نوآوران آنلاین- در همین خصوص به گفت‌وگو با سید جلال ساداتیان، سفیر سابق ایران در لندن پرداختیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

واشنگتن‌پست طی تحلیلی عنوان کرده است که ایران و عربستان وارد جنگ مستقیم نمی‌شوند، اما شکاف میان تهران و ریاض عمیق‌تر خواهد شد. به نظر شما در شرایطی که منطقه با بحران‌های بسیاری مواجه است، آیا توان رویارویی با تنش‌های جدیدتر را دارد یا خیر؟

بازیگر اصلی عمده ماجراهایی که در منطقه اتفاق می‌افتد، رژیم صهیونیستی است. عربستان سعودی، روحیه جاه‌طلبی و تمایل دارد از این جهت که خود را متولی حرمین شریفین می‌دانند، بر خاورمیانه مسلط باشد. سعودی‌ها تصور می‌کنند. از این منظر باید مورد قبول جهان اسلام باشند و از این رو هزینه‌های کلانی نیز طی 40 سال گذشته برای دستیابی به این هدف پرداخت کرده‌اند که این هزینه‌ها در رسانه‌های جمعی و هم در زمینه تربیت طلاب و مبلغان صرف شده است. ظاهراً سعودی‌ها کار فرهنگی کردند اما درحقیقت آنچه حاصل شد تشکیل گروه‌های تروریستی همچون القاعده، داعش و بوکوحرام بود و جلوه‌های مختلفی از خشونت ماحصل فعالیت عربستان بود. اگر سعودی‌ها در پی ایجاد کار فرهنگی بودند، قاعدتاً مورد پذیرش جهان اسلام قرار می‌گرفتند اما به دلیل در پیش گرفتن سیاست‌های خشن، حیثیت و اعتبارشان را به‌ویژه در منطقه از دست دادند. این بی‌اعتباری به‌خصوص در دوره باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده به مرحله‌ای رسید که مخالفت او را نیز به دنبال داشت و درمجموع اروپایی‌‌ها و آمریکایی‌ها در مقابل سیاست‌های عربستان موضع‌گیری کردند. عربستان سعودی کاملاً در زمان اوباما منزوی شده بود اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ جانی تازه یافتند و زمینه مناسب برای رژیم صهیونیستی ایجاد شد که در این جان تازه عربستان دمید. رژیم صهیونیستی با موفقیت‌ جبهه ائتلاف ایران، روسیه و از سوی دیگر عراق و سوریه که منجر به نابودی ریشه داعش در منطقه شد از دستیابی به اهدافش ناکام ماند. تا زمانی که داعش در منطقه حضور داشت اسرائیل تنها نظاره‌گر بود، اما پس از حصول شکست‌های پی در پی داعش در منطقه، این رژیم تلاش کرد تا در نقطه بحرانی جدیدی در خاورمیانه ایجاد کند. از این رو اقلیم کردستان عراق را تحریک کردند تا با برگزاری همه‌پرسی، زمینه تجزیه عراق را فراهم کنند، اما در عمل با ناکامی مواجه شدند. پس از آن، مسأله استعفای سعد حریری را مطرح کردند اما این طرح نیز عملاً با شکست مواجه شد. رژیم‌صهیونیستی در ایجاد بحران در بحرین نیز تاکنون ناموفق بوده است. در جنگ یمن نیز با وجود این‌که تصور می‌کرد طی 10 روز این کشور تصاحب می‌شود، اما تاکنون دو سال است که این آرزوی رژیم صهیونیستی ناکام مانده است و از این رو درصدد هستند تا پای ترامپ را به خاورمیانه بکشانند و امریکا را به بهانه پایان جنگ، وارد منطقه کنند؛ چراکه به خوبی می‌دانند به تنهایی یارای مقابله با ایران را ندارند؛ از این رو می‌توان گفت معرکه‌گردان اصلی بحران‌های منطقه رژیم صهیونیستی است و عربستان نیز بازیگر حرفه‌ای این ماجراست. بازیگر بزرگتر و اصلی‌تر نیز امریکاست که قصد ندارد به طور مستقیم درگیر جنگ در خاورمیانه شود، اما چنین تصور می‌کند با تهدید می‌تواند ایران را از میدان به در کند. رژیم صهیونیستی درصدد این است که فراتر از تهدیدات و فشارهای اقتصادی امریکا را درگیر جنگی در منطقه و تا جایی که می‌تواند به ایران فشار وارد کند. با این سناریو ممکن است امریکا در دامی که در این منطقه پهن شده است، گرفتار شود و بحران بزرگتری ایجاد کند، اما تاکنون ترامپ با تمام نابخردی‌اش به این نتیجه رسیده است که به تنهایی نمی‌تواند این کار را کند و از این رو به سراغ فرانسه رفت و این کشور را با خود همسو کرد. اخیراً نیز وزیر دفاع آلمان اظهاراتی را در رابطه با برنامه موشکی ایران بیان کرده است که به نظر می‌رسد در پی همراه کردن سران اروپا با خود است که درخصوص برجام به دفاع از ایران پرداختند، تا به این ترتیب از انزوا خارج شوند و از طریق اعمال فشار و تصویب قطعنامه‌های جدید بتوانند محدودیت‌ها و فشارهای جدیدی را علیه ایران ایجاد کنند.

در صورت بروز تنش‌های جدید در منطقه به بحران‌های موجود دامن زده می‌شود. به نظر شما با این وجود دستگاه دیپلماسی کشور ما چه سیاستی را باید در پیش گیرد تا شاهد عدم تعمیق بحران‌ها در منطقه باشیم؟

دیپلماسی، بهترین سیاستی‌ست که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند در چنین شرایطی در پیش گیرد و پرواضح است که فعالیت‌ها و مواضع دستگاه دیپلماسی کشورمان و به‌ویژه شخص رئیس‌جمهور  در این زمینه بسیار مؤثر خواهد بود. بهتر است با استفاده از پتانسیل‌های چهره‌های سیاسی قوی همچون افرادی نظیر حجت‌الاسلام ناطق‌نوری استفاده شود و با مسافرت به مناطق مختلف دنیا و ایجاد موج تبلیغاتی مثبت مواضع معقول و منطقی ایران را به دنیا بشناسانند. نباید سیاست یک‌جا نشستن و نظاره‌گر بودن را در پیش گیریم و باید با اتخاذ دیپلماسی قوی و گسترش مناسبات با دیگر کشورها

رویه گذشته که گفته شد آنقدر قطعنامه صادر کنید تا قطعنامه‌دانتان پاره شود را تکرار نکنیم و حضور فعال نه منفعل در صحنه‌های بین‌الملل داشته باشیم. رژیم صهیونیستی درصدد است تا با سناریوهای جدید، ایران را در منطقه تحت فشار قرار دهد که با در پیش گرفتن دیپلماسی فعال و هوشمندانه توسط مسؤولان وزارت خارجه کشورمان قطعاً این برنامه‌‌ها با شکست مواجه می‌شوند.