از این نمونه روستاها در کشور ما ایران زیاد است که دارای پیشینه تاریخی بوده و آثار و یا طبیعت زیبایی را می توانیم در آن ها شاهد باشیم مانند ماسوله، ابیانه، ولاشان و تعداد زیادی دیگر که حال و هوای خود را همچنان حفظ کرده اند و زندگی مدرن و شهری آنان را خراب نکرده است. در میان تمام این روستاها که در سرتاسر کشور پهناور ما وجود دارند شاید روستای تیس در سیستان و بلوچستان مورد بی مهری قرار گرفته و کمتر شنیده و شناخته شده است. روستای تیس در سیستان و بلوچستان که قدمتی بسیار قدیمی دارد و در زمان خود قطب بسیار مفید و فعالی برای کشور بوده است. در ادامه از قبرستان جن ها در روستای تیس برای شما بیشتر خواهیم گفت.

 

تاریخچه روستا

 

این روستای تیس در سیستان و بلوچستان در گذشته های دور از بنادر مهم جنوبی کشور بوده است. البته در آن زمان با نام های دیگری چون طیس و یا تیز هم خوانده می شده. این بندر که در ناحیه ی تاریخی مکران قرار دارد مرکز بازرگانانی بوده که قصد تجارت و داد و ستد با آسیای شرقی و هند را داشته اند. همچنین از این بندر داد و ستد با سایر نقاط خاورمیانه و قفقاز و همچنین آسیای میانه انجام می شده است. این زمان به دوران حکومت و سلطنت هخامنشیان باز می گردد هرچند که معروفیت و کارایی آن تا اوایل دوره اسلامی نیز همچنان ادامه داشته است. هرچند که امروزه از آن بندر پر رفت و آمد و پرتراکم تنها روستایی بندری برجای مانده است.

 

آینه ی تاریخ در روستای تیس سیستان و بلوچستان

 

این روستا به 2500 سال پیش باز می گردد زیرا که نام آن در کتب مربوط به فتوحات اسکندر آمده است. همچنین بعدها یعنی در زمان حمله اعراب به ایران این بندر مهم به دست لشکریان بصره افتاده است و این اتفاق توسط ابن بلخی نیز روایت شده است.

 

این بندر به دلیل اهمیتی که داشته در زمان های مختلف مورد تاخت و تاز قرار می گرفته. به طور مثال در سال 971 میلادی یعنی سال 360 هجری قمری فردی به نام عابد بن علی یکی از فرماندهان عضدالدوله دیلمی این بندر را اشغال کرد و مردم این منطقه را از دم تیغ گذرانیده و کشتاری دست جمعی به راه انداخت.

 

همین امر و بعد از این حمله مردم این روستا به طور کاملا اجباری به دین اسلام گرایش پیدا کردند. بعدها نیز این بندر از گزند دشمنان در امان نبوده به طوری که در اوایل سده ی یازدهم قمری پرتغالی ها با ورود به خلیج فارس و دریای عمان به سوی این بندر نیز حمله کردند.

 

در آن زمان یکی از سرداران وقت به نام "میرجیند" به مقابله با آنان پرداخت اما در نهایت شکست خورد و این بندر تحت سلطه ی پرتغالیان درآمد. آنان در این محل قلعه هایی ساختند که آثار کمی از آن ها همچنان باقی است. شاید به دلیل دورافتاده بودن منطقه و جایگزین شدن بنادر دیگر برای تجارت در زمان حکومت قاجار شناخت چندانی از آن وجود نداشت و اهمیتی داده نمی شد.

 

شاید هم مهمترین دلیل کنار گذاری این منطقه توقف تولید نیشکر و پانیذ در منطقه مکران بوده است که آن را از ذهن ها پاک کرد زیرا در زمانی که این محصولات تولید می شد این بندر مهمترین بندر خروج و صادرات این کالا محسوب می شد.

 

شرایط آب و هوایی روستای تیس

 

با وجود داشتن آب و هوای گرم و خشک جاری بودن رودخانه لاوری از میان این روستا حال و هوای دلپذیری به آن داده است و سرسبزی خاصی را در آن می توانیم شاهد باشیم. آثار باستانی زیادی نیز به دلیل قدمت منطقه در آن یافت می شود اما یکی از جاذبه های آن قبرستانی است که به قبرستان جن ها معروف می باشد. افراد محلی به زبان خود به آن جن سنط می گویند. این روستای تیس در سیستان و بلوچستان با داشتن سنگ قبرهای بسیار بزرگ و خاص و وجود آن در زمینی سفت و صخره ای باعث شده که بومیان منطقه آن را به جن ها نسبت دهند. به همین دلیل کمتر کسی جرات می کند به آن نزدیک شود بخصوص در شب ها و شاید همین موضوعات نیز باعث شده که تحقیقات و بررسی های بسیار اندک و ناچیزی بر روی آن ها بشود و فقط به گفته ها و فرضیه ها بسنده شود. البته این نظریه نیز وجود دارد که شاید اصلا این حفره ها قبر نباشد و تنها مکانی برای جمع آوری آب و ذخیره آن بوده است.

 

قبرستان جن ها در تیس

 

البته نظریه دیگری نیز وجود دارد و در آن دلیل کندن قبرستان جن ها در روستای تیس بر روی سنگ را دوری از گزند جانوران می دانند و معتقدند مردم آن زمان به دلیل آن که مردگان خود را از دست حیوانات جونده که در خاک زندگی می کنند دور کنند زحمت کندن این سنگ ها را به خود می دادند تا اجساد مردگانشان از این حیوانات موذی در امان بمانند. عده ای نیز معتقدند که در سینه کش کوه دفن کردن مردگان به دلیل احترامی بوده که برای آنان قائل می شدند و می خواستند که در مکانی بالاتر از افراد عادی قرار داشته باشند . به طور خلاصه تمام این نظریات اثبات نشده است و تنها حدس و گمان های افراد مختلف می باشد. مردم محلی معتقدند که در زمان غروب صدای گریه های خاصی از این گورستان شنیده می شود و همین امر ترس اهالی را در پی داشته و باعث می شود که مردم به آن نزدیک نشوند، بخصوص در شب و هنگام غروب خورشید. مردم معتقدند که جن ها در زمان شب هنگام بر بالای سر مردگان خود حاضر شده و به مویه و گریه می پردازند و برای آن ها مرثیه سرایی می کنند .

 

پس نباید در زمان شب به این مکان نزدیک شد زیرا مورد نفرین جن ها قرار می گیرند. امروزه نیز در نزدیکی همان قبرستان جن ها در روستای تیس مردگان خود را دفن می کنند اما هیچگاه در زمان غروب و یا شب به آن جا نمی روند. اگر قصد بازدید از این روستای بندری کوچک اما تاریخی را داشتید باید از شهر چابهار به سمت شمال غربی حدود 5 کیلومتر طی طریق نمایید و از این بندر صیادی قدیمی با داستان ها و تاریخچه مخصوصش دیدن فرمایید.