نوآوران آنلاین- بر کسی پوشیده نیست در شرایطی که دولت‌ها از نزدیک با بدنه جامعه در ارتباط باشند در جریان امور قرار خواهند گرفت و از این طریق نسبت به رفع آن‌ها اقدام خواهند کرد، اما در شرایطی که هیچ تعاملی میان مردم و دولت منتخب‌شان نباشد نمی‌توان انتظار حل مسائل را داشت. متأسفانه در حال حاضر یکی از مشکلاتی که اقتصاد ایران از آن رنج می‌برد نبود شفافیت است که در سایه آن شاهد بروز فسادهای گسترده و سوء استفاده افراد متنفذ در قدرت هستیم. از همین رو بسیاری از کارشناسان بر این مهم تأکید دارند که تنها راه بازیابی اعتماد عمومی که اخیراً به شدت خدشه‌دار شده بازگشت شفافیت به اقتصاد است. در همین خصوص به گفت و گو با حجت‌الاسلام مصطفی درایتی، مشاور رئیس دولت اصلاحات پرداختیم که از نظر می‌گذرد:
* یکی از مهم ترین مسائلی که دولت ها باید در اولویت قرار دهند ارتباط نزدیک با مردم است که با مسائل و مشکلات جامعه آگاه شوند و در همان راستا گام بردارند. به نظر شما آیا دولت تدبیر و امید در این زمینه موفق عمل کرده است؟
دولت تدبیر و امید در دوره قبل یعنی دولت یازدهم در ارتباط بیشتر با مردم بود و وزرا نیز پاسخگو بودند، اما در این دوره یعنی دولت دوازدهم این ارتباط با مردم قطع شده است که همین امر زمینه نارضایتی های عمومی را فراهم آورده است. در همه کشورهای دنیا مردم، مهم‌ترین سرمایه اجتماعی هستند که باید علاوه بر فراهم آوردن زمینه برای مشارکت شان در تصمیم گیری های مهم و سرنوشت ساز از نزدیک با دولت از طریق وزرا در تعامل باشند تا به این ترتیب بسیاری از مشکلات و نابه سامانی ها در میان گذاشته شود و امکان فرار از پاسخگویی به مردم برای دولتمردان وجود نداشته باشد. متأسفانه باید گفت یکی از ضعف های دولت تدبیر و امید دوری از مردم و عدم ارتباط با جامعه می‌باشد. طبیعی است دولتی که قصد بهبود امور را داشته باشد باید در وهله نخست نسبت به فضای موجود در جامعه آگاهی کامل داشته باشد و از نزدیک با بدنه جامعه در ارتباط باشد. به طور معمول در هنگامه انتخابات و رقابت های خاص آن دوران شاهد این هستیم که کاندیداها به طور مستمر در میان جمعیت های مردمی حضور می‌یابند و پس از پایان انتخابات این حضور در بین مردم به مُحاق می‌رود و به موازات آن نیز وعده های داده شده به فراموشی سپرده می‌شوند. متأسفانه به نظر می‌رسد در شرایط کنونی نیز با همین مشکل مواجه هستیم. دکتر روحانی قبل از برگزاری انتخابات وعده تأمین رفاه و ایجاد معیشتی مناسب برای مردم را مطرح کرد که به همین اعتبار و همچنین به پشتوانه عملکرد خوب و قابل توجیه دولت یازدهم در حوزه اقتصادی موفق به جلب آرای اکثریت مردم شد. اکنون بیش از یک سال از عمر دولت دوازدهم می گذرد و متأسفانه به تناسب همین زمان نیز قادر به ارائه کارنامه درخشان از خود نشده است؛ در‌حالی‌که انتظار می‌رفت بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌های نیمه تمام باقی مانده از دولت یازدهم توسط کابینه دوازدهم به سرانجام برسد، اما این اتفاق در عمل نیفتاد. حتی در بسیاری از موارد صاحبنظران بر تغییر تیم اقتصادی دولت تأکید کردند تا اوضاع بهبود یابد، اما این اتفاق نیفتاد تا جایی که نمایندگان مردم استیضاح در راستای روشنگری را تنها راه چاره پیش روی خود دیدند و گرچه فضا برای این امر مناسب نبود، ولی به دلیل مصالح ملی در این زمینه اقدام کردند.
* کارنامه دولت در حوزه اقتصادی دارای نقاط ضعف بسیاری نسبت به سایر زمینه‌هاست؛ نمونه آن را در مدیریت بازار ارز طی ماه‌های اخیر شاهد بودیم. بسیاری از مردم چنین تصور می‌کنند که افزایش قیمت ارز سیاست تعمدانه ای بود که دولت در پیش گرفت. قطعاً چنین نگاهی به تعمیق شکاف میان دولت و مردم منجر خواهد شد. شما در این خصوص چه توصیه‌ای برای دولتمردان دارید؟
اتفاقات تلخی که در حوزه بازار ارز صورت گرفت را می توان از یک سو ناشی از نبود سیاست های منسجم دولت و به‌ویژه بانک مرکزی در کنترل اوضاع دانست؛ از دیگر سو نبود مدیریت کارآمد منجر به جولان دلالان در بازارهای مهم و سرنوشت ساز اقتصادی شد. برخی نیز چنین عنوان کردند که دولت بازار ارز را به حال خود واگذار کرده است و همین امر موجب شد تا به اصطلاح فنر ارز رها شود. اگر در واقعیت نیز این امر صحت نداشت، اما شرایط به‌گونه‌ای پیش رفت که چنین تصوری در اذهان قوت گرفت که مشکلات اقتصادی، اتفاقی نبوده و هدفی از وقوع شان در حال پیگیری بوده است؛ به‌ویژه این که برخی آقازاده‌ها با سوء استفاده و رانت اقدام به سپرده‌گذاری ارزی در دیگر کشورها کردند و همین امر موجب شد اعتماد مردم به دولت از بین برود.
* به نظر شما در چنین شرایطی تا چه اندازه ضروری است که دولت برای تنویر افکارعمومی و رفع اتهام از خود به ارتباط نزدیک با مردم بپردازد؟
طبیعی است که دولت باید صادقانه و شفاف با مردم سخن بگوید و سکوت در چنین شرایطی دردی درمان نمی‌کند. این رویه نیز که مشکلات بر گردن سیاست‌های غلط دولت های گذشته انداخته شود، بهبوددهنده اوضاع نخواهد بود؛ چراکه مردم انتظار دارند فردی را که مورد وثوق خود قرار دادند و سرنوشت کشورشان را به او سپردند در راستای رفع مشکلات گام های اساسی بردارد. طبیعی است دولت تدبیر و امید نیز در مسیر حرکت خود با محدودیت ها و موانع بسیاری مواجه است، اما سکوت راهکار رفع مشکلات اقتصادی نیست.
* متأسفانه عملکرد نامناسب دولت پس از مدتی کلیت نظام را زیر سؤال می‌برد و مردم نسبت به حاکمیت بی اعتماد می‌شوند. به نظر شما ضرورت تلاش در راستای رفع ابهامات و شفافیت تا چه اندازه محسوس است؟
در شرایط کنونی به طور مداوم شاهد طرح این موضوع هستیم که علت بروز بسیاری از مشکلات در حوزه ارز کمبود منابع ارزی در کشور است؛ این در حالی است که مردم در عمل شاهد هستند که برخی افراد به راحتی به منابع ارزی کشور دسترسی می‌یابند و این انحصار موجبات تلاطمات اقتصادی و مهم تر از همه کاهش قدرت خرید مردم را فراهم کرده است. همه این عوامل موجب می‌شود اعتماد مردم به دولت خدشه دار شود. باید دولتمردان این نکته را در نظر داشته باشند که این بی اعتمادی در همین سطح باقی نمی‌ماند و به مجموعه نظام و حاکمیت تسری می‌یابد. از این رو ضروری است که دولت با ارائه عملکرد مناسب مانع از گسترش بی اعتمادی به کلیت نظام شود.