نوآوران آنلاین- آلودگی هوا و حرکت شن های روان ناشی از خشکسالی های 2 دهه گذشته جزئی از شرایط سخت زندگی ساکنان شهرستانهای مرزی هیرمند، زهک، زابل، هامون و نیمروز واقع در شمال سیستان و بلوچستان شده و مردم این منطقه در سخت ترین شرایط آب و هوایی با بیماری های مختلف تنفسی بویژه سل دست و پنجه نرم می کنند. 
شرایط امروزی حاکم بر سیستان در هیچ نقطه ای از کشور قابل مشاهده و تحمل نیست، اما مردم سخت کوش و مقاوم این منطقه با صبوری ذاتی خود به زندگی کردن در این وضعیت سخت عادت کرده اند. 
بادهای موسمی 120 روزه سیستان که زمانی موهبت و گنج الهی محسوب می شد و مردم از وزش آن لذت می بردند از 18 سال پیش با بروز خشکسالی و خشکیده شدن بستر دریاچه هامون روز به روز وضعیت منطقه را بحرانی تر کرده و اکنون به 160 تا 180 روز در سال افزایش یافته و اگر در گذشته خنکای نسیم آن روح نواز بود امروز گرد و غبار و شن های روان آن نفس کشیدن و دیدن را برای مردم سخت کرده و بسیاری از ساکنان سیستان را به بیماری سل و بیماری های چشمی مبتلا کرده است.
خشکسالی، وزش بادهای موسمی، گرد و غبار ناشی از توفان های سهمگین بعضا با سرعت بیش از 100 کیلومتر در ساعت و همجواری با کشور افغانستان زمینه را برای گسترش بیماری سل در این منطقه فراهم کرده و دامنگیر بسیاری از مردم شده بطوریکه سیستان در ابتلا به این بیماری رتبه نخست کشوری را دارد.
یکی از کارشناسان بهداشت شهرستان زابل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: سیستان بار کشوری سل را بر دوش می کشد و این ناحیه نیازمند نگاه ملی و منطقه ای به بیماری سل است. 
جعفر بَزّی افزود: معضل ریزگردها در شهرستان های شمالی سیستان و بلوچستان نه تنها سلامتی افراد بویژه کودکان را در معرض آسیب جدی قرار داده بلکه خسارت های زیادی به تاسیسات و حتی منازل مسکونی مردم وارد کرده و عمر مفید ساختمان ها و تاسیسات را به نصف کاهش می دهد. 
وی با اشاره به مشکل کمبود نیروی انسانی در حوزه بهداشت و درمان و تعدد روستاها در این منطقه گفت: تعدادی مراکز بهداشتی در منطقه محروم سیستان وجود دارد که به سبب کمبود نیرو تعطیل شده اند. 
وی ادامه داد: منطقه سیستان به دلیل همجواری با افغانستان و مهاجرت مردم این کشور به سیستان بیشترین آمار سل را در کشور داراست و پس از این منطقه نیز گلستان در شمال کشور به دلیل مهاجرت مردم سیستان در رتبه دوم قرار دارد.
وی تصریح کرد: بیماری سل را باید جدی گرفت زیرا به راحتی قابل انتقال است و افراد باید برای درمان و جلوگیری از ابتلا به آن از محیط های نم ناک و تاریک دوری کنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تمام موارد مرگ و میرهای ناشی از سل به عنوان یک بیماری عفونی قابل پیشگیری است.
دکتر مهدی طباطبایی اظهار داشت: هم اینک بیماری سل با قدمتی از ابتدای آفرینش بشر تا حد زیادی کنترل شده است. 
وی ادامه داد: پس از بیماری HIV بیشترین دلیل مرگ و میر ناشی از بیماری های عفونی بر اثر ابتلا به سل است که می توان با اقدامات پیشگیرانه از آن جلوگیری کرد.
وی تصریح کرد: سل یکی از پنج بیماری کشنده در دنیا معرفی شده و بیشتر زنان 15 تا 45 سال به آن مبتلا می شوند. 
وی افزود: هدف سازمان جهانی بهداشت کاهش 50 درصدی مرگ و میر ناشی از این بیماری از سال 1990 تا سال 2015 بوده که بر اساس ارزیابی های صورت گرفته با کاهش 45 درصدی مرگ و میر ناشی از این بیماری تا سال 2013، در این بازه زمانی جان 37 میلیون نفر حفظ شده است. 
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان اظهار داشت: ایران در جوار 2 کشور افغانستان با بیشترین آمار سل در دنیا و پاکستان که نمی توان به آمار اعلامی آن ها یقین داشت قرار گرفته است. 
طباطبایی افزود: مرگ و میر ناشی از بیماری سل در ایران بین یک تا سه مورد در هر 100 هزار نفر گزارش شده در حالی که این آمار در افغانستان و پاکستان به 40 نفر در 100 هزار مورد می رسد. 
وی گفت: هم اینک 80 درصد بار بیماری سل بر دوش 22 کشور جهان است که افغانستان و پاکستان به ترتیب رتبه های اول و چهاردهم این جدول را به خود اختصاص داده اند و میزان شیوع سل در این کشورها 10 برابر ایران است. 
وی خاطر نشان کرد: بر اساس آمارهای موجود در سال 2014 در ایران به ازای هر 100 هزار نفر 21 مورد سل وجود داشته که این میزان در پاکستان 231 مورد،، افغانستان 189 مورد، ازبکستان 95 مورد، ارمنستان 52 مورد، عراق 45 مورد و ترکیه 22 مورد به ازای هر 100 هزار نفر بوده است. 
وی ادامه داد: درمان نادرست یا درمان با تاخیر از جمله دلایل بروز سل مقاوم به حساب می آید که در این موارد هزینه و طول دوره درمان بسیار بالا و طولانی است. 
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان اظهار داشت: سیستان و بلوچستان با 45 مورد در هر 100 هزار نفر بیشترین آمار بروز سل را در کشور دارد و پس از آن استان گلستان در رتبه دوم قرار گرفته است. 
طباطبایی افزود: اقدامات خوبی برای ریشه کنی و درمان سل در این استان انجام شده که یکی از آن ها ساخت آزمایشگاه ریفرنس است که منطقه جنوب شرق کشور را پوشش می دهد. 
وی تصریح کرد: هدف سازمان بهداشت جهانی حذف این بیماری تا سال 2050 است. 
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بیمارستان تخصصی تنفسی در زابل تکمیل و به زودی مورد بهره برداری قرار می گیرد.
هادی میرزایی ادامه داد: این بیمارستان شامل بخش های مختلف از جمله اتاق عمل، آی سی یو، آندوسکوپی، اتاق عمل سرپایی و اتاق ایزوله است.
وی ادامه افزود: این بیمارستان 64 تخت خوابه دارای پنج هزار و 800 متر زیربنا است.
ریشه کنی سل یا جلوگیری از گسترش آن در شمال سیستان و بلوچستان نیازمند نگاه ملی و تغییر آب و هوای منطقه با آبگیری تالاب بین المللی هامون است زیرا ورود آب به این تالاب سبب سرسبزی منطقه و جلوگیری از حرکت شن های روان و گردوغبار و رونق کسب و کار و رشد شاخص های بهداشتی می شود.