در این میان و هنگامی که بسیاری از مردمان شهر و روستا به جبر محرومیت و خشکسالی و بیکاری، تن به مهاجرت و خانه به دوشی داده یا از سر استیصال به انواع دود و دم و مواد دخانی و غیردخانی پناه برده‌اند، اهالی چند روستای ایلام به این مواد «نه» گفته و با ترک خودخواسته آن، دست بر زانوی همت و غیرت زده‌اند تا آرزوهای خویش را در حرکت بازوان دست خود جست‌و‌جو کنند، نه در فضای دودآلود و خیالی سیگار و قلیان و ... .

 

این 4 روستا

 

ونیت، خوران سفلی، حیدرآباد و وچکاب جودکی،‌ چهار روستای ایلامی هستند که ساکنانشان یا از گذشته‌های دور و یا در همین چند سال اخیر، قید هرچه مواد دخانی و دودی را زده و سلامت خود و زندگی‌شان را تا حد زیادی تضمین کرده‌اند.

 

دو روستای ونیت و خوران سفلی در بخش مرکزی شهرستان ایوان قرار دارد که پریدخت نجفی، بخشدار مرکزی ایوان درباره‌‌شان  می‌گوید اهالی این دو روستا هیچ گونه دخانیاتی مصرف نمی‌کنند و پاک بودن آنها پس از بررسی دقیق و نامحسوس بر ما محرز شده است. پاک بودن آنها باعث شده که نامشان در سامانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر به عنوان مناطق پاک و بدون دخانیات ثبت شود .

 

شرط اول ازدواج؛ سیگاری نبودن

 

روستای ونیت 175 نفر جمعیت دارد و 52 خانوار، اما نه هیچ یک از 86 مرد و نه حتی یک نفر از 89 زن آن تاکنون لب به سیگار و قلیان و... نزده‌اند.

 

مسلم کریمی، عضو شورای ده ونیت به ما می‌گوید که پای دخانیات هیچ گاه به این روستا باز نشده که حالا بخواهد بسته شود.

 

وی که 37 سال سن دارد، نه خودش در تمام طول عمر یک سیگاری و یا قلیانی در روستا دیده و نه حتی از ریش سفیدان شنیده که مردم هرگز سمت دخانیات رفته باشند.

 

عضو شورای روستای ونیت، دلیل این اتفاق مبارک را پیوند خونی و قوم و خویش بودن اهالی روستا می‌داند و تاکید می‌کند که اهالی روستا همه از حال یکدیگر باخبر و مراقب یکدیگرند، طوری که مهم‌ترین ملاک دادن دختر به یک جوان حتی قبل از پرس و جو از شغل و درآمد، اعتیاد وی به انواع مواد دخانی است.

 

ونیت البته خیلی آباد نیست و تقریبا هیچ امکانات تفریحی خدماتی ندارد و به گفته کریمی، همان طرح‌های تشویقی عمرانی که مسئولان وعده اجرایش را داده بودند هم نصفه و نیمه به اجرا در‌آمده است و کلاس‌های آموزشی خیاطی هم چندان کارایی نداشته، چون نه پولی در روستا هست و نه کارگاه تولیدی که مردم آموزه هایشان را در آن به بار بنشانند.

 

پیرهای این روستا چه همتی دارند!

 

خوران سفلی، دیگر روستای بخش مرکزی ایوان، 27 خانوار دارد با 103 نفر جمعیت که 47 نفرشان مرد و بقیه زن هستند. مردمان این روستا البته چند سالی است که به دخانیات پشت پا زده‌اند.

 

فتح‌الله خورانی، عضو شورای روستای خوران سفلی می‌گوید که در گذشته فقط نوعی سیگار دست ساز با تنباکو در این روستا استعمال می‌شد؛ بیشتر توسط افراد پرسن و سال که همان‌ها هم از حدود پنج سال پیش تصمیم به ترک این مواد آسیب رسان گرفتند.

 

شغل مردم خوران سفلی هم کشاورزی و دامداری است، گرچه خشکسالی آسیب زیادی به این کسب و کار زده و جوانان زیادی را به سمت شهرها گسیل ساخته است. این روستا بسیار محروم است و به گفته خورانی، هیچ امکانات تفریحی خدماتی ندارد و تنها سرگرمی جوانان باقی‌مانده در روستا هم بالا رفتن از کوه‌های منطقه است. با این همه هیچ کدام از این محرومیت‌ها و کمبودها بهانه‌ای برای روی خوش نشان دادن جوانان و بزرگسالان به مواد دخانی و مخدر نشده است.

 

«نه» حیدرآباد به سیگار

 

استان ایلام یک روستای بدون دخانیات دیگر هم دارد؛ نامش حیدرآباد است و از توابع بخش سیوان شهرستان ایلام. این روستا 170 خانوار دارد و 616 نفر جمعیت، اما برخلاف دو روستای مذکور و خوشبختانه، بوی کمبود و محرومیت نمی‌دهد، زیرا سرشار از ظرفیت‌های طبیعی و تاریخی گردشگری است و از سال 84 که نامش در فهرست روستاهای هدف گردشگری کشور نشسته، پذیرای خیل گردشگران شده و در کنار کشاورزی، با ایجاد مجتمع‌های خدماتی و اقامتگاه‌های بومگردی، به درآمدهای خوبی رسیده است.

 

مردم حیدرآباد از حدود 15 سال پیش، یعنی همان زمانی که پای گردشگران بتدریج به روستا باز شد، بی خیال دود و دم شدند.

 

حسین مظلومی، دهیار حیدرآباد به ما می‌گوید جان سپردن چند نفر از اهالی سیگاری روستا به دلیل بیماری‌های شدید ریوی از یک سو و حضور تدریجی گردشگران و به نمایش گذاشتن تصویری زیبا از روستا از دیگر سو، حیدرآبادی‌ها را بر آن داشت، تا برای همیشه با مواد دودزا و دخانیات خداحافظی کنند.

 

مردم این روستا حالا آنقدر به فکر سلامتشان هستند که با حمایت و هماهنگی شورای ده، پیاده‌روی‌های خانوادگی ماهانه در یکی از جاده‌های زیبای حیدرآباد برگزار می‌کنند و ورزش اولویتشان است.

 

روستای وچکاب جودکی شهرستان آبدانان در جنوب استان ایلام هم چهارمین روستای پاک و بدون دخانیات این استان است که البته درصد آمار طلاق و نزاع‌های خانوادگی در آن هم به سمت صفر میل کرده و بیماری‌های قلبی، عروقی و ریوی در آن بشدت کاهش یافته است.