نوآوران آنلاین- حریری استعفایش را ‌به دلیل خطری دانست که از ناحیه ایران متوجه اوست؛ این در حالی است که در پس پرده این استعفای مشکوک نقش پررنگ سعودی‌ها دیده می‌شود. آنطور که از اوضاع برمی‌آید شاید بتوان چنین استدلال کرد که مقامات سعودی با تحت فشار قرار دادن حریری برای استعفا و طرح مسائل خصمانه علیه ایران، ایجاد تنش در منطقه را در سر می‌پرورانند.
در همین خصوص به گفت‌و‌گو با فریدون مجلسی، دیپلمات سابق پرداختیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

طی روزهای اخیر شاهد بودیم که عربستان تلاش کرده با تحریک منطقه زمینه‌های بروز تشنج و ناآرامی را با هدف ضربه به ایران فراهم کند. در حال حاضر که سعودی‌ها در داخل با مشکلاتی مواجه هستند اما در منطقه نیز اقدام به جنجال‌آفرینی کرده‌اند. به نظر شما این‌گونه اقدامات چه آسیب‌هایی به دنبال خواهد داشت؟

تنش‌آفرینی‌های سعودی‌ها زمانی موجب بروز آسیب می‌شود که سیاستمداران کشور ما تحت تأثیر آن‌ها فعالیت کنند. این در حالی است که ایران همواره نقشی فعال و نه منفعل در منطقه داشته است. عربستان اکنون در وضعیت داخلی متشنجی به سر می‌برد و درگیر نزاع‌های خانوادگی هستند که این روزها برای همگان امری ملموس است. خاندان سعودی اکنون در حبس «محمدبی‌سلمان»، ولیعهد عربستان به سر می‌برند و با وجود این‌که در محدودیت به سر می‌برند اما عواملی دارند که جنجال‌آفرینی توسط آن‌ها چندان بعید نخواهد بود. درحقیقت سعودی‌ها با طرح مسائلی درخصوص کشورمان تلاش دارند تا از این طریق سرپوشی بر مشکلات داخلی بگذارند و افکار را به سمت منطقه منحرف کنند. به اعتقاد من جاه‌طلبی بی‌حدو اندازه محمدبن‌سلمان آرامش عربستان را برهم خواهد زد. البته این امر نیز انتظار می‌رفت که وضعیت دوگانه در اداره این کشور ایجاد شود. به این ترتیب که یک خاندان در رأس اداره امور در یک سمت و در سوی دیگر کل مردم عربستان قرار داشته باشند. با مرگ «ملک عبدالله» خیلی زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد، سعودی‌ها درگیر مشکلات داخلی شدند. درخصوص نخست وزیر لبنان سعد حریری نیز اخیراً سعودی‌ها مسائلی را مطرح کردند و مشخص است موضوعی که از ابتدا به سوال مطرح بود که آیا حریری در عربستان تحت فشار قرار گرفته و از سر جبر ناچار به استعفا شده است و یا این‌که خودش خواسته که استعفا دهد. مصاحبه‌ای سعد حریری با شبکه تلویزیونی داشته که برخی به آن مشکوک هستند و چنین عنوان می‌کنند که آزادانه به بیان اظهاراتش نپرداخته است و لاجرم به طرح برخی مسائل شده است. موضوع استعفای سعد حریری هیچ ارتباطی به ایران ندارد و عربستان با طرح مسائل این‌چنینی سعی در فرافکنی دارد. این در حالی است که در شرایط کنونی که شاهد بروز اصلاحاتی در عربستان به ویژه در زمینه حقوقی برای زنان هستیم و از سوی دیگر سعودی ها با مشکلات سیاسی در داخل مواجه هستند، باید مقامات عربستان بیش از این‌که در پی تنش‌آفرینی در منطقه باشند به ایجاد ثبات بیندیشند. سعودی ها اقدام به اصلاحاتی کردند و بر این باورند که اگر چنین آزادی‌هایی را برای زنان تأمین کنند به محبوبیت دست خواهد یافت در حالیکه با جنجال‌آفرینی ثبات و آرامش کشورشان را زیر سؤال می‌برند. اکنون شاهد آپارتاید خانوادگی در عربستان هستیم و توده‌های مردم از این موضوع خشمگین خواهند شد. عربستان اکنون از درون با مشکلات بسیاری مواجه است اما با این حال دست از خصومت‌ورزی با ایران برنمی‌دارد. زیاده‌روی‌های عربستان در این خصوص موجب شده است تا با انتقاداتی از سوی متحدان سنتی‌شان همچون مصر مواجه شوند. عربستان درخصوص قطر نیز چندی پیش 48 ساعت فرصت داد و چندین شرط را مطرح کرد که اگر این اقدامات را انجام ندهد باید منتظر عواقبش باشد و در نهایت قطر مورد محاصره و تحریم هوایی و دریایی قرار گرفت و این تحریم‌ها عملاً بی‌نتیجه ماند و عربستان در دستیابی به هدفش ناکام ماند.

 در چنین شرایطی دستگاه دیپلماسی ایران باید چه سیاستی را در پیش گیرد تا به کاهش تنش‌ها منجر شود و بر مشکلات افزوده نشود؟

سیاستمداران ایرانی نباید در زمین رقیب بازی کنند و باید این نکته را نیز در نظر داشته باشند که تحت‌تأثیر سیاست‌های غلط سعودی‌ها قرار نگیرند تا به این ترتیب در این خصوص تصمیمات عقلانی و منطقی اتخاذ شود. خوشبختانه تاکنون دستگاه دیپلماسی ایران همواره منطقی و خردمندانه رفتار کرده و از این پس نیز باید از شعارهای مبتنی بر تحریک جلوگیری شود و منافع ملی مردم در وهله نخست اولویت قرار گیرد و به دور از موضعی منفعل همچون گذشته فعال در عرصه سیاست خارجی حرکت کنیم.