محدودیت ‌های انرژی و کاهش تولید

مهدی ثقفی

رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت منطقه ویژه اقتصادی زنجان

صنعت فولاد با چالش ‌های جدی در تأمین انرژی، به ویژه برق، روبه‌رو است. با توجه به کمبود برق در کشور و نگرانی‌های عمومی درباره قطع برق، وزارت نیرو از اواسط خرداد تا اواسط شهریور مصرف برق صنایع را به شدت محدود کرده است. این محدودیت منجر به کاهش قابل توجهی در تولید شده و به برخی واحدها حتی اجازه بهره‌برداری از خطوط تولید را نمی‌دهد. بسیاری از واحدهای فولادی به دلیل ناتوانی در کاهش تدریجی مصرف برق، مجبور به تعطیلی موقت بخش‌هایی از تولید خود می‌شوند.

کاهش انگیزه صادرات به دلیل نرخ ارز نیمایی

چالشی دیگر برای صنعت فولاد، مسئله نرخ ارز است. با حذف سیستم واردات با ارز آزاد، نرخ تبدیل ارز صادرات به ارز نیمایی (یعنی حدود 41 هزار و 500 تومان) باعث شده جذابیت صادرات فولاد کاهش یابد. این نرخ پایین‌تر از نرخ بازار آزاد، سودآوری کافی برای صادرکنندگان ایجاد نمی‌کند، به ویژه در زمانی که ارز مورد نیاز برای واردات حدود 60 هزار تومان قیمت دارد. این شرایط انگیزه صادرکنندگان برای فروش خارجی را کاهش می‌دهد.

تاثیر کاهش صادرات فولاد بر بازار داخلی

اگر کاهش صادرات فولاد بیشتر از کاهش تولید ناشی از محدودیت انرژی باشد، ممکن است بازار داخلی با عرضه بیش از حد مواجه شود. این می‌تواند قیمت محصولات را کاهش دهد و فروشندگان را به ارائه تخفیفات قابل توجه برای فروش محصولاتشان سوق دهد. چنین شرایطی می‌تواند نقدینگی واحدهای تولیدی را تحت تأثیر قرار داده و آن‌ها را به مشکلات مالی بیشتری دچار کند. همچنین، افزایش معاملات نسیه‌ای می‌تواند شرایط را پیچیده‌تر کرده و به فساد در معاملات غیرنقدی دامن بزند.

چالش‌های صادرات فولاد به سایر کشورها

یکی از مشکلات جدی دیگر برای صنعت فولاد ایران، تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های تجاری است. این نکات باعث شده‌اند خریداران خارجی کمتر به خرید محصولات ایرانی رغبت نشان دهند و در نتیجه، محصولات فولادی ایران در بازارهای جهانی به قیمت‌های پایین‌تری نسبت به رقبا مثل ترکیه عرضه شوند.

با در نظر گرفتن تمام این مسائل، صنعت فولاد در مسیر دشواری قرار دارد که هم بر تولید و هم بر صادرات و در نهایت تأمین ارز کشور اثر منفی می‌گذارد. اگر این مشکلات به طور جدی مدیریت نشوند، احتمال دارد که میزان صادرات فولاد کاهش یافته و از سقف 5 میلیارد دلاری سال قبل پایین‌تر بیاید که می‌تواند چالش‌های جدی‌تری در اقتصاد کشور ایجاد کند.