نوآوران آنلاین- معصومه ابتکار در نشست با اعضای سمن‌های خراسان رضوی اظهار کرد: خوشبختیم که در انتخابات اخیر، در شوراهای استان خراسان رضوی، 209 نفر از بانوان در شوراهای شهرها و روستاها انتخاب و عضو شدند که این تعداد، نسبت به سال‌های گذشته 20 درصد رشد داشته است. این امر، نشان‌دهنده حضور بانوان در عرصه مدیریت شهری و روستایی است؛ عرصه‌هایی که حضور زنان برای تصمیم‌گیری در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و زیست‌محیطی بسیار مؤثر است.
وی افزود: دراین راستا، شکل‌گیری پارلمان زنان، یک اتفاق ارزنده است و استان خراسان رضوی نخستین استانی است، که این کار در آن انجام می‌شود. این درحالی است که کارکردهای شورای تصمیم‌گیری بانوان، توسط دولت پایش و رصد می‌شود تا عملکرد آن براساس اینکه به چه میزان می‌تواند در سیاست‌ها اثر بگذارد، سنجیده شود. همچنین چقدر این فعالیت‌های غیردولتی و داوطلبانه در مشارکت‌جویی بیشتر بانوان در بخش اجرایی کشور، تأثیرگذار است؟.
معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: در نهایت این اقدام چشم‌گیر چه میزان می‌تواند در کاهش آسیب‌ها و بهبود شاخص‌های استان مؤثر باشد؟. این موضوعی است که ما هم پیگیر آن هستیم و اطمینان داریم نتایج بسیار درخشانی به دنبال خواهد داشت.
ابتکار خاطرنشان کرد: خوشبختانه در دولت یازدهم فرصتی فراهم شد تا فضای امنیتی موجود که ماحصل دولت سابق است، تغییر کند و همچنین تحولاتی در نگاه سیاسی ایجاد شود. دیدگاهی که در دولت سابق، تشکل‌های مدنی را به‌عنوان نوعی تهدید قلمداد می‌کردند.
وی در مورد وعده‌های رئیس‌جمهور در مورد پیش‌برد جامعه به سمت پویایی گفت: دکتر روحانی در وعده‌های انتخاباتی خود در سال 92 برنامه‌هایی را در این زمینه مطرح کردند، بر این اساس که می‌خواهند جامعه را به سمت پویایی و تعالی در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پیش ببرند.
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان تصریح کرد: همین امر سبب شد فضا و رویکردها برای تشکل‌ها و سازمانهای مردم‌نهاد بسیار تغییر کند و در همین راستا برای تعالی و ارتقای کمی و کیفی سازمانهای مردم‌نهاد و غیردولتی برنامه‌ریزی صورت بگیرد.
افول فعالیت سازمانهای مردم‌نهاد در دولت نهم و دهم
معصومه ابتکار اظهار کرد: وجود دیدگاه‌های مختلف نشان‌دهنده‌ی تنوع موضوعی و نگاهی تخصصی است که از سال 92 فضای جدیدی برای آن فراهم شد. این درحالی است که در دولت اصلاحات، دولتی که آقای خاتمی شرایط جدیدی برای گفتگوی تمدن‌ها و گفتگوهای مدنی فراهم کردند، تشکل‌ها بسیار رشد کردند، اما دوره‌ی بعد دوره‌ی افول این شوراها و فعالیت‌های آنها بود.
وی خاطرنشان کرد: در سال 92 دوباره این تشکل‌ها مشغول به فعالیت شدند و دراین مدت، در استان خراسان رضوی 74 درصد افزایش کمی داشته‌ایم. یعنی تعداد 400 تشکل در مدت چهار سال ایجاد شده است. این درحالی است که باید، این تشکل‌ها تخصصی‌تر شوند و بتوانند با هم شبکه‌سازی کنند تا بتوانند در بسیاری از موضوعات هم‌افزایی داشته باشند، چراکه موضوعاتی وجود دارد که اگرتشکل‌ها به صورت جداگانه عمل کنند باعث کاهش اثربخشی عملکرد آنها شود.
معاون رئیس‌جمهور افزود: برای نمونه، مقوله محیط‌زیست در بخش آموزش و شادمانی کودکان بسیار تأثیرگذار است، ما سازمانهای مردم‌نهادی داریم که در حوزه‌ی اعتیاد کار می‌کنند و همچنین با برخی فعالیت‌های مرتبط با محیط‌زیست در ارتباطند مانند: فعالیت‌های پاکسازی، فعالیت‌های مرتبط با طبیعت و توانستند برای کاهش آسیبهای ناشی از اعتیاد و تأثیر و بهبود آن بر آسیب‌دیدگان بسیار بهره بگیرند.
ابتکار در مورد اهمیت حقوق شهروندی بیان کرد: مقوله حقوق شهروندی و در کل سازمانهای مردم‌نهاد، موضوعی است که در دولت دوازدهم مورد توجه قرار خواهد گرفت که از زمینه‌های مهم کار و فعالیت است. در همه عرصه‌هایی که اشاره شد به‌ویژه در بخش زنان و خانواده، حقوق شهروندی خصوصا در سازمانهای مردم‌نهاد بسیار اهمیت دارد. این درحالی است حضور سازمانهای مردم‌نهاد در تصمیم‌سازی‌ها، در دولت دوازدهم مورد توجه قرارخواهد گرفت.
وی ادامه داد: در این زمینه می‌خواهم به سیاست‌ها و رویکردهای دولت دوازدهم اشاره کنم که ادامه‌دهنده این سیاست‌ها دراین مسأله چه در حوزه اجتماعی، بسط فعالیت‌ها و تأمین آزادی‌های مشروع مردم و به‌ویژه در منشور حقوق شهروندی پیش‌بینی شده که شهیندخت مولاوردی مسؤلیت پیگیری امور شهروندی را برعهده دارند و همه عرصه‌هایی که اشاره شد به‌ویژه در بخش زنان و خانواده نقش بسیار مهمی را ایفا خواهد کرد.
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده تصریح کرد: دولت بنا دارد که صدا و پیشنهادات مردم و سازمانهای مردم‌نهاد، خیریه‌ها، تشکل‌ها، منتقدین و جوانان را در مورد این موضوعات بشنود. یکی از این راهکارها، دخالت در سیاست‌گذاری‌های دولتی است و حضور درکارگروه‌های شوراهای برنامه‌ریزی استان یکی از مهمترین و مؤثرترین شکل‌های تصمیم‌سازی‌هاست که هم‌اکنون براساس مصوبه دولت، آیین‌نامه‌ای وجود دارد که مربوط به شورای برنامه‌ریزی است.
عضویت رسمی سازمانهای مردم نهاد در دولت
ابتکار اظهار کرد: بر اساس مصوبه دولت، سازمانهای مردم‌نهاد به‌طور رسمی عضو کارگروه‌ها هستند. در بازنگری که در کمیسیون اجتماعی دولت صورت می‌گیرد، ما باید روی این موضوع تأکید کنیم و این حق را به سازمانهای مردم‌نهاد بدهیم تا به شکل رسمی در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها حضور داشته باشند، اما لازمه این حضور، ایجاد شبکه و سازماندهی رسمی است تا افراد به نمایندگی بتوانند حضور داشته باشند.
وی ادامه داد: خوشبختانه در استان خراسان رضوی فعالیت‌های خوبی صورت می‌گیرد و آیین‌نامه مشارکت‌های مردمی مصوبه دولت یازدهم، زمینه مناسبی را برای تشکیل شبکه‌ها، چه شبکه‌های تخصصی و چه تشکل‌های استانی فراهم کرده است.
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در مورد اعطای مجوز رسمی به سمن محیط‌زیست توسط وزارت کشور گفت: در تشکل‌های محیط‌زیست در جریانم که با تسهیل‌گری که در دوره‌ی دولت یازدهم انجام دادیم، شبکه‌های استانی تشکل‌های محیط‌زیست شکل گرفت و بر اساس آن انتخابات انجام دادند. در بهمن سال 95 برای نخستین‌بار به‌طور رسمی شبکه سازمانهای مردم‌نهاد محیط‌زیست مجوز رسمی وزارت کشور را دریافت کرد. بر این اساس، سازمانهای مردم‌نهاد در موضوعات تخصصی یا حوزه‌های کلی که می‌خواهند با هم همکاری کنند، بر اساس آن می‌توانند شبکه داشته و به نمایندگی از این شبکه‌ها در کارگروه‌ها حضور داشته باشند، رای بدهند ، پیشنهادات و انتقادات خود را مطرح کنند.
وی افزود: پارلمان مشورتی بانوان هم بسیار مهم است. خوشبختانه ما حضور مؤثر شوراها را در فرایند تصمیم‌سازی‌ها داریم و باید شوراها بیشتر به نهادهای مدنی و به تشکل‌ها هم نقش بدهند و پیشنهادات آنها را در سیاست‌گذاری‌های محلی، جایی که مدیریت شهری شکل می‌گیرد و سیاست‌های مربوط به شهرها و روستاهای ما در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حوزه‌های زیست‌محیطی شکل بگیرد آنجا هم انتظار می‌رود به پیشنهادات سازمانهای مردم‌نهاد بها دهند.
ابتکار ادامه داد: در مرحله بعد مقوله نقش این تشکل‌ها نقش سازمانهای محلی و سازمانهای غیردولتی خیریه و موسسات داوطلبانه در جلب مشارکت، آموزش مردم و بسیج اجتماعی است. ما در شرایطی که روند افزایش آسیب‌ها در بسیاری از زمینه‌ها مانند اعتیاد، خشونت... و همچنین آسیب‌هایی که در ابعاد اقتصادی و مشکلات ناشی از بیکاری و مسایل محیط‌زیست وجود دارد زنان و خانواده‌های ما را دچار شکنندگی می‌کند.
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه «جلب مشارکت مردم و سازمانهای مردم‌نهاد، ایجاد جریان‌های اجتماعی مؤثر برای تغییر نگرش، تغییر رفتار، اصلاح الگوی زندگی و اصلاح الگوی مصرف پیگیری رفتارها در بسیاری از زمینه‌ها بسیار تأثیرگذار بوده‌اند» افزود: سمن‌ها می‌توانند دیدگاه‌ها را تغییر دهند تا دولت بتواند برنامه‌های خود را با تأثیرگذاری بیشتر و پوشش فراگیرتر و با حداقل هزینه‌ها انجام دهد.
وی خاطرنشان کرد: فعالیت‌های سازمانهای مردم‌نهاد به دلیل اینکه داوطلبانه است،در بسیاری از موارد شکل نذر فرهنگی پیدا می‌کند و مردم بر اساس باورهای اعتقادی و مذهبی در آنها فعالیت می‌کنند که سبب می‌شود سطح خدمات و کیفیت آن افزایش یابد.در همین راستا دولت هم باید کیفیت خدمات دولتی خود را افزون کند و از این بهره‌وری الگو بگیرد.
ابتکار ادامه داد: این امر در ایجاد جریانات اجتماعی و جریاناتی که می‌تواند تحولات بزرگی را در جامعه ما به وجود بیاورد بسیار اهمیت دارد. همچنین می‌تواند از بسیاری از آسیب‌ها جلوگیری کند و هزینه‌های بسیاری که به زندگی ما تحمیل می‌شود اصلاح کند. اینجاست که باید این نقش سازمانهای مردم نهاد را به رسمیت بشناسیم و برون‌سپاری کنیم که خوشبختانه دولت هم قوانین و سیاست‌های دولت اجازه برای برون‌سپاری را فراهم کرده است.
وی تصریح کرد: نکته‌ی دیگر این است که باید سازمانهای دولتی و سازمانهای مردم‌نهاد بتوانند خدمات را به شکل تخصصی و حرفه ای ارائه بدهند. برای نمونه، پویش نه به پلاستیک و کسیه‌های یک بار مصرف یکی از مشکلات بزرگ دنیا است. در این زمینه بسیاری از کشورها استفاده از پلاستیک را محدود کردند حتی کشورهای آفریقایی، استفاده از کیسه های پلاستیکی را کاهش داده‌اند و این امر نیازمند یک جریان اجتماعی است تا این کار، تبدیل به یک حرکت ملی و باور و رفتار شود.
ابتکار با بیان این مسأله که «مقوله دیده‌بانی، نقش کلیدی سازمانهای مردم‌نهاد است.» گفت: آن چیزی که در همه‌ی کشورها، به ویژه در کشور ما بسیار اهمیت دارد نقش رصد و دیده بانی است. دولت این حق را قائل می‌شود تا سازمانهای مردم‌نهاد نقش دیده‌بان جامعه را ایفا کنند و در کنار رسانه‌های آزاد بتوانند میزان انطباق برنامه‌ها را با قانون را اعلام کنند.همچنین کمک کنند تا در جایی که شکاف وجود دارد، طرح مشکل کنند تا این مشکلات اصلاح شود و کاهش یابد.
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده افزود: روند اصلاح سیاست‌ها با کمک سازمانهای مردم‌نهاد، تشکل‌ها و خیریه‌ها فراهم شود که در این راستا نقش سازمانهای مردم‌نهاد، بانوان و جوانان بسیار اهمیت دارد و تأثیرگذار خواهد بود. سرمایه‌ی اجتماعی بسیار خوبی در استان خراسان رضوی شکل گرفته و حرکت روبه رشدی را پی می‌گیرد و امیدواریم که با کمک بانوان و جوانان بتوانیم آسیبهای موجود در جامعه را با یک برنامه‌ریزی درست کاهش دهیم.
وی بیان کرد: از جمله کارهای خوبی که در استان خراسان رضوی شکل گرفته است، مانند طرح مداخله طلاق است و طرح اورژانس‌های اجتماعی که بسیار مهم و تأثیرگذار است. به‌ویژه موضوعاتی مانند خشونت که در خانواده وجود دارد. این‌ها مسائلی است که شوراهای شهرها به ویژه کلانشهرهایی مانند مشهد، باید در این موضوعات ورود کنند و با هم‌افزایی سازمانهای مردم‌نهاد آنها را رفع کنند.
ابتکار توضیح داد: مقوله‌ی دیگر، بازتوانی زنان آسیب‌دیده از اعتیاد است؛ در این راستا مرکزی در شهر مشهد ایجاد شده که با دیدگاه کاملا علمی در چند مرحله مانند قرنطینه، پاکسازی این افراد وتوان‌افزایی آموزش، تثبیت شرایط آنها و آماده‌سازی برای بازگشت این افراد به جامعه صورت می‌پذیرد. این فعالیت‌ها با همراهی خیریه‌ها، سازمانهای مردم‌نهاد و دولت شکل گرفت و امیدواریم که بتوانیم با رویکرد درست و علمی مشکلات جامعه را رفع کنیم.