نوآوران آنلاین- بازرسان بینالمللی طی روزهای آینده قرار است نتیجه بازرسی خود از تاسیسات هستهای ایران را به دولتهایی در سراسر جهان ارائه دهند از این رو باید منتظر یک زنجیره از اتفاقات بود که میتواند جدالی تازه میان دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا و جمهوریخواهان آمریکا و حتی میان ترامپ و مشاورانش ایجاد کند.
به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی که لحنی خشک و بسیار فنی دارد به احتمال زیاد نشان خواهد داد که ایران به طور گسترده به توافق هستهای پایبند است این همان جایی است که مشکلات برای دولت ترامپ آغاز خواهد شد.
مهم نیست که گزارش بازرسی چه میگوید، ترامپ اعلام کرده است که انتظار دارد در ماه اکتبر اینطور تصمیمگیری شود که ایران توافق هستهای را نقض میکند. وی اواخر ماه ژوئیه نیز گفت: اگر دست من بود همان 180 روز پیش عدم پایبندی آنها را اعلام میکردم.
چنین تصمیمی به توافق هستهای پایان میدهد توافقی که منجر به لغو تحریمهای ایران در ازای محدودیت برنامه هستهای ایران شده است. ترامپ که این توافق را یک امتیاز بزرگ به ایران میداند قدرت کنارهگیری از آن و بازگرداندن تحریمهای ایران را دارد.
جمهوریخواهان کنگره نشان دادهاند که از وعده رییسجمهور برای خنثی کردن توافق هستهای ناخرسند هستند و مشاوران امنیتی وی نیز پیشنهاد حفظ آن را دادهاند حتی کاخ سفید با جدیت به دنبال جایگزینهایی است که دست به کنار گذاشتن توافق نزند. یکی از گزینههای مسکن، آن است که دولت ترامپ اعلام کند ایران توافق را نقض میکند اما بگوید که واشنگتن فعالان توافق را حفظ میکند و فوری تحریمها را باز نگرداند.
در این سناریو، کنگره 60 روز فرصت خواهد داشت خود تصمیم بگیرد که تحریمهای مرتبط هستهای را باز گرداند، شرایطی که جمهوریخواهان کنگره با وجود مخالفتهای قویشان با توافق، مایل به مواجهه با آن نیستند.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، تماسها با دفاتر بیش از 20 عضو سنا که مخالف توافق هستهای بودهاند، نشان داد که تعداد کمی از آنها بودند بطور علنی درباره موضعشان در این زمینه اظهارنظر کنند. برخی گروهها که پیش از این به شدت مخالف بودند هم در حال حاضر سکوت اختیار کردهاند.
سخنگوی آیپک که بزرگترین لابی صهیونیستها در آمریکا است و بسیار برای تخریب توافق هستهای هزینه کرده بود از پاسخ به سوالات درباره اینکه این سازمان خواهان نابود کردن توافق هست یا نه، سر باز زد. مارک دویووتیتر رییس بنیاد دفاع از دموکراسیها، گروهی دیگر که با توافق هستهای مقابله کرد، گفت که نمیخواهد توافق با عجله نابود شود.
با این حال هنوز مخالفانی وجود دارند که دوست دارند شاهد پایان توافق هستهای باشند. تام کاتن سناتور جمهوریخواه از ایالت آرکانزاس گفت: از نظر من ما سود زیادی از توافق به دست نیاوردهایم، بنابراین نابود شدن آن مشکلی برای من ایجاد نمیکند.
دیگر طرفهای توافق شامل چین، روسیه، انگلیس، فرانسه و آلمان نیز به روشنی اعلام کردهاند که از نظر آنها توافق کارساز است و برخیشان دیپلماتهایی را در هفتههای اخیر به کنگره فرستادهاند تا هشدار دهند که چنین کاری آمریکا را منزوی خواهد کرد.
تعلق اروپاییها به توافق هستهای سبب شده است تا برخی مخالفان آن برای ایجاد شرایطی تلاش کنند که ایرانیها را در دام کنار گذاشتن توافق بیندازد، نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل هفته گذشته به وین سفر کرد تا با مقامات آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیدار کند. سفری که گفته میشود هدف آن تحت فشار قرار دادن آژانس برای درخواست بازرسی از سایتهای نظامی ایران بوده است.
مارک دویوتیز همچنین گفت: نابود کردن توافق هستهای بدون شواهدی وال بر اینکه ایران به طور جاری توافق را نقض کرده است به اعتبار آمریکا در سراسر جهان آسیب خواهد زد و به کره شمالی نیز میفهماند که میتواند از نشستن بر سر میز مذاکراتی مشابه در خصوص برنامه هستهایاش سر باز بزند.