نوآوران آنلاین-سفیر پیشین آمریکا در عربستان و سوریه معتقد است تصمیم نهایی ترامپ خروج از توافق هسته ای است اما کنگره در جدال با رئیس جمهور آمریکا پیروز خواهد شد و اجازه خروج کامل از برجام را نخواهد داد.
پس از اعلام شروط چهارگانه ی ترامپ خطاب به کنگره و اروپا و همچنین اولتیماتوم او برای اجرایی شدن این خواسته ها ظرف مدت 120 روز،موجی از نگرانی در مورد آینده ی برجام فضای سیاسی پیرامون توافق هسته ای را فرا گرفت.
با این حال طی دو ماه اخیر رکس تیلرسون،وزیر خارجه آمریکا با سفر به سه کشور فرانسه،انگلیس و آلمان و دیدار با همتایان اروپایی خود تلاش کرد تا موافقت آن ها را برای ایجاد کارگروه اصلاح برجام کسب کند.اخیرا بنابر سندی که در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفت وزارت خارجه آمریکا در تلاش است تا فعلا با جلب تعهد اروپایی ها برای همکاری با آمریکا در راستای اصلاح برجام در طول زمان ترامپ را به ماندن در برجام قانع کند.
خبرنگار نامه نیوز درباره آینده برجام و مسائل پیرامون این توافق با ریچارد مورفی، دیپلمات ارشد پیشین آمریکایی گفت و گویی را انجام داده است.
او از در اختیار داشتن برگ برنده حفظ برجام از سوی کنگره می گوید و معتقد است که کنگره با ترامپ بر سر حفظ توافق هسته ای با ایران وارد جنگ می شود و در نهایت این کنگره خواهد بود که در این میدان پیروز خواهد شد. وی همچنین مقاومت اروپا در برابر فشار های ترامپ در مورد برجام را مقطی می داند.
ریچارد دبلیو.مورفی حضور در وزارت خارجه ی آمریکا را از سال 1960 تا سال 1970 در دپارتمان خاور نزدیک وزارت خارجه این کشور آغاز کرد.او در ادامه ی خدمت خود سفیر آمریکا در موریتانی، سوریه، فیلیپین و نیز سفیر این کشور در عربستان بوده است.
مشروح این گفت و گو در ادامه آمده است؛
*********
از زمان ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، برجام در وضعیت غیر قابل پیش بینی قرار گرفته است. با توجه به شواهد موجود ارزیابی شما از تصمیم نهایی ترامپ برای توافق هسته ای چیست ؟
من معتقدم که تصمیم نهایی دونالد ترامپ، خروج از توافق هسته ای با ایران است.اگرچه کنگره در پاسخ سعی خواهد کرد تا برجام را حفظ کند بنابراین باید صبر کرد و دید که کدامیک پیروز این میدان خواهند بود. پیش بینی من این است که کنگره در نهایت در جدال با ترامپ برای حفظ برجام برنده خواهد شد.این روند دقیقا خلاف آنچه در دوران امضای برجام در دولت اوباما رخ داد است. سوال اصلی این است که آیا ایران بدون توجه به همه اقدامات غلط، کشمکش و یک بحران سیاسی احتمالی در آمریکا به برجام پایبند می ماند یا خیر.
کنگره سعی می کند از خروج کامل آمریکا از برجام جلوگیری کند
چنانچه تصمیم ترامپ توقف اجرای برجام باشد و بر اساس آنچه اعلام کرده در نوبت بعدی از تایید برجام جلوگیری کند با توجه به شناختی که شما از ساختار سیاسی آمریکا دارید فکر می کنید که کنگره چه اقدامی خواهد کرد؟
کنگره قطعا مداخله می کند همانطور که احتمالا مجلس ایران نیز اقدامات متناسب لازم را انجام خواهد داد. کنگره سعی می کند تا از خروج کامل آمریکا از برجام جلوگیری کند.همانطور که پیش تر نیز گفتم این موضوع احتمالا باعث ایجاد یک بحران جزئی نیز خواهد شد اما معتقدم که کنگره پیروز این جدال خواهد بود.
اکثریت قاطع دموکرات ها تلاش می کنند برجام حفظ شود
تصور می کنید که دموکرات ها از نظراتی که در دوران ریاست جمهوری اوباما در مورد برجام داشته اند فاصله گرفته اند؟
برخی سناتور های دموکرات مثل چاک شومرهرگز به توافق هسته ای با ایران خوشبین نبوده اند. باب منندز سناتور دموکرات نیوجرسی نیز پس از مدتی غیبت اکنون به سنا بازگشته است او نیز هرگز توافق هسته ای با ایران را نپذیرفت. اما اکثریت قاطع دموکرات ها همراه با جمهوری خواهان تلاش می کنند تا برجام را حفظ کنند.
قطعا تنش های میان تهران و واشنگتن افزایش خواهد یافت
فکر می کنید فضای تندی که میان تهران و واشنگتن به وجود آمده است ممکن است دوباره به حالت دوران باراک اوباما بازگردد یا اینکه دیگر نمی توان روی نزدیک شدن آمریکا و ایران حساب کرد؟
خیر، قطعا تنش ها میان تهران و واشگتن افزایش خواهد یافت چرا که آمریکا قصد دارد تا با نفوذ ایران در سوریه، عراق و یمن مقابله کند. آمریکا همچنین از نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل و اقدامات او در حمله به حزب الله و دیگر اهداف در لبنان و سوریه حمایت خواهد کرد که همین موضوع باعث افزایش تنش ها خواهد شد.
شرایط فعلی خطرناک است
تمام کانال های ارتباطی میان ایران و آمریکا که در دوران ریاست جمهوری پیشین ایالات متحده ایجاد شده بود از میان رفته یا همچنان این دو کشور با یکدیگر کانال های ارتباطی دارند؟
ظاهرا آمریکا تمایلی برای ارتباط با ایران ندارد و با توجه به این موضوع ایران نیز خواستار مذاکره و برقراری ارتباط مستقیم با آمریکا نیست.این یک شرایط بسیار خطرناک است که البته مسئولیت بخش عمده ای از آن با واشنگتن است.
اروپا در نهایت در مقابل ترامپ تسلیم خواهد شد
به نظر می رسد که اروپا تا امروز چندان از رویه ترامپ پیروی نکرده و شکافی میان اروپا و آمریکا در مورد برجام وجود دارد. در این میان برخی اصرار دارند که اروپا در نهایت ایستادن کنار آمریکا را به ایران ترجیح خواهد داد. شما در این مورد چطور فکر می کنید ؟
اروپا تا زمانی که آمریکا موضوع برجام را به یک مسئله فوق بحرانی تبدیل نکند در برابر ترامپ محکم می ایستد اما پس از آن ناپدید خواهند شد. این یک نگرانی بسیار عمیق است که در پایان تسلیم می شوند و در برابر واشنگتن نخواهند ایستاد.
سیاست خارجی ترامپ از جنجال پراکنی و خصومت تشکیل شده است
به نظر می رسد که دونالد ترامپ سیاست گسترده تری را نسبت به برجام برای مواجهه با ایران در نظر دارد. شما این مساله را چگونه می بینید ؟
به نظر می رسد که سیاست خارجی ترامپ از جنجال پراکنی و خصومت تشکیل شده است.او هیچ درکی از مسائل امنیتی ندارد.همچنین مشاوران کلیدی او مثل مک مستر، متیس و تیلرسون نیز به نظر نمی رسد درک جامعی از موضوعات امنیتی مربوط به آمریکا داشته باشند.به عنوان مثال اظهارات مک مستر در کنفرانس امنیتی مونیخ بسیارغیرعاقلانه و بی خردانه بود.
همه این افراد به نظر می رسد توجهی به مسائل روز منطقه ندارند و کارشناسان منطقه را نیز نادیده می گیرند. من فکر می کنم که این موضع در راستای فرصت طلبی سیاسی و اصل نادیده گرفتن بنا شده است. زمانی که گوش فرا دادن به نخست وزیر نتانیاهو را نیز به این ترکیب اضافه کنیم فکر می می کنم حتی این موضوع با مشکلات جدی تری نیز روبه رو می شود.
با توجه به فضای سیاسی و اجتماعی آمریکا فکر می کنید ممکن است که ترامپ رییس جمهور یک دوره ای باشد ؟در این صورت حدس می زنید که دموکرات ها شانس دارند که رییس جمهور دور بعد را از میان خود به کاخ سفید بفرستند ؟
من فکر می کنم که هر فرد دیگری نیز در سال 2016 رییس جمهور آمریکا می شد محکوم به ماندن در کاخ سفید برای یک دوره است.با توجه به شرایط اقتصادی و مالی آمریکا و کشورهای توسعه یافته در صورت بروز بحران اقتصادی که به احتمال بسیار زیاد نیز پیش از سال 2020 رخ خواهد د اد باعث از دست رفتن جایگاه ریاست جمهوری دونالد ترامپ خواهد شد. ممکن است این بحران اقتصادی به بزرگترین بحران از نوع خود طی 200 سال گذشته بدل شود که برای بازگشتن جهان به حالت عادی شاید یک نسل زمان لازم باشد.
اساس این بحران مقروض بودن کشورهایی مثل آمریکا، آلمان،چین و ژاپن خواهد بود که اکنون نیز به شدت در حال افزایش است.قرض های نهادها،اشخاص و دولت ها همگی در سطح بی سابقه ای قرار دارند و زمانی که اقتصاد آمریکا ورشکسته شود این بحران اقتصاد دیگر کشورها را نیز خواهد گرفت. شرایط بسیار بحرانی پیش خواهد آمد و ایران لابد همه تلاش خود را برای جلوگیری از وارد شدن به این بحران انجام دهد