حقوق بشری، موشکی، تروریستی و ... درصدد سنگ اندازی در مسیر اجرای برجام اند.
به تازگی نیز تارنمای «فارین پالیسی» به نقل از برخی مقامات کاخ سفید گزارشی را منتشر کرده که بر مبنای آن، ترامپ قصد دور زدن وزارت امور خارجه آمریکا را دارد. براساس این گزارش، رییس جمهوری آمریکا از افراد مورد اعتماد خود درخواست ارایه راهکار تا ماه اکتبر (مهرماه) برای خروج از توافق هسته ای شده است.
اینکه چرا ماه اکتبر برای بررسی برجام از جانب رییس جمهوری آمریکا در نظر گرفته شده به بندی از برجام اشاره دارد که بر مبنای آن، رییس جمهوری آمریکا باید هر سه ماه (90 روز) تعلیق تحریم های ضدا ایرانی را تمدید کند. ترامپ چند ماه پیش ناگزیر آن را امضا نمود و حال در پی یافتن راهکاری برای سر باز زدن از امضای مجدد آن است.
باوجود همکاری نزدیک و متقابل ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی و اعضای 1+5، دور از ذهن به نظر می رسد که دولت جمهوریخواه آمریکا بتواند خلاف موج حرکت کند و اراده جهانی را نادیده بگیرد.
به همین دلیل بود که هیات آمریکایی در جریان نشست وین تاکید کرد «علیرغم تغییر دولت در آن کشور، دولت آمریکا همچنان به برجام پایبند است و تمام اقداماتی را که به لحاظ قانونی باید برای رفع تحریم های هسته ای صورت دهد، کماکان انجام داده است.»