مسایل و آسیب‌های اجتماعی (3)

۳ـ مهم‌ترین مخاطره زیست‌محیطی

مخاطرات زیست محیطی هر روز آشکارتر و حادتر می‌شود، و این روندی است که به طور کامل مشهود است. از این رو از مردم پرسیده شده است که: «کدام یک از مسایلی که برایتان می‌خوانم به نظر شما مهم‌ترین مخاطره زیست محیطی کشور در آینده نزدیک خواهد بود؟»

آب با فاصله از آلودگی هوا و سپس زلزله و از میان رفتن جنگل‌ها قرار گرفته است. شاید از کارشناسان هم بپرسیم کمابیش همین موارد را به ترتیب ذکر کنند. این مساله نشان می‌دهد که آگاهی‌های عمومی مردم نسبت به موضوعات و مسایل زیست میحطی به نسبت دقیق و آگاهانه است.

۴ـ امنیت مالی

یکی از مخاطرات اجتماعی، کاهش امنیت مالی مردم است. این امنیت گاه از طریق سرقت و گاه از طریق دست‌اندازی‌های دولتی و حکومتی انجام می‌شود. یکی از این دست‌اندازی‌ها مواردی بود که در مصوبه پوشش و حجاب به عنوان جریمه آمده که فعلاً از ابلاغ آن جلوگیری شده است. از مردم پرسیده شده است که: «در شرایط فعلی مال و اموال مردم، در جامعه ما تا چه اندازه در امان است؟»

این پاسخ‌ها اصلاً مطلوب نیست. بویژه هنگامی که با پاسخ‌های مردم در سال ۱۳۹۴ مقایسع کنیم این نتیجه‌گیری مهم‌تر است. به احتمال زیاد وضعیت عینی تا این حد بدتر از سال ۱۳۹۴ نشده است، ولی در هر حال مردم چنین احساسی دارند، شاید بخشی نیز به دلیل بازتاب گسترده ناامنی در شبکه‌های اجتماعی است. اگر نسبت امنیت را حساب کنیم (زیاد و خیلی زیاد به کم و خیلی کم) تفاوت‌ها برحسب متغیرها آشکارتر می‌شود.

در اینجا نیز افراد با هزینه‌های زندگی بالاتر و نیز شهرنشینان نسبت به دیگران احساس امنیت مالی کمتری دارند در عوض طبقات پایین احساس ناامنی مالی کمتری می‌کنند.

تفاوت احساس امنیت در استان‌های کشور خیلی متفاوت است.

شاید در میان استان‌ها شاخص یزد از همه جالب‌تر است. این استان تا مدتی پیش در وضعیتی بود که اصولاً سرقت و ناامنی مالی چندان معنایی نداشت، ولی اکنون احساس امنیت حتی از یک هم کمتر است.

۵ـ امنیت در سطح شهر و خیابان

پرسش بعدی نیز در باره احساس کلی امنیت در فضای عمومی و خیابان و شهر است. «معمولاً در سطح شهر و خیابان چقدر احساس امنیت می‌کنید؟»

احساس امنیت در فضای عمومی به نسبت خیلی بیش‌تر از سایر مولفه‌های امنیت است. ولی این مسأله برحسب متغیرهای فردی تا حدی تفاوت دارد.

به نظر می‌رسد که شهر و خیابان برای افراد جوان‌تر و در حال تحصیل ناامن‌تر احساس می‌شود. این ناامنی حتی از احساس ناامنی زنان نیز بیش‌تر است. افراد کم درآمد و با تحصیلات پایین و سن بالا احساس امنیت بسیار بالاتری را در شهر و خیابان دارند.

اگر شاخص احساس امنیت را برحسب استان‌ها حساب کنیم، نتایج قابل توجه می‌شود. خراسان جنوبی با ۴٫۲۲ سپس استان اردبیل با ۳٫۷۷ بالاتری شاخص احساس امنیت در خیابان و شهر را ابراز داشته‌اند، در مقابل استان البرز با ۰٫۶۴، تهران با ۰٫۸۳، خوزستان با ۰٫۹۲ و سیستان و بلوچستان با ۰٫۹۴ در شرایطی قرار دارند که احساس ناامنی در شهر و خیابان آنان بیش‌تر از احساس امنیت است. تفاوت‌های این شاخص بر حسب استان‌ها بسیار زیاد است.