نوآوران آنلاین- حالا دو سیستم‌عامل اصلی موبایل یعنی آی‌اواس و اندروید، اپلیکیشن‌های ایرانی را محدود کرده‌اند و به نظر می‌رسد این محدودیت در راستای تحریم‌های 22 ساله علیه ایران انجام شده و از آنجا که این دو مارکت، سیستم پرداخت درون برنامه‌ای ایران را که روزانه برای میلیون‌ها ایرانی کاربرد دارد به رسمیت نمی‌شناسند، از حذف اپلیکیشن‌هایی که پرداخت درون برنامه‌ای دارند، شروع کرده و به دیگر اپلیکیشن‌ها رسیده‌اند.
عواقب محدود شدن اپ‌های ایرانی
کاربران ایرانی چند سالی است بسیاری از کارهای خود را با موبایل انجام می‌دهند و روزانه میلیون‌ها تومان از طریق اپلیکیشن‌های موبایلی از حسابی به حساب دیگر منتقل می‌شود. اپلیکیشن‌های بانکی یا حمل و نقل مانند اسنپ، تپسی و کارپینو از طریق موبایل، پرداخت‌ها را انجام می‌دهند.
اگرچه جایگزین‌های ایرانی مانند کافه بازار یا بسترهای دیگر برای اپلیکیشن‌های اندرویدی وجود دارد، اما نمی‌توان غول‌های فناوری دنیا را نادیده گرفت. گوگل و بخصوص اپل سختگیری‌های بسیاری برای انتشار یک اپلیکیشن دارند که باعث می‌شود توسعه‌دهندگان روی طراحی، رابط کاربری و امنیت اپلیکیشن خود بیشتر کار کنند، در حالی که در اکثر مارکت‌های ایرانی خبری از این سختگیری‌ها و استانداردسازی‌ها نیست.
از سوی دیگر دولت دوازدهم تصمیم به ایجاد سالانه 100 هزار شغل از طریق ارتباطات و فناوری اطلاعات گرفته که حذف اپ‌های ایرانی موجب اختلال در رسیدن به این هدف می‌شود. طراحان اپلیکیشن‌های موبایل معمولا در تیم‌های استارت‌آپی (نوپا) کار می‌کنند و با وجود محدودیت در آی‌اواس و اندروید، دیگر محلی برای ارائه خدمات موبایلی خود به بازارهای بین‌المللی ندارند و حتی در بازارهای داخلی نیز بسیاری از کاربران خود را ممکن است از دست بدهند. این مشکل باعث می‌شود هدف ایجاد سالانه 100 هزار شغل و توجه ویژه به استارت‌آپ‌ها دچار مشکل شود.
موضعگیری‌های وزیر
پیش از تشکیل دولت جدید، رفع موانع در این مسیر کلید خورده بود و محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت یازدهم از تلاش برای رفع فیلتر نرم‌افزارهای ایرانی در آی‌اواس خبر داده بود و با آمدن وزیر جوان و جدید، این حرکت جدی‌تر به نظر رسید تا جایی که محمد‌جواد آذری جهرمی از درگیر شدن دو وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات و امور خارجه در این مساله خبر داد.
وزیر جوان در آخرین اظهارنظر خود در یک برنامه تلویزیونی می‌گوید: «رفتار دولت آمریکا نگرانی‌هایی برای شرکت‌های آمریکایی به وجود آورده که در صورت تعاملات مالی با ایران تحت بازرسی‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار بگیرند، در این چارچوب شرکت‌های آمریکایی، محدودیت‌ها و بازنگری‌هایی در این حوزه داشته‌اند.»
او معتقد است: «طبیعتا چون تحریم جدیدی در کنگره آمریکا نبوده و دستور ویژه‌ای در این حوزه صادر نشده نمی‌توانیم بگوییم تحریمی وضع شده است. وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده به برخی از این مجموعه‌ها مجوز داده و به برخی نداده و نیاز است در این حوزه پیگیری حقوقی شود که مشکلات برنامه‌های ایرانی رفع شود.»
گزینه‌های پیش‌رو برای حل مشکل
آذری جهرمی گفته: «ما در حوزه مارکت‌های اندرویدی درون کشور بی‌نیاز از خدمات بیرونی هستیم و در داخل کشور مشکل خاصی برای اپلیکیشن‌های ما به وجود نمی‌آید، اما مشخص است اگر دنبال بازار بین‌المللی باشیم، حذف اپلیکیشن‌ها، بازار بین‌المللی ما را محدود می‌کند.» البته در کنار صحبت‌های وزیر همان‌طور که اشاره شد نباید فراموش کنیم قطع ارتباط و نادیده گرفتن غول‌های فناوری در نهایت به نفع ما نخواهد بود.
وزیر با تاکید بر این نکته که باید استراتژی مناسبی برای حوزه موبایل و کسب و کارهای نوپا درون کشور داشته باشیم، می‌افزاید: «تمام تلاش خود را برای حل این مساله به کار خواهیم بست، زیرا این مشکل برای کسب و کارهای نوپا در عرصه فناوری اطلاعات بسیار مهم است.»
راه‌حل دیگر وزیر ارتباطات برای مقابله با این مشکل دور زدن محدودیت‌ها از طریق کاهش وابستگی است. او می‌گوید: «نظام‌هایی در دنیا وجود دارد و کشورهایی مثل کره جنوبی حرکت‌هایی به سمت عدم وابستگی مطلق به گوگل و اندروید را آغاز کرده‌اند و ما نیز آن را در دستور کار گذاشته‌ایم. این تصمیم بسیار استراتژیک است و همه جوانب آن را باید دید تا فکری کلیدی در این حوزه داشته باشیم و اگر انجمن‌ها و چارچوب‌هایی وجود دارند که تلاششان بر این است که انحصارات ذاتی شرکت‌های آمریکایی را به‌صورت مناسب دور بزنند، آنها را به کار می‌گیریم.»
وزیر ارتباطات با اشاره به شرکت سامسونگ که برنامه‌ای برای کمتر کردن وابستگی در حوزه اندروید دارد، توضیح می‌دهد: «می‌توان با آنها یا چینی‌ها مذاکراتی داشت. البته بحث این است که زندگی عادی مردم را مختل نکنیم و تمام تلاش شرکت‌های آمریکایی این است که زندگی مردم مختل شود و نارضایتی در داخل کشور به وجود آید و ما نباید به دنبال هدف آنها باشیم و از این تهدیدی که آنها به وجود آورده‌اند باید فرصت مناسبی به دست بیاوریم.»
حال باید صبر کرد و دید مقامات ایرانی تا چه اندازه می‌توانند از تضییع حقوق ایرانی‌ها در زمینه برنامه‌های موبایلی از سوی شرکت‌های آمریکایی جلوگیری کنند و با استفاده از پیگیری‌های حقوقی جایگاه اصلی برنامه‌سازان موبایلی ایران را به آنها بازگردانند؟