کد خبر : 585170 تاریخ : ۱۴۰۳ سه شنبه ۱۳ آذر - 19:43
بحرانِ فرهنگ سازمانی مسموم دکتر مصطفی رضایی راد / استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه بوعلی

 

بر کسی پوشیده نیست که در شرایط فعلی اقتصادی ایران یکی از مهم‌ ترین مواردی که می‌تواند کمک قابل ‌توجهی به خروج از این رکود و عبور از این بحران‌ها کند، تلاش برای رشد و توسعه کارآفرینی می‌باشد. کارآفرینی از اهمیت بسیار بالایی در تمام جوامع و اقتصادهای دنیا برخوردار است. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته با نگاهی به وضعیت شان درمی‌یابیم که امکانات مناسبی برای توسعه کارآفرینی وجود داشته و در سایه همین رشد کارآفرینی شاهد اشتغال‌زایی و بروز شرایط اقتصادی مناسب بودند، اما در کشوری درحال توسعه همچون ایران متأسفانه این وضعیت متفاوت است و کارآفرینی نه‌تنها از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست بلکه موانع و دست‌اندازهای بسیار زیادی نیز بر سر راه کارآفرینی وجود دارد و همین امر منجر شده فرصت‌های شغلی بسیار زیادی از دست رود و اتفاقات تلخ و ناگواری را دراین‌راستا شاهد باشیم.

از دیگر مشکلات حوزه کسب و کار در ایران که به شکست بسیاری از کسب  کار ها به ویژه شرکت‌های تازه تأسیس و نوپا منجر می شود می توان به مشکلات حوزه منابع انسانی و نبود فرهنگ سازمانی مناسب اشاره کرد. 

برای نمونه می‌توان یک از این ریشه‌های عدم موفقیت را عدم مدیریت صحیح منابع انسانی عنوان کرد.

همان‌طورکه بر همگان روشن است مدیریت صحیح منابع انسانی در بسیاری از سازمان‌ها به‌ویژه در شرکت‌های تازه‌تأسیس می‌تواند بسیاری از مشکلات را رفع کند، اما متأسفانه این اتفاق در کشور ما مورد فراموشی قرار گرفته است و در بسیاری از سازمان‌ها نقش منابع انسانی را نادیده می‌گیرند.
به‌ویژه در شرکت‌های تازه تأسیس و نوپا این اتفاق بیشتر رخ می دهد؛ درحالی‌که با نگاهی به تجربه شرکت‌ها و سازمان‌های مهم دنیا که در زمینه‌های مختلف موفق بوده‌اند و توانستند سهمی در درآمدزایی ارزی کشورشان داشته باشند، به سازمان‌ها و شرکت‌هایی برمی‌خوریم که بخش منابع انسانی شان بسیار قوی عمل کرده است.

طبیعتاً روند جذب و استخدام نیروی انسانی در سازمان مشخص می‌کند که آن سازمان چه روندی در پیش خواهد گرفت و چگونه مسیر توسعه خود و شکوفایی اقتصادی کشورش را درنهایت طی خواهد کرد.

هر چه از افراد توانمندتر در بخش‌های مهم استفاده شود طبیعتاً موفقیت آن سازمان تضمین شده تر خواهد بود و درنهایت وضعیت بهتری از نظر اقتصادی حاکم می‌شود، اما متأسفانه در ایران شاهد عدم توجه به بخش مدیریت منابع انسانی به‌ویژه در کسب‌وکارهای کوچک و متوسط هستیم که این منجر شد تا به‌ جای افزایش بهره‌وری نیروی انسانی در کارها با کاهش آن مواجه شویم و نکته کلیدی که باید مدیران مورد توجه قرار دهند فرهنگ سازمانی مجموعه‌شان است؛ چراکه بسیاری از موارد مدیران به‌دلیل ناآگاهی به‌جای استفاده از سیاست‌های تشویقی مناسب نسبت‌به عملکرد مناسب و خوب کارمندانشان بی تفاوت هستند و با بی‌تفاوتی عبور می‌کنند و همین امر منجر می‌شود تا آن‌ها تفاوتی میان خود و کارمندانی که تمرکز کمتری بر کار دارند و کار را با مشکلات بیشتری مواجه می‌کند، شاهد نباشند و درنهایت در صورت بروز این بی‌تفاوتی مدیران اتفاقات تلخی می‌افتد و افرادی نیز که به‌خوبی فعالیت می‌کنند امکان فعالیت خوب را دیگر نخواهند داشت و نسبت‌به ادامه روند بی‌انگیزه می‌شوند. 

فرهنگ سازمانی ازجمله مسائل بسیار مهمی است که می‌تواند رشد و توسعه یک سازمان را به‌دنبال داشته باشد و درعین‌حال اگر فرهنگ سازمانی بد باشد می‌تواند انگیزه نیروی کار را بگیرد و به‌جای قرار دادن آن مجموعه کاری در مسیر رشد و توسعه و آن را در مسیر اضمحلال و نابودی و سیر قهقرایی قرار دهد.

باید در محیط سازمان امکان رقابت سالم و رشد برای کارکنان وجود داشته باشد اما متأسفانه در ایران این اتفاق وجود ندارد و همین امر منجر به پایین آمدن اعتمادبه‌نفس کارکنان و به‌دنبال آن کاهش عملکرد مناسب سازمان خواهد شد.

مدیران باید به‌خوبی بتواند تعارضات سازمانی و اختلاف نظرات را رفع کنند و عملکرد مناسب کارکنانشان را نادیده نگیرند چرا که اگر چنین اتفاقی بیفتد آن‌ها دیگر استعداد و خلاقیت و نوآوری قبل را نخواهند داشت.

این نکته قابل‌توجه است که افراد باید در محیط کارشان احساس ارزشمندی داشته باشند و اگر امکان رشد و پیشرفت و احساس ارزشمندی نداشته باشند طبیعتاً همچون دست‌اندازی عمل می‌کند که آن‌ها را به سمت افسردگی و فرسودگی شغلی سوق می‌دهد و سازمان را به سمت نابودی می کشاند که متأسفانه در ایران این مسائل مورد توجه قرار نمی‌گیرند و اتفاقات تلخی را به دنبال آن شاهد هستیم؛ این در حالی است که اگر در هر سازمان فرهنگ سازمانی به‌نحوی بود که افراد احساس خود ارزشی می‌کردند روزبه‌روز استعدادهایشان را بیشتر شکوفا می‌کردند و شرایط آن سازمان بهبود پیدا می‌کرد و در سایه آن شاهد رشد اقتصاد کشور نیز بودیم اما چنین اتفاقی اکنون نیفتاده و امیدواریم ازاین‌پس سیاست‌هایی در راستای رشد فرهنگ سازمانی و تثبیت فرهنگ سازمانی مناسب در شرکت‌ها ایجاد شود و شاهد فاجعه و بحرانی به‌ نام فرهنگ سازمانی نامناسب و سمی در کشور نباشیم.