نوآوران آنلاین- در حالی که هنوز وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تعیین نشده است. بر کسی پوشیده نیست که وزارت علوم از جمله وزارتخانه‌هایی است که همواره انتخاب وزیر برای آن با مشکلات بسیاری مواجه بوده و هر دو جریان سیاسی کشور حساسیت زیادی درخصوص این وزارتخانه دارند. برای تنویر هر چه بیشتر موضوع بهتر است مروری گذرا بر عملکرد دولت روحانی داشته باشیم. یکی از وعده‌های اصلی روحانی در کارزار انتخاباتی 92 ایجاد فضای آزاد برای دانشگاهیان بود؛ قشری که بدون شک مؤثرترین و پیشروترین گروه از بدنه اجتماعی حامیان دولت را تشکیل می‌دهند. رئیس‌جمهور منتخب نیز با آگاهی از این موضوع دکتر میلی‌منفرد فردی از جنس دانشگاه را برای تصدی سمت وزارت علوم به مجلس معرفی کرد. اما ظاهراً سوابق درخشان علمی و اجرایی میلی منفرد، نمایندگان رادیکال‌ترین مجلس بعد از انقلاب را کافی نبود و دانشگاه را از نعمت حضور وزیری شجاع و حامی حقوق دانشجویان محروم کردند. اما لجبازی نمایندگان مجلس نهم به همین جا ختم نشد و تنها 9 ماه پس از رأی اعتماد به فرجی‌دانا وی را استیضاح و برکنار کردند. فقط و فقط به دلیل این‌که وی حاضر به باج دادن به برخی از نمایندگان در موضوع بورسیه‌های غیرقانونی دولت احمدی‌نژاد نشد. پس از برکناری فرجی‌دانا، ابتدا نیلی احمدآبادی و سپس دانش آشتیانی به‌عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شدند که این دو نیز با همان اتهامات تکراری و البته غیرمستند از فرصت خدمت به کشور محروم شدند. سرانجام این لجاجت‌ها به نتیجه رسید و حسن روحانی مجبور شد محمد فرهادی را که بدون شک جزء گزینه‌های دسته چندم وزارت علوم هم نبود به مجلس بفرستد اما اگر از حق نگذریم باید در بررسی عملکرد این دستگاه در چهار سال اخیر جانب انصاف را رعایت کنیم و تنگناهای رسمی و غیررسمی که دولت با آن مواجه بوده را در نظر بگیریم. معمولاً اکثر وزرا برای تعیین زیر مجموعه خود در استان‌های مختلف تا حدودی آزادی عمل را دارند و چنانچه پاسخ استعلام‌های امنیتی برای نامزدهای تصدی سمت‌ها مثبت باشد قاعدتاً سعی برای استفاده از اشخاص وجود ندارد. اما در وزارت علوم و وزارت بهداشت، کار از این نیز دشوارتر است به نحوی که این دو وزیر برای تعیین رؤسای دانشگاه‌های زیرمجموعه خود نه تنها باید نظر مساعد برخی نهادهای امنیتی را جلب کنند بلکه باید برای یک به یک رؤسای دانشگاه‌ها موافقت شورای عالی انقلاب فرهنگی را نیز به دست آوردند. با این حساب وزرای علوم و بهداشت عملاً اجازه به کار گماردن نیروهای مدنظر خود را ندارند و این از جمله دلایل نارضایتی نسبی برخی از حامیان دولت از عملکرد وزارتین است.
اما با همه این کاستی‌ها و مضایق باید اذعان کرد وضع امروز دانشگاه‌ها با زمان دولت احمدی‌نژاد قابل مقایسه نیست. بدون شک یکی از بنیادی‌ترین خواسته‌های دانشگاهیان ایجاد فضای امن به جای امنیتی در دانشگاه‌هاست؛ فضایی که در آن هیچ دانشجویی صرفاً به خاطر ابراز نظراتی که کمی متفاوت از قرائت حاکم است ستاره‌دار و محروم از تحصیل نشود و همه تشکل‌هایی که در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی و شرع مقدس اسلام فعالیت می‌کنند از شرایط یکسان در صدور مجوزها برخوردار باشند. انتقادهایی که به دولت وجود دارد در جای خود در جای خود لازم و سازنده است اما هنوز از یاد نبرده‌ایم که در دولت احمدی‌نژاد تقریباً هیچ تشکل دانشجویی منتقدی باقی نمانده بود که منحل نشده باشد و تمام فضای دانشگاه‌ها یکجانبه در اختیار مجیزگویان دولت وقت و تشکل‌های همسو با آن دولت قرار گرفته بود. همین که امروز فضایی ولو اندک برای فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی به وجود آمده حاکی از توفیق نسبی دولت در عمل به وعده‌هایش است.
اما آن‌چه که امروز دانشگاهیان از دولت انتظار دارند، انتخاب وزیری شایسته و از جنس دانشجویان است و امید می‌رود رئیس‌جمهور محترم بدون این‌که تحت تأثیر برخی افراد فرصت‌طلب قرار گیرد به انتخاب فردی آشنا به دغدغه‌های دانشجویان برای تصدی این سمت مبادرت ورزد. با احترام به تمام گزینه‌های موجود برای وزارت علوم به نظر می‌رسد دکتر سید ضیاء هاشمی می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای کلیدداری ساختمان خیابان هرمزان باشد.
وی که خود سوابق زیادی در فعالیت‌های دانشجویی دارد، چهار سال به‌عنوان معاون فرهنگی وزیر علوم فعالیت کرده و با دغدغه‌ها و مشکلات تشکل‌های دانشجویی کاملاً آشناست. همچنین برخلاف وزرای قبلی که عمدتاً فارغ‌التحصیل رشته‌های علوم پزشکی و فنی مهندسی بودند، ضیاء هاشمی جزء فارغ‌التحصیلان علوم انسانی است و احتمالاً یکی از اولویت‌های او در صورت تصدی سمت وزارت علوم، تلاش برای رشد و توسعه علوم انسانی و توجه به بخش فرهنگی وزارتخانه و دانشگاه‌هاست.
در همین خصوص به گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام مصطفی درایتی، مشاور رئیس‌جمهوری دولت اصلاحات پرداختیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

* باتوجه به این‌که در آستانه سال تحصیلی جدید هستیم اما متأسفانه وزارت علوم تحقیقات و فناوری با سرپرست اداره می‌شود و شخصی برای بر عهده گرفتن تصدی امور این وزارتخانه معرفی نشده است. به نظر شما تا چه حد ضروری است که هرچه سریع‌تر شخصی مناسب برای اداره این وزارتخانه بسیار مهم انتخاب شود؟
تعیین وزیر برای وزارتخانه علوم همواره با حواشی خاص خود همراه بوده است. روحانی نیز حین معرفی وزرای پیشنهادی خود برای کابینه دوازدهم هیچ شخصی را به عنوان وزیر علوم معرفی نکرد و این وزارتخانه با سرپرستی سید ضیاء هاشمی اداره شد. در دولت روحانی خوشبختانه فضای دانشگاه‌ها برای فعالیت دانشجویان بهبود یافت و به خوبی شاهد آثار مثبت عملکرد وزیر علوم دولت یازدهم بودیم. وزارت علوم از جمله وزارتخانه‌های مهم کشور ماست و انتظار داشتیم که پیش از بازگشایی دانشگاه‌ها وزیری برای آن معرفی شود. باتوجه به اهمیت بالایی که این وزارتخانه در شکل‌دهی به فعالیت تشکل‌های دانشجویی دارد ضروری است که دکتر روحانی در اسرع وقت و پس از بررسی سوابق اجرایی، گزینه‌ای مناسب و همسو با مشی اصلاح‌طلبی خود برای تصدی این وزارتخانه معرفی نماید. نکته مهمی که باید در این خصوص در نظر گرفته شود این است که دکتر روحانی بارها بر امن بودن فضا و نه امنیتی بودن تأکید کرده‌اند و از‌این‌رو ضروری است که وزیر پیشنهادی علوم گزینه‌ای باشد که ضمن ایجاد فضای مناسب برای فعالیت در دانشگاه‌ها فضا را به سمتی امن و نه امنیتی هدایت نماید.

* به نظر شما سرپرست فعلی وزارت علوم گزینه مناسبی برای اداره امور این وزارتخانه به ویژه در شرایطی که همه انتظار ایجاد فضایی امن و نه امنیتی را دارند، باشد
بله. سید ضیاء هاشمی یکی از گزینه‌های مناسب برای تصدی امور وزارتخانه علوم است. او در طول دورانی که سرپرستی این وزارتخانه را بر عهده دارد موفق به انجام اصلاحاتی شده که شایسته تقدیر است. به نظر می‌رسد که او فردی مناسب در راستای تحقق اهداف دولت تدبیر و امید به عنوان دولت منتخب مردم خواهد بود.

خبرنگار: آرزو قادری