گمگشتگی در فراق کاشف فروتن شوکران!

سهند آدم عارف
دبیر گروه فرهنگ و هنر

فریدون شهبازیان؛ آهنگساز، نوازنده و رهبر ارکستر، زاده ۲۱ خردادماه در خیابان فخر رازی در محله دانشگاه تهران بود. با تشویق و راهنمایی پدرش حسین شهبازیان، در هنرستان عالی به تحصیل موسیقی و فراگیری ساز ویلن پرداخت. نخستین معلم ویلن او عطاالله خادم میثاق بود که پس از چندی او را به معلم روسی خود سرژ خوتسیف معرفی کرد. او لیسانس موسیقی خود را از دانشگاه تهران اخذ کرد و سپس برای تحصیلات تکمیلی به اتریش رفت و دوره عالی موسیقی را در این کشور گذراند و مدرک درجه یک هنری خود را از آنجا گرفت.
او در طول سالیان سال فعالیت در زمینه موسیقی، آثار ماندگاری را خلق کرد که در حافظه شنیداری مردم ایران حک شده است. از معروف‌ترین و به‌یادماندنی‌ترین قطعاتی که این آهنگساز در کارنامه کاری خود داشته است مجموعه «کاشفان فروتن شوکران» بوده که حاصل همکاری زنده‌یاد شهبازیان با احمد شاملو؛ چهره برجسته شعر معاصر است. همچنین همکاری‌های دیگری با احمد شاملو در کارنامه شهبازیان ثبت است که عبارتند از دکلمه اشعار حافظ و مولانا که همگی با سفارش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به بار نشستند.
از سوی دیگر آثار باکلام فریدون شهبازیان نیز در زمان خود بسیار مورد توجه قرار گرفتند. آهنگ‌های شهبازیان را خوانندگان بزرگی همچون محمدرضا شجریان، علی اصغر شاه‌زیدی، سیمین غانم، علیرضا افتخاری، اکبر گلپایگانی، حسام‌الدین سراج، عبدالحسین مختاباد، نادر گلچین، عارف و… اجرا کرده‌اند.
شهبازیان از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۳۹۸ به‌عوان رهبر ارکستر ملی ایران فعالیت کرد.
فریدون شهبازیان که از سه روز پیش در بیمارستان طالقانی به علت عارضه ریوی بستری بود، روز گذشته دار فانی را وداع گفت. در ادامه با دو تن از خوانندگان برجسته‌ای که با این آهنگساز صاحب‌نام همکاری داشته‌اند درباره جایگاه شهبازیان در موسیقی ایران ‌و تاثیر او بر موسیقی ایرانی گفت‌وگو کرده‌ایم که می‌خوانید:

علیرضا افتخاری در گفت‌وگو با نوآوران: خودگم‌کرده شدم

علیرضا افتخاری؛ خواننده برجسته موسیقی کلاسیک ایرانی در گفت‌وگوی کوتاهی که با خبرنگار نوآوران داشت درباره این آهنگساز گفت: از وقتی خبر به گوشم رسید، خود گم‌کرده شدم و نمی‌دانم در حال حاضر درباره او چه بگویم.
افتخاری در ادامه افزود: به خاطر حیرتی که از درگذشت ایشان داشته‌ام خیلی توان صحبت در این باره را ندارم و می‌شود گفت حیرت‌زده شدم. اکنون فقط می‌توانم تسلیت بگویم و بیشتر دوست دارم نظرات اهالی موسیقی و دوستان دیگر را درباره جایگاه و تاثیر این آهنگساز برجسته موسیقی ایران بدانم.
افتخاری در پایان تاکید کرد: به امید خدا اگر حال مساعدتری پیدا کردم به‌طور مفصل درباره ایشان سخن خواهم گفت.

حسام‌الدین سراج در گفت‌وگو با نوآوران: شهبازیان کارگردان موسیقی و از بهترین‌ها بود

حسام‌الدین سراج؛ خواننده برجسته موسیقی کلاسیک ایرانی که در آلبوم «طریقت عشق» و دیگر پروژه‌ها با فریدون شهبازیان همکاری داشته است در گفت‌وگو با نوآوران درباره این آهنگساز گفت: درگذشت استاد فریدون شهبازیان عزیز را به خانواده ایشان و جامعه هنری ایران تسلیت می‌گویم. ایشان یکی از برترین موزیسین‌های دوره معاصر بودند. هم نوازنده ویولن، هم آهنگساز و هم به گمان من یکی از بهترین ناظر ضبط‌های دوران اخیر بودند. بسیاری از کارهایی که ما با صدای خوانندگان بزرگ و ارکسترهای قوی می‌شنویم، ضبط‌شده توسط استاد فریدون شهبازیان است.
حسام‌الدین سراج در ادامه به خبرنگار ما گفت: ایشان در کار خودش کارگردانی می‌کرد یعنی نظارت ضبطش به فرم کارگردانی بود و همیشه حال و هوای خواننده و نوازنده را در نظر می‌گرفت و همیشه در بهترین فرصت صدا را از او ضبط می‌کرد. همچنین از سال ۹۵ تا ۹۸ ایشان رهبری ارکستر ملی را هم به عهده داشت و در این زمینه هم موفقیت‌هایی داشت.
این خواننده موسیقی کلاسیک ایرانی در پایان یادآور شد: استاد فریدون شهبازیان که خاطرات بسیار زیبای فرهنگی و هنری برای مردم عزیز ایران به‌جای گذاشت، یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.

پیام‌های تسلیت مسئولان و هنرمندان

روز گذشته در پی درگذشت فریدون شهبازیان، مسئولان، مدیران و هنرمندان مختلف نیز پیام‌های تسلیت در رسانه‌های مختلف منتشر کردند. علاوه بر پیام‌های تسلیت رئیس جمهوری، وزیر فرهنگ و دیگر مسئولان و مدیران، محمد اصفهانی، از دیگر خوانندگانی که در طول سالیان با فریدون شهبازیان همکاری داشت با انتشار پیامی در گذشت این هنرمند را این چنین تسلیت گفت:
“کاشکی قیمت انفاس بدانستندی
تا دمی چند که مانده‌ست غنیمت شمرند
گل بی خار میسر نشود در بستان
گل بی خار جهان، مردم نیکو سِیَرند
بدینوسیله درگذشت ناگهانی استاد بزرگوارم، هنرمند نیک سیرت، موسیقی دان تکرار ناپذیر، استاد فریدون شهبازیان را به ایرانیان نیکو سرشت و دوستداران هنر موسیقی، تسلیت عرض می‌کنم. روحش شاد و مینوی باد”.