نوآوران آنلاین-"ماسوله" در فومن گیلان را یکی از نقاط تاریخی، سرسبز و خوش آب و هوای شمال ایران میدانند. قدمت این شهر تاریخی را به واسطهی سال ثبت ملی شدن آن در فهرست میراث فرهنگی و طبیعی یعنی ۱۳۵۴ و با شماره ۱۰۹۰ میتوان تائید کرد.
هر چند عکسها و حرفهایی که هر گردشگر بعد از دیدن ماسوله به زبان میآورد نشان از تغییر بخشهایی از بافت تاریخی ماسوله به عنوان یک شهر کوچک و قدیمی دارد، شهری که سالهای گذشته تلاش بیشتری برای حفاظت از آن در مقابل توسعهی عمرانی، انسانی و تخریبها میشود و حتی آن را در فهرست موقت یونسکو قرار دادهاند تا روی هم نوبت ثبت جهانی این شهرکوچک برسد، اما به نظر میرسد باید تمهیدات بیشتری برای نوروز در ماسوله داشت، شهری که در نوروز چهار برابر ظرفیت خود را به واسطه مهماننواز بودناش پذیرا میشود و احتمال آسیب به این شهر به مرور بیشتر میشود.
مسافران نوروزی چهار برابر بیشتر از ظرفیت ماسوله به این روستا میروند
مصطفی پورعلی مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی ماسوله؛ این شهر را جزو قدیمیترین شهرهای ایران میداند که دستِکم از سال ۱۳۱۵ دارای شهرداری بوده است و به ایسنا میگوید: مردم بومی ماسوله مهماننوازِ مسافران نوروزیاند، و حتی در روزهای پیک حضور مسافران و گردشگران تلاش خود را برای مهماننوازی و استقبال از گردشگران به کار میبرند.
او با اشاره به برگزاری جلسه شورای راهبردی و کمیته فنی میراث فرهنگی ماسوله در روزهای گذشته با حضور اعضای کمیته مهندس مهدی مجابی، محمدحسن محبعلی، نیکروز مبرهن شفیعی، علیرضا قلینژاد، هدی رهبر، آرش خدابخش و آقاجانی - شهردار ماسوله - با محوریت بررسی طرحهای ساماندهی ترافیک در محدوده ماسوله در ایام پیک سفر تشکیل شده بود، تاکید میکند: اجماع نظر اعضای شورا بر این است که ورود گردشگر بیش از ظرفیت، باعث آسیبهای فراوانی به این شهر تاریخی میشود.
پورعلی می گوید: در این موقعیت زمانی، گاه در یک روز نزدیک به ۱۶ هزار نفر مسافر واردِ این شهر تاریخی میشوند، در صورتیکه مطالعات و بررسیها نشان میدهد شهر حدود ۴ تا ۵ هزار نفر جمعیت دارد.
وی بابیان اینکه ظرفیتِ ماسوله در همین حد است و ورود تعدادِ بیشتر، عامل مخرب برای این شهر است؛ به وجود دو دیدگاه برای وضعیت آینده این شهر تاریخی اشاره میکند و میافزاید: در دیدگاه اول باید شهر را توسعه داد تا سالانه بتواند ظرفیت ۱۵ هزار مسافر را داشته باشد که در این شرایط، حفاظت ماسوله با چالش جدی مواجه خواهد شد.
او اضافه میکند: به فراخورِ حضور این جمعیت مسافر که متاسفانه بیشتر در ایام خاصی از سال وارد ماسوله میشوند، به مرور چیزی از ماسوله ی ارزشمند باقی نمیماند، لذا باید براساس میزان ظرفیت مجاز ، پذیرایی ازگردشگران را انجام صورت پذیرد.
وی با تاکید بر اینکه هر طرحی برای ساماندهی ترافیکِ شهری باید براساس ظرفیت پذیری منطقی حضور گردشگران دیده شود، ادامه میدهد: نخست باید سیاستگذاری انجام شود و به جای اینکه گردشگر انبوه، در یک بازه زمانی واردِ شهر شود، با توزیع مسافران و گردشگران، در ۱۲ ماه سال و فصول مختلف این مشکلات نیز برطرف میشود.
او وظیفه رسانهها در معرفی جاذبههای گردشگری و محیطهای طبیعی و تاریخی این شهر موثر دانست تا حضور گردشگران در طول سال توزیع شود و البته محدود بودن ایام گردشگری مشکل فقط ماسوله نیست، میافزاید: سازمان میراث فرهنگی از طریق دولت حتی لایحهای را تدوین کرده بود تا به جای این که تعطیلات در یکسری از روزهای محدود سال باشد در طول سال گسترده شود.
پورعلی با تاکید بر اینکه نه تنها ماسوله بلکه استان گیلان یکی از نقاطی است که به واسطهی حضور بیش از حد گردشگران و مسافران نوروزی به این استان، آسیب میبیند، ادامه میدهد: تعطیلاتِ پیوستهی نوروزی بخشی از این مسایل را پیش میآورد، اتفاقی که کل گیلان با آن دست به گریباناند. تهمیدات در سطح بالا و کلان کشور است، باید فکری اندیشیده شود.
شهرالکترونیک میتواند گیلان را نجات دهد
او از جمله راهکارها در این زمینه را بحث "شهر الکترونیک" بیان میکند و میافزاید: در این طرح کسی که از فومن قصد حرکت به سمت ماسوله را دارد، میتواند از ظرفیت و وضعیت شهر آگاه شود، اقامتها را بررسی کند و سپس برای آمدن یا نیامدن به ماسوله تصمیمگیری کند.
پورعلی دومین دیدگاه در مورد ماسوله را به نوع گردشگری و کیفیت گردشگری در این شهر تاریخی مربوط میداند و ادامه میدهد: تلاش ما در این سالها این بود که تا با دوستانمان در این حوزه، گردشگری ماسوله را از گردشگری غیرفرهنگیِ صرف به سمت گردشگری فرهنگی سوق دهیم که البته تا کنون تمهیدات و توسعه فعالیتهای موزهای و فرهنگی در این راستا شکل گرفتهاند.
او تاکید میکند: سیاست پایگاه ماسوله برای نوروز سمتوسو دادن به گردشگری فرهنگی در این شهر کوچک تاریخی است تا بتواند مثمرثمر باشد.
مدیر پایگاه ملی ماسوله با اشاره به ایجاد سه موزه در این شهر تاریخی در چند سال گذشته، از مرمت و بازسازی یک آسیاب قدیمی خبر میدهد و میافزاید: همچنین برگزاری نمایشگاه از هنرمندان و نقاشان برجسته گیلان در فضای پایگاه و موزه برای نوروز در دستور کار است.
او تاکید میکند: امسال با کمک فرمانداری، شهرداری، شورا، دادستانی و اهالی بازار تمهیداتی برای ساماندهی فضاهای موقت و داربستی شهر انجام شد تا سیما و منظرِ مناسبی در ماسوله شکل بگیرد.
رفتارِ مسافرانِ نوروزی با بافت تاریخی ماسوله؛
مدیر پایگاه ملی ماسوله با بیان اینکه مسافران وقتی وارد یک شهر میشوند باید بدانند، مهمان آن شهر هستند ونگه داشتن احترام صاحبخانه ضروری است، همانطور که صاحبخانه نیز باید احترام مهمان را داشته باشد، اظهار میکند: در شهر های تاریخی موضوع قدری پییچیدهتر است. در شهرهایی مانند ماسوله که قدری سازو کار خاصتری به لحاظ بافت و ساختار ارگانیک و معماری دارند، انجام اینکار قدری پیچیدهتر است، چون مسافران با گذرهایی مواجه هستند که تا کنون از آنها عبور نکردهاند، معابری که بعضا روی خانه پایین دست قرار دارد. شاید کسی چنین تجربهای را نداشته باشد و فکر کند میتواند مانند برخی نقاط دیگربا سروصدا از هر نقطه عبور کند و حتی آتش روشن کند، اما اگر قدری توجه را بیشتر و با یک نگاه بومی به این مساله نگاه کند متوجه میشود که رفتارهایش میتواند باعث آسیب شده و مزاحمت ایجاد کند.
او ادامه میدهد: بسیاری از مردم ماسوله میدانند که در یکسری از ساعتها نباید به خصوص روی سقف خانههای دیگر سروصدا ایجاد کنند، چون خانواده در پاییندست آن در حال زندگی هستند. ساختار شهری مانند ماسوله این گونه است، اما بعضی مسافران و گردشگران قطعا از این موقعیت مطلع نیستند.
وی حضور گردشگران را عاملی برای پویایی شهر میداند و ادامه میدهد: نصب تابلوی راهنما و تهیه بروشور از نخستین اقداماتی است که امسال برای حضور مسافران نوروزی انجام دادهایم. تابلوهای اطلاع رسانی را اصلاح کردهایم و تابلوهای جدیدی برای گردشگری و تعیین حدود محلات مشخص تهیه شدهاند. همچنین حفاظت از بافت تاریخی در نوروز در دستور کار است.
پورعلی با اشاره به تجربهاش در چند سال گذشته در ماسوله، امیدوار است تا آینده خوبی منتظر ماسوله باشد.