گذر از بحران ها با دیپلماسی قوی و سازنده

آرزو قادری
روزنامه نگار

سرویس بین الملل نوآوران ـ دونالد ترامپ، چهل و هفتمین رئیس جمهور منتخب مردم امریکا ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ (برابر با ۱ بهمن ۱۴۰۳) قرار است برای دومین بار کلیددار کاخ سفید شود و ادای سوگند کند.
اکنون شاهد تغییراتی در آمریکا هستیم و روی کار آمدن ترامپ شرایط را تا حدی متحول خواهد کرد. با توجه به این که پرونده هسته ای ایران هنوز در جریان است و در روند آخرین مذاکرات صورت گرفته چنین نتیجه گیری شد که گفت و گوها تا حصول نتیجه پی گرفته می شود، می توان گفت در چنین شرایطی نیاز به افزایش تعاملات بین المللی برای گذر از وضعیت کنونی و رسیدن به نتیجه ای مطلوب و بر اساس منافع ملی داریم.
در همین خصوص به گفت و گو با رحمان قهرمان پور، کارشناس و پژوهشگر ارشد مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه پرداختیم.
قهرمان پور با بیان این که نوع روابط ایران و آمریکا بعد از آمدن دونالد ترامپ بستگی به طرفین دارد، به خبرنگار نوآوران گفت: این نکته از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است که باید این دور از گفت‌وگوها به نتیجه‌ای مطلوب دست یابیم. در غیر این صورت مشکلات بسیار زیادی برای مان ایجاد خواهد شد و اگر مکانیسم “ماشه” یا همان “اسنپ بک” فعال شود، ایران مجبور است خود را با تحریم‌های سازمان ملل سازگار کند؛ این در حالی است که در شرایط فعلی و به‌ ویژه طی سال‌های اخیر فقط تحریم‌های آمریکا ما را دچار مشکل کرده ‌است و اگر تحریم‌های سازمان ملل اجرایی شوند، کلیه کشورهای دنیا حتی کشورهایی که روابط تجاری و مناسبات خوبی با کشور ما دارند، مجبور هستند تحت تأثیر قوانین سازمان ملل متحد رفتار و ایران را تحریم کنند. در چنین شرایطی مشکلات بسیار زیادی از جهات دیپلماسی و به‌ویژه اقتصادی و تجاری برای کشور ما ایجاد می‌شود.
وی افزود: متأسفانه درحال‌حاضر به‌دلیل تحریم‌های اعمال شده ازسوی ایالات متحده‌ آمریکا قادر به برقراری روابط و مناسبات تجاری مناسب با دیگر کشورها نیستیم و تا حد زیادی روابط مان با دیگر کشورها تحت تأثیر تحریم‌های امریکا قرارگرفته است.
این کارشناس و پژوهشگر ارشد مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه مطرح کرد: اکنون می‌توان به میزان ارزآوری نفتی و صادرات این محصول اشاره کرد که طی بیش ‌از یک دهه اخیر با توجه به تحریم‌های امریکا بسیاری از کشورها امکان خرید نفت از ایران را ندارند؛ این درحالی است که کشور ما به ‌دلیل دارا بودن منابع غنی انرژی همچون نفت می‌توانست تا سال‌ها از طریق فروش و صادرات این محصول که یکی از منابع طبیعی کشورمان محسوب می‌شود، درآمد قابل‌توجهی کسب کند و از این طریق ارزآوری داشته باشیم، اما متأسفانه تحریم‌های امریکا مانع تداوم این رویه شد.
قهرمان پور عنوان کرد: در چنین شرایطی باید نگاه ویژه‌ای به اقتصاد غیرنفتی و صادرات غیرنفتی داشته باشیم که همین امر نیز به پیش مقدمه‌ای همچون دیپلماسی و تقویت روابط دیپلماتیک و سیاسی میان کشورها نیاز دارد اما متأسفانه روابط دیپلماتیک ما نیز تحت تأثیر تحریم‌ها قرار گرفته و مشکلاتی را ایجاد کرده‌است؛ ازهمین‌رو توصیه می‌شود دولت دکتر پزشکیان تلاش‌های بسیار زیادی در راستای گسترش دیپلماتیک و دیپلماسی با دیگر کشورها و و برقراری روابط مناسب سیاسی تجاری اقتصادی در همه زمینه ها داشته باشد.
وی با اشاره به این که همه با روحیات دونالد ترامپ آشنا هستیم و به‌خوبی می‌دانیم که او نمی‌تواند طی این چند سال تغییر آن‌چنانی داشته باشد، اظهار داشت: اکنون وقت آن است که کشور در مسیر دیپلماسی صحیح قرار بگیرد و با تلاش‌های بسیار زیاد دستگاه دیپلماسی کشور و به‌ویژه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای به شرایطی دست یابیم که بتوانیم پرونده هسته‌ای را که بیش‌از یک دهه است و گرفتار کلاف سردرگم شده ‌است را به نتیجه مطلوبی برسانیم. در دولت قبل این اتفاق نیفتاد و تبعاتش مردم را گرفتار کرد چراکه تأثیرات اصلی تحریم‌ها بر زندگی و معیشت مردم خود را نمایان می‌کند و به ‌دنبال بروز مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها شاهد اتفاقات تلخ در زندگی مردم خواهیم بود.
قهرمان پور تأکید کرد: حتماً افراد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای این نکته را در نظر داشته باشند که مسئولیت سنگینی برعهده دارند و امیدواریم روند مذاکرات به‌گونه‌ای پیش رود که تعامل و گفت و گوی منطقی پیش برنده باشد و بتوانیم از شدت تحریم‌هایی که علیه کشورمان ظالمانه اعمال ‌شده است رهایی یابیم.
وی تصریح کرد: باید تا حدی این تحریم‌ها را بشکنیم که در چنین شرایطی عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید تلاش‌هایی از سوی مقامات ایرانی برای گسترش دیپلماسی با دیگر کشورها صورت بگیرد و در ارتباط با مذاکره با آمریکا نیز باید هوشمندانه عمل کنیم. همواره باید منافع مردم را مورد توجه قرار دهیم و از آن عدول نکنیم که این امر مستلزم برقراری دیپلماسی قوی، سازنده و متناسب با منافع ملی می‌باشد. در شرایط کنونی بیش ‌از هر زمان دیگری به پشتوانه مردمی و حمایت‌های سرمایه اجتماعی نیازمندیم.