ضرورت نظارت بر قیمت تنقلات و اقلام یلدایی

آرزو قادری
روزنامه نگار

به سطح شهر می رویم. مردم را می بینیم که هر یک با شور و شوق زیادی در حال تدارک برای شب یلدا هستند. بزرگترهای خانواده خود را برای میزبانی آماده می کنند و کوچکترها نیز به رسم ادب هدایایی ویژه قدردانی از میزبانان خود آماده می کنند.
کودکان نیز خرسندتر از همیشه خود را برای دورهمی های خانوادگی آماده می کنند.
بدون شک، شب نشینی های یلدایی زیباترین بخش این شب به یادگار مانده از ایران باستان محسوب می شود و اقوام می توانند طولانی ترین شب سال و آغاز زایش نور و روشنایی را در کنار یکدیگر جشن بگیرند.
اما چند سالی است که بلندترین شب سال، به گران ترین شب سال تبدیل شده است و شاهد رشد قیمت ها در آستانه این شب هستیم؛ به طوری که می توان اذعان داشت بسیاری از اقلام مورد استفاده یلدا به دلیل افزایش قیمت ها دور از دسترس مردم است و شیرینی این شب را در کام ایرانیان تلخ کرده است.
در حالت عادی قیمت ها به صورت افسارگسیخته افزایش می یابند، اما در آستانه مناسبت هایی همچون شب یلدا نیز این اتفاق گاهاً در سایه نبود نظارت مسئولان با سرعت بیشتری رخ خواهد داد.
شرایط اقتصادی کنونی ایجاب می کند با توجه به وضعیت اقتصادی به سمت اتخاذ سیاست های متناسب با اوضاع کنونی حرکت کنیم که این امر مستلزم برقراری انضباط پولی و مالی توسط دولت است و باید از همه ظرفیت های داخل کشور و همچنین فرصت گسترش مناسبات با همسایگان استفاده کنیم، اما متاسفانه نبود برنامه اجرایی موجب شده تا در حال حاضر گرفتار مشکلاتی باشیم که رفع آن ها نیازمند تدبیر و درایت است. توجه به این نکته ضروری است که شرایط کنونی زمان دادن وعده و شعار نیست؛ چراکه مردم دیگر خسته اند و تداوم این روند تکراری و همیشگی راه به جایی نمی برد؛ از این رو ضروری است که در عمل از مسؤولان اقدامات مجدانه ای را شاهد باشیم.
در همین خصوص به گفت و گو با دکتر علی سعدوندی، اقتصاددان و استاد دانشگاه پرداختیم.

ابراز تأسف از نبود نظارت صحیح بر بازار و رشد قیمت ها

سعدوندی با ابراز تأسف از نبود نظارت صحیح بر بازار و رشد قیمت ها به خبرنگار نوآوران گفت: اکنون شاهد هستیم که یک کالا با قیمت های مختلفی در سطح شهر به فروش می رود. در وضعیت فعلی مردم در تنگنای اقتصادی قرار گرفته اند و از نظر مالی توان تحمل گرانی ها را ندارند و نمی توانند زندگی شان را با این گرانی ها بگذرانند. به ویژه اکنون که شب یلداست و معمولاً خانواده های ایرانی دور هم مهمانی برگزار می کنند، این گرانی ها بیش از هر زمان دیگری خودنمایی می کنند؛ چرا که میزبان باید هزینه بسیار زیادی صرف کند تا بتواند یک مهمانی ساده برگزار کند.
وی افزود: شرایط اقتصادی اکنون در نتیجه عملکرد دولت های پیشین، آشفته است و مردم ما امسال یلدا را با چاشنی گرانی ها تجربه می کنند و از این جهت باید ابراز تأسف کنیم. بهتر بود مسؤولان تدابیری جهت برون رفت از وضعیت فعلی که تورم بالاست، می اندیشیدند و اجازه نمی دادند که مردم این چنین گرفتار مشکلات مالی شوند.

گرانی ها اجازه نمی دهند مردم زندگی راحتی را سپری کنند

این اقتصاددان عنوان کرد: گرانی ها در شرایط کنونی اجازه نمی دهند که مردم زندگی راحتی را سپری کنند؛ به ویژه در مواقعی همچون اکنون که در آستانه مناسبت بزرگی به نام شب یلدا قرار داریم و هزینه ها چندین برابر می شوند، انتظار می رود که مسؤولان نظارت بیشتری بر بازار داشته باشند و مانع از افزایش قیمت ها شوند. متاسفانه این اتفاق طی سال های قبل نیفتاد و مردم یلدای همراه با افزایش قیمت و گرانی و تورم را مردم تجربه کردند.
سعدوندی به انتقاد از سیاست های دولت قبل پرداخت و افزود: مهم ترین نکته ای که باید در دولت قبل مورد توجه قرار می گرفت، این بود که تلاطمات ارزی را باید کنترل می کرد؛ چرا که هر گونه تغییری در بازار ارز تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد ایران طی سال های اخیر گذاشته و قیمت ها در تمامی بازارها نیز متأثر از همین شوک بوده اند. اقتصاد ایران مرتباً متأثر از شوک های مختلف و در معرض آن است و به همین دلیل باید مسؤولان تدابیری بیاندیشند و اجازه ندهند که اقتصاد بیش از این تورم را تجربه کند.
وی همچنین تحریم های خارجی را از دیگر علل بروز مشکلات اقتصادی به ویژه در دولت قبل دانست و عنوان کرد: واقعیت این است که آثار سوء تحریم بسیار کمتر از اتفاقاتی است که در اقتصاد ایران رخ می دهد. آن چه که در اقتصاد ایران بیشتر خود را نشان می دهد، عوارض روانی موضوع است و بیشتر به این نکته باز می گردد که نااطمینانی های مختلفی در بازارهای ایران وجود دارد؛ لذا ضروری است که دولت فعلی با توجه به شرایط سخت باقی مانده از قبل، بیشتر به سراغ اطمینان بخشی در بازار برود تا به این ترتیب از عوارض تحریم ها بر اقتصاد ایران بکاهد. در هر حالت عوارض تحریم ها بر اقتصاد ایران تأثیرگذار است و میزانش نیز یقیناً بسیار کمتر از آثار روانی نوسانات قیمت است.

گرانی ها گوی سبقت را از افزایش حقوق و دستمزد ربوده است

این اقتصاددان ابراز تأسف کرد که طی سال های اخیر، گرانی ها گوی سبقت را از افزایش حقوق و دستمزد ربوده است و در این مسابقه میان دستمزد و افزایش قیمت کالاها قشر کارگر بیش از همه آسیب دیده است. اولین نکته ای که باید در این خصوص مسؤولان موردتوجه قرار دهند این است که گرانی ها تا حدی می توانند به نفع عرضه کنندگان کالا باشند و زمانی که از حد بگذرد چون توان مالی برای خرید وجود ندارد، میزان فروش نیز کاهش می یابد و یا اصطلاحاً بنگاه های اقتصادی وارد شرایط رکود خواهند شد. لذا این گرانی به نفع تولیدکننده و مصرف کننده نیست و هر دو متضرر می شوند، اما این که گرانی ها با میزان افزایش حقوق تناسب ندارد نکته کاملاً درستی است و متاسفانه گرانی ها بیشتر دهک های پایین درآمد را متاثر می کند.

ضرورت نظارت بر بازار بیش از هر زمان دیگری احساس می شود

سعدوندی در پایان گفت و گو تأکید کرد: دولت دکتر پزشکیان اکنون شرایط سختی را سپری می کند که خود در بروز این وضعیت دخیل نبوده است، اما می تواند با استفاده از تیم اقتصادی قوی، از این شرایط بحرانی عبور کند. نکته بسیار مهمی که باید مورد توجه قرار دهد این است که با تنظیم بازار به موقع و نظارت صحیح بر بازار امکان گرانفروشی را از میان بردارد و اجازه ندهد سودجویان فضای اقتصادی را ملتهب کنند. به ویژه در شرایط کنونی که مردم برای تهیه اقلام موردنیاز یلدا همچون تنقلات و آجیل و خشکبار و میوه ها و سایر اقلام مورد نیاز این شب به بازار مراجعه می کنند، اما از یک سو با قیمت های متفاوت و از دیگر سو نیز با گرانی های بی سابقه مواجه هستند، ضرورت نظارت بر بازار بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.