نوآوران آنلاین-روشنک قدس، متخصص طب ایرانی و عضو هیات علمی دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: بیماری دیابت یکی از مشکلات بهداشتی، درمانی و حتی اقتصادی- اجتماعی دنیا است. از نظر طب رایج، این بیماری یا به دلیل تولید ناکافی انسولین از پانکراس یا عدم پاسخ مناسب سلولها به آن (مقاومت به انسولین) ایجاد می شود. دیابت در صورت عدم کنترل، عوارض قلبی- عروقی و نارسایی کلیوی و اختلالات بینایی را به همراه خواهد داشت.

به گفته وی، حدود 300 میلیون نفر در دنیا و بیشتر از 5 درصد جمعیت کشور ایران به این بیماری مبتلا هستند. البته متاسفانه شیوع دیابت با سرعت زیادی رو به افزایش است.

این متخصص در پاسخ به این پرسش که بیماری دیابت از دیدگاه طب ایرانی چگونه تعریف شده است، گفت: بیماری دیابت در متون طبی کهن با عنوان «ذیابیطس» در ذیل بیماری های کلیه تقسیم بندی شده و به دو نوع گرم و سرد تقسیم می شود. شاخصه این بیماری بر مبنای طب ایرانی، عطش است که سبب می شود بیمار آب بنوشد اما در اندک زمانی آن را از طریق ادرار دفع خواهد کرد. در نتیجه در طب ایرانی سه علامت عطش، پرنوشی و پراداری نشانه ابتلای فرد به دیابت بوده است.

قدس ادامه داد: بر اساس دیدگاه کلیه محور طب ایرانی در مورد این بیماری، در دیابت ناشی از سوء مزاج گرم کلیه، قوت جاذبه کلیه افزایش یافته و در نتیجه آب بیشتری جذب می شود و این آب به مثانه دفع و از طریق ادرار خارج می شود. در یک سیکل معیوب باز دوباره کلیه از کبد آب جذب می کند و کبد نیز از طریق عروق مزانتر از معده آب جذب می کند و به دنبال آن مجددا عطش پدید می آید. علامت این نوع از دیابت، شدت تشنگی است و پرادراری به دنبال آن. این بیماری اگر مزمن شود کبد را دچار ضعف می کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران خاطرنشان کرد: نوع دیگر دیابت که ناشی از سردی مزاج کل بدن یا سوء مزاج سرد کلیه است، به دلیل رسیدن سرمای زیاد یا نوشیدن آب سرد پدید می آید و علامت آن، عدم آثار حرارت است؛ به جز تشنگی که دیابت اگرچه سرد هم باشد بدون تشنگی نخواهد بود اما شدت آن به دیابت گرم هرگز نخواهد رسید. دیابت سرد در زمان قدیم نادر بوده اما به نظر می رسد به دلیل رژیم های غذایی نامناسب و استرس های محیطی، امروزه این نوع شایع شده است.

وی در پاسخ به این سوال که طب سنتی چه نسخه ای برای درمان و کنترل دیابت دارد به جام جم آنلاین گفت: برای هر یک از انواع دیابت که ذکر شد درمان های فراوانی در کتب طبی ایرانی ذکر شده است. اما آنچه مسلم هست درمان بایستی پس از اخذ شرح حال دقیق از هر بیمار و در نظر گرفتن تمامی جوانب بیماری وی، توسط پزشک متخصص طب ایرانی در این حوزه طراحی و پیشنهاد گردد. طبیعی است رسانه که مخاطب عام دارد جای مناسبی برای دادن نسخه درمانی برای همه نیست.

این متخصص طب ایرانی توصیه کرد: تمام دمنوش های موجود در بازار که برای کنترل قند خون به بیماران دیابتی توصیه می شوند مثل دمنوش زیره، گزنه یا شنبلیله یا عرقیجاتی نظیر عرق دارچین، عرق بوقناق و عرق گردو و سبزیجاتی نظیر گشنیز و غلاتی نظیر جو و میوه هایی نظیر سیب و هویج و انار و شلغم خام همگی بر میزان قند خون موثرند. اما از دید طب ایرانی، همه اینها دارو محسوب می شوند و به جز در مواردی که ذاتاً دارای خاصیت کاهش قند خون باشد، قابل توصیه برای هر بیمار دیابتی نیست و نباید سرخود توسط بیمار با فرض گیاهی بودن و بدون عارضه بودن و در شرایط ناآگاهی وی از مزاج دیابت خود و شرایط جسمانی اش مصرف شود که در اینصورت مواجهه با یک پاسخ معکوس درمانی، دور از انتظار نخواهد بود.

قدس اظهار داشت: اصلاح شیوه زندگی یعنی کاهش حجم غذای مصرفی و تغییر الگوی غذایی از نامناسب و صنعتی به مناسب و طبیعی همراه با یک فعالیت بدنی مختصر روزانه می تواند از ابتلای فرد مستعد به دیابت جلوگیری کند. استرس به عنوان یک فاکتور اساسی در ایجاد و شدت یافتن بیماری نقش بازی می کند. لذا شخصا برای این دسته از بیماران حتما درمان های گیاهی آرام بخش در کنار داروهای کاهنده قند خون تجویز خواهد شد. چون بدون مد نظر قرار دادن این فاکتور مخدوش کننده در درمان بیماران، عمدتاً درمان با شکست مواجه می شود یا به دلیل طولانی شدن دوره درمان، بیمار روند درمانی خود را رها خواهد کرد.

وی در آخر بیان کرد: بیماران برای درمان دیابت خود حتما از پزشکان متخصص طب ایرانی مشاوره های درمانی شان را دریافت کرده و از مصرف سرخود داروها با فرض اینکه چون طبیعی هستند پس بدون عارضه اند، خودداری کنند.