مدیریت هوشمند انرژی؛ کلید برون رفت از ناترازی

سرویس اقتصادی نوآوران ـ یکی از عوامل کلیدی ناترازی انرژی، افزایش مصرف انرژی است که با رشد جمعیت و توسعه اقتصادی منجر به افزایش تقاضا برای انرژی، به ویژه در بخش‌های خانگی و صنعتی شده است. همچنین ساختار ناکارآمد مصرف، مدیریت ناکارآمد منابع و نقص در زیرساخت‌ها از دیگر عواملی هستند که باعث ایجاد ناترازی انرژی در کشور شده است. باید گفت که استفاده از وسایل و تجهیزات انرژی‌بر و ناکارآمد در بخش‌های مختلف، از جمله گرمایش و سرمایش، باعث افزایش مصرف انرژی می‌شود. همچنین عدم مدیریت بهینه منابع انرژی، از جمله گاز و برق می‌تواند به ناترازی منجر شود. این موضوع شامل عدم نگهداری مناسب و بهینه‌سازی شبکه‌های توزیع نیز می‌شود. از سوی دیگر فرسودگی و ناکارآمدی زیرساخت‌های تولید و توزیع انرژی، به ویژه در بخش برق، باعث کاهش کارایی و افزایش تلفات انرژی می‌شود.
در همین راستا مجید بقایی، عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تاسیساتی و صنعتی ایران با تشریح چالش‌های ناشی از ناترازی انرژی در کشور، افزایش مصرف انرژی و ناکارآمدی زیرساخت‌ها را از جمله دلایل اصلی این مشکل دانست و به خبرنگار نوآوران گفت: راهکارهایی چون استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و اجرای سیستم‌های مدیریت هوشمند مصرف می‌تواند در رفع ناترازی انرژی تاثیرگذار باشد. یکی از دلایل دیگر، تحریم‌ها و محدودیت ‌های بین‌ المللی است که تحریم‌ ها و محدودیت‌ های اقتصادی می‌توانند بر روی سرمایه‌گذاری در بخش انرژی تأثیر گذاشته و توسعه فناوری‌های جدید را محدود کنند. همچنین عدم تنوع در منابع انرژی و وابستگی بیش از حد به منابع فسیلی، به ویژه گاز طبیعی، باعث آسیب‌پذیری سیستم انرژی نسبت به نوسانات عرضه و تقاضا می‌شود.
بقایی، بهینه‌سازی مصرف انرژی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، تنوع بخشی به منابع انرژی، مدیریت هوشمند مصرف، تشویق به سرمایه‌گذاری خارجی، مدیریت هوشمند مصرف و توسعه فرهنگ صرفه‌جویی را از عمده راهکارهای اساسی برای برون رفت از ناترازی انرژی مطرح کرد و افزود: آموزش و ترویج استفاده از وسایل و تجهیزات با کارایی بالا و اجرای برنامه‌های صرفه‌جویی در مصرف انرژی، بهبود و نوسازی زیرساخت‌های تولید و توزیع انرژی برای کاهش تلفات و افزایش کارایی، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی و آبی برای کاهش وابستگی به منابع فسیلی، پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت هوشمند انرژی که امکان کنترل و نظارت بر مصرف انرژی را فراهم می‌کنند.
عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تاسیساتی و صنعتی ایران تصریح کرد: جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه فناوری‌های نوین و بهبود زیرساخت‌ها و ارتقاء آگاهی عمومی نسبت به اهمیت صرفه‌جویی در مصرف انرژی و اثرات آن بر محیط زیست و اقتصاد نیز می‌تواند در این زمینه کارساز باشد. بنابراین با اجرای این راه‌حل‌ها، ایران می‌تواند به تدریج ناترازی انرژی را کاهش دهد و به سمت یک سیستم انرژی پایدارتر حرکت کند.
وی همچنین به عایق‌بندی مناسب، استفاده از پنجره‌های دو یا چند جداره، سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی کارآمد، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، کنترل هوشمند ساختمان برای جلوگیری از اتلاف انرژی در ساختمان‌ها، استفاده از لامپ‌های LED، بهینه‌سازی طراحی ساختمان و آموزش ساکنان از جمله اقداماتی است که می‌توانند به طور قابل توجهی در کاهش اتلاف انرژی و افزایش بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها مؤثر باشند.
بقایی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این که مصرف انرژی در صنعت ساختمان با وجود مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان چرا اجرایی نشده و تا چه اندازه با استانداردهای جهانی فاصله دارد، گفت: عدم اجرای کامل مقررات یکی از مباحثی است که ممکن است در برخی پروژه‌ها، مقررات به طور کامل و دقیق اجرا نشود. نظارت ناکافی بر اجرای مقررات و کمبود منابع انسانی متخصص می‌تواند به این مشکل دامن بزند. همچنین عدم آگاهی و آموزش است که بسیاری از طراحان، مهندسان و پیمانکاران ممکن است به اندازه کافی با الزامات و مزایای استانداردهای مصرف انرژی آشنا نباشند. آموزش‌های ناکافی می‌تواند منجر به طراحی و ساخت ساختمان‌هایی با کارایی پایین شود. از طرف دیگر ملاحظات اقتصادی است در برخی موارد، هزینه‌های اولیه بالای استفاده از فناوری‌های بهینه‌سازی انرژی می‌تواند باعث شود که سرمایه‌گذاران و سازندگان از این فناوری‌ها صرف‌نظر کنند و به جای آن به گزینه‌های ارزان‌تر روی آورند.
وی گفت: فرهنگ مصرف انرژی است که در برخی جوامع، فرهنگ مصرف انرژی ممکن است به گونه‌ای باشد که افراد کمتر به صرفه‌جویی در انرژی توجه کنند. این موضوع می‌تواند بر نحوه طراحی و استفاده از ساختمان‌ها تأثیر بگذارد. استفاده از تکنولوژی‌های قدیمی و ناکارآمد در ساختمان‌ها نیز می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در افزایش مصرف انرژی باشد. همچنین تغییرات اقلیمی و شرایط محیطی یکی دیگر از عواملی است که در این حوزه دخیل است. شرایط آب و هوایی و اقلیمی خاص هر منطقه نیز می‌تواند بر مصرف انرژی تأثیر بگذارد و ممکن است نیاز به راهکارهای خاصی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی داشته باشد. همچنین نبود هماهنگی بین سیاست‌های مختلف دولتی و نهادهای مرتبط با ساخت و ساز می‌تواند مانع از پیشرفت در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی شود. به طور کلی، برای کاهش فاصله مصرف انرژی در صنعت ساختمان با استانداردهای جهانی، نیاز به همکاری و هماهنگی بین نهادهای مختلف، آموزش و ارتقاء آگاهی و همچنین سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین وجود دارد.
مدیر عامل شرکت صنایع تاسیسات و تهویه ایران اضافه کرد: موضوع برچسب انرژی برای ساختمان‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی به بهبود مصرف انرژی کمک کند. برچسب انرژی به عنوان یک ابزار اطلاع‌رسانی، اطلاعات دقیقی درباره کارایی انرژی یک ساختمان ارائه می‌دهد و می‌تواند تأثیرات مثبت را داشته باشد. برچسب انرژی به خریداران و مستأجران اطلاعات دقیقی درباره مصرف انرژی ساختمان ارائه می‌دهد. این آگاهی می‌تواند باعث شود که افراد انتخاب‌های بهتری در زمینه خرید یا اجاره ساختمان‌ها داشته باشند و به سمت ساختمان‌های با کارایی بالاتر حرکت کنند. همچنین مالکین ساختمان‌ها می‌توانند با هدف بهبود رتبه برچسب انرژی خود، اقدام به بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌های خود کنند. این اقدامات ممکن است شامل نصب عایق‌های بهتر، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی کارآمدتر و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر باشد.
بقایی تأکید کرد: برچسب انرژی می‌تواند باعث ایجاد رقابت میان سازندگان و مالکان ساختمان‌ها شود تا ساختمان‌های با کارایی بالاتر و مصرف کمتر انرژی بسازند. این رقابت می‌تواند منجر به نوآوری و پیشرفت در صنعت ساخت و ساز شود. با انتخاب ساختمان‌های با برچسب انرژی بهتر، مستأجران و مالکان می‌توانند هزینه‌های انرژی خود را کاهش دهند. این موضوع می‌تواند بهبود کیفیت زندگی و صرفه‌جویی اقتصادی برای ساکنان به همراه داشته باشد.کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها می‌تواند به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و اثرات منفی بر محیط زیست کمک کند. این موضوع به تحقق اهداف پایداری و حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند. دولت‌ها می‌توانند از برچسب انرژی به عنوان ابزاری برای اجرای سیاست‌های مربوط به صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای استفاده کنند. این سیاست‌ها ممکن است شامل مشوق‌های مالی برای ساختمان‌های با کارایی بالا باشد.
وی خاطرنشان کرد: برچسب انرژی برای ساختمان‌ها ابزاری مؤثر برای ارتقاء آگاهی، تشویق به بهینه‌سازی، کاهش هزینه‌ها و حمایت از محیط زیست است. با اجرای مناسب این سیستم، می‌توان بهبود قابل توجهی در مصرف انرژی در بخش ساختمان‌ها ایجاد کرد.
بقایی با بیان این که تولید انرژی زمانبر است در این خصوص باید هم از مردم کمک بگیریم و هم انرژی‌های موجود را بهینه‌سازی کرده و به آن بها دهیم، گفت: اولین موضوع مهم و مورد توجه این است که ما بایستی منافع ملی و شهروندی را به درستی تعریف و اجرایی و تبلیغ کنیم و بعد از مردم کمک بخواهیم تا این کارها انجام نشود مردم به ما کمتر کمک خواهند کرد و یکی از خواسته‌هایی است که باید برای مردم روشن شود.