کد خبر : 104171 تاریخ : ۱۳۹۶ يکشنبه ۱۴ آبان - 12:53
بررسی چرایی عدم تعامل مردم با رسانه‌ها در گفت‌وگو با رئیس انجمن آسیب‌شناسی ایران نمایشگاه مطبوعات آیینه روزگار سیاسی جامعه و حرکتی نمادین است نمایشگاه مطبوعات که همه ساله در آبان ماه برگزار می‌شود باید محلی باشد برای ارائه دستاوردهای رسانه‌ها اما متاسفانه چند سالی است که نمایشگاه را می‌توان به دکه روزنامه فروشی بزرگ تشبیه کرد. طی سال‌های اخیر رسانه‌ها به دلیل مواجهه با مشکلات و محدودیت‌های بسیار نتوانسته‌اند به خوبی نیازهای مردم را تامین نمایند. از سوی دیگر کاهش سطح کیفی و کمی مطبوعات موجب شده است تا مردم بیشتر به سمت فضای مجازی گرایش یابند. به بیان دیگر نبود جذابیت در محتوای منتشر شده مطبوعات موجب شده تا اکنون فضای مجازی گوی سبقت را از مطبوعات بربایند و مخاطبان‌شان را جذب نمایند. در همین خصوص به گفت‌وگو با کوروش محمدی، رئیس انجمن آسیب‌شناسی ایران که در غرفه روزنامه نوآوران حضور یافت، پرداختیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

نوآوران آنلاین- * به نظر شما برپایی نمایشگاه مطبوعات تا چه اندازه در ایجاد فرصتی برای همگرایی بیشتر مسؤولان با رسانه و همچنین ایجاد فضایی برای ارتباط مستقیم و تبادل نظرات با مردم مؤثر است؟

 

مطبوعات باید جامعه را به اتاق شیشه‌ای تبدیل کنند که درونش روشن و صریح باشد و کسی جرأت نکند حقی از مردم ضایع نماید. اما متاسفانه مطبوعات نافذ در حوزه دموکراسی نداریم و علت این امر را می‌توان در مجموعه‌ای از محدودیت‌هایی دانست که در زمینه مسائل مالی و به ویژه موضوعات سیاسی با آن مواجه هستند و امکان ورود به بسیاری از مباحث برای‌شان وجود ندارد. متأسفانه فضا برای طرح انتقادات دلسوزانه توسط مطبوعات فراهم نیست و به این ترتیب قادر به انجام رسالت اصلی خود نیستند. مطبوعات قصد انتقاد و انجام رسالت خود را دارند اما حوزه مدیریتی در جامعه ما تمایل ندارد که این اتفاق بیفتد و نمی‌توان انتظار داشت که مطبوعات قاب شیشه‌ای ایجاد و شفاف‌سازی کنند اما با وجود محدودیت‌ها در فضای تعریف شده به خوبی توانسته‌اند رسالت‌شان را انجام دهند و از ظرفیت‌های موجود به خوبی استفاده نمایند اما در حوزه کیفی این رشد چندان ملموس نیست و کند حرکت می‌کنند چراکه اثرگذاری مطبوعات در جامعه منوط به تحولات سیاسی شده است. در دوره‌ای مطبوعات در کشور با محدودیت‌های بسیاری مواجه بودند و در دوره‌ای نیز فضا بازتر شد و به این ترتیب می‌توان گفت پارادکسی در فضای مدیریتی ایجاد شد که ارتباط محکم با فضای رسانه‌ای برقرار نکرده است.

 

* شما تصور می‌کنید که برگزاری نمایشگاه مطبوعات تا چه اندازه موجب ایجاد فضای باز سیاسی می‌شود و حاشیه امن برای مطبوعات ایجاد می‌کند؟

 

اگر قصد تغییر فضا به سمت آزادسازی جریان گردش اطلاعات در جامعه داشته باشیم باید نگرش‌هایی که در سطح مدیریت غالب است را تغییر دهیم برپایی نمایشگاه تأثیرات خاص خود را دارد اما تدثیر به سزایی نخواهد داشت و باید به عنوان یک گام مؤثر بدانیم و در فضای نمایشگاه مطبوعات ارتباط و همبستگی با مردم را نشان دهند. متاسفانه برخی مطبوعات همسو با مردم نیستند این در حالی است که باید به عنوان چشم و گوش مردم عمل کنند و به رصد موضوعات در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... بپردازند. نمایشگاه مطبوعات امسال را به خوبی می‌توان آیینه سیاسی روزگار کشور دانست. متاسفانه مطبوعات از مردم دور شده‌اند. در گذشته مردم کنار دکه های روزنامه فروشی به بحث درخصوص مسائل مهم می پرداختند اما اکنون مطبوعات مخاطب خود را از دست داده است و دکه‌های روزنامه فروشی همچون گذشته پر رونق نیستند. در شرایط کنونی متاسفانه شاهد مقامات‌سالاری هستیم. با توجه به این که مطبوعات مطبوعات نقش مهمی در شکل دهی به افکار عمومی دارند باید قادر به اقناع و تغییر نگرش مردم باشند اما در این زمینه موفق نیستند. برگزاری نمایشگاه مطبوعات نیز که سالانه شاهد آن هستیم نتوانسته مشکل را ریشه‌ای حل کند و روحیه مطالبه‌گری را در مردم تقویت نماید. در شرایط کنونی برخی از مطبوعات سوار بر موج مطالبه‌گری مردم نیستند و بر موج‌سوار منویات مسؤولان شده اند. البته نبود منابع مالی و عدم حمایت از سوی ارگان های مربوطه و همچنین منافع سازمانی مؤسسات مطبوعاتی موجب شده است تا مطبوعات با موج مطالبه گری مردم پیش نروند و نتوانند شجاعانه مطالبات مردم را مطرح نمایند چراکه حرکت در این مسیر موجب خسران آن ها می شود.

 

* متاسفانه در شرایط کنونی شاهد هستیم که برخی از مطبوعات به بولتن روابط عمومی سازمان ها تبدیل شده اند. شما علت این امر را در چه می دانید؟

 

بخشی مربوط به محدودیت های مالی می‌شود که مطبوعات با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و بخشی نیز به عدم تمایل مردم بازمی‌گردد. سرانه مطالعه در کشور ما بسیار پایین است. از این رو ضروری است که مطبوعات با تقویت محتوای کمی و کیفی پویایی خود را حفظ نمایند و زبان گویای مردم باشند. حمایت های دولتی امروزه به بنگاهی برای برخی از مطبوعات تبدیل شده است که تیراژشان را به هر شکل ممکن صرف‌نظر از افزایش کمی و سطح کیفی بالا برند. در چنین شرایطی طبیعی است که نیازمند عدالت فرهنگی در حوزه پرداخت یارانه و حمایت از مطبوعات هستیم و باید همه مطبوعات از حمایت‌های لازم برخوردار باشند.

 

* طی سال‌های اخیر شاهد هستیم که فضای مجازی از روزنامه ها پیشی گرفته‌اند و مخاطبان مطبوعات را به خود جذب کرده‌اند. به نظر شما علت این اتفاق چیست آیا مطبوعات قادر به پاسخگویی به نیازهای مخاطبان شان نبوده اند و یا این‌که نبود سانسور در فضای مجازی زمینه افزایش مخاطبان شان را ایجاد کرده است؟

 

علت این اتفاق و این روند را می‌توان در نبود شفافیت و صراحت در برخی مطبوعات دانست. مطبوعات در شرایط کنونی منویات مسؤولان و نه مردم را مدنظر دارند و همین موجب می شود که مردم به سمت فضای مجازی روند. از دیگر سو نبود سیستم مناسب برای توزیع موجب شده تا دسترسی به روزنامه ها دشوار باشد و همچنین پویایی فضای مجازی در مطبوعات دیده نمی‌شود. علاوه بر این مردم ایران از فضای هیجانی بیشتر استقبال می کنند که شبکه های اجتماعی مجازی این امکان را برای شان فراهم می کند. مجموعه این عوامل موجب می‌شود که مردم از روزنامه ها رویگردان شوند و به تامین نیازهای خبری‌شان از طریق فضای مجازی بپردازند. رسانه ها باید این نکته را مورد توجه قرار دهند که به تامین نیازهای خبری مردم بپردازند و با تولید محتوای جذاب در مسیر جذب مخاطبان‌شان گام بردارند. متأسفانه مطبوعات مخاطب‌شناس خوبی نیستند و بیشترین مشتری‌شان دستگاه‌های دولتی هستند.