سناریوهای پیش روی بازار سرمایه

نوآوران: ترس واژه آشنایی در بازار سرمایه ایران است به گفته کارشناسان این حوزه، زمانی بازار سرمایه می‌تواند رشد عمیق داشته باشد که بر ترس‌ها غلبه کند. به اعتقاد این عده، سناریوی دولت برای اقتصاد و روابط بین‌المللی زمینه غلبه بر ترس معامله‌گر‌ها، برای ادامه رشد بازار خواهد کرد.
اگرچه از اواخر پاییز تاکنون بازار سرمایه یکتاز بازدهی بازار‌های موازی به شمار می‌رود و با بازدهی ۱۹‌درصدی در برابر رشد ۴ درصدی سکه و ۱۱ درصدی ارز از بازار‌های رقیب خود عبور کرده اما به نظر می‌رسد سایه ترس همچنان این بازار را دنبال می‌کند. از دیدگاه کارشناسان بازار سرمایه هم اکنون سه تهدید جدی در این بازار شامل، ابهامات سیاسی و اقتصادی بر بازار، رشد دلار توافقی و رفتار‌های قبیله‌ای است.
این کارشناسان درخصوص تأثیر ابهامات سیاسی و اقتصادی بر بازار سرمایه معتقد هستند ترس از ترامپ و حضور طوفانی او می‌تواند مسیر این بازار را تا حدود زیادی تحت تأثیر قرار دهد.
به گفته این عده، ترامپ به زودی بر مسند ریاست جمهوری خواهد نشست و بدون تردید تأثیرات این مسند نشینی برای ایران می‌تواند حوادث و رویداد‌های جدیدی را رقم بزند و فراموش نشود بازار کنونی به آرامش نسبی در این حوزه نیاز دارد و طیف وسیعی از فعالان بازار نسبت به این موضوع ترس و واهمه دارند.
اما موضوع دیگر تأثیر رشد دلار توافقی بر بورس است این که این موضوع چقدر برای بازار سرمایه مهم تلقی شود را می‌توان در دو بخش کوتاه مدت و بلند مدت جست. از آذرماه امسال و با حذف ارز نیمایی کلید ارز توافقی روشن شد که بدون تردید این این مسأله بر وضعیت درآمد‌های شرکت‌های بورسی در آینده تأثیرگذار خواهد بود، به خصوص آن که با حذف ارز نیمایی، دلار توافقی در چند هفته اخیر در مسیر صعود قرار گرفته است و تاکنون یکی از پیامد‌های این افزایش رشد شاخص سهام شرکت‌های صادرات محور مانند فولادی‌ها، پتروشیمی‌ها، معادن و به صورت عموم لیدر‌های بازار بوده است، اما این که وضعیت این ارز در ماه‌های آتی و طولانی مدت به کدام سو برود مسأله مهم و پر ابهامی است.
اما مسأله بعدی رفتار‌های گله‌ای یا قبیله‌ای است به گفته کارشناسان این حوزه این موضوع را می‌توانید در تمام عرصه‌ها مشاهده کنید اما در بازار‌های مالی به دلیل عدم وجود آگاهی و دانش مالی کافی، سرمایه‌گذاران همسو با جریانات بازار حرکت می‌کنند در حالی که این رفتار، صحیح نیست.
این عده می‌گویند برخی از سهامداران زمانی که مشاهده می‌کنند که عده‌ای در حال خرید یا فروش سهمی هستند، بدون بررسی و تحلیل و صرفاً بر اساس هیجان کاذب و رفتار قبیله‌ای به آن گروه ملحق می‌شوند و از آن‌ها پیروی می‌کنند. در مقابل گاهی اوقات افراد صف‌های خرید و فروش را به اشتباه ناشی از رفتار قبیله‌ای می‌دانند که این فکر نیز اگر با تحلیل و بررسی همراه نباشد، ممکن است به ضرر فرد تمام شود.
این کارشناسان در خصوص دلایل بروز رفتار‌های گله‌ای در بازار بورس می‌گویند نداشتن علم و دانش کافی در حوزه اقتصاد و بازار بورس، عدم یادگیری مهارت‌های تحلیلی اعم از تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی، لحظه‌ای بودن بازار بورس و تصمیمات لحظه‌ای و بدون تحلیل آن، ثبت سفارشات زیاد برای یک سهم باعث این رفتار های نا آگاه در بین معامله گران می‌شود.
در این خصوص هاتف سیدپور، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با نوآوران می‌گوید: یکی از مشکلات بازار‌های جمعی رفتار‌های قبلیه‌ای است که بعضاً باعث می‌شود ارزندگی سهام مورد توجه قرار نگیرد و این برای همه بازار‌هایی است که مارکت عمومی دارند، اما این رفتار در بازار سهام و ارز دیجیتال پررنگ‌تر است.

پیش‌بینی روند احتمالی بازار تحت تأثیر مسائل سیاسی

اما در این میان علیرضا سادات، کارشناس بازار سرمایه معتقد است نوع مثبت یا منفی بودن اخبار نقش مؤثری در روند بازار سرمایه دارند. به گفته وی در روز‌های اخیر، تحولات اقتصادی و سیاسی متعددی رخ داده است که می‌تواند بر بازار تأثیرگذار باشد. FATF، بحث مذاکره با آمریکا، عرضه‌های اولیه در بازار و غیره همگی باعث ابهام بازار و عدم تصمیم‌گیری درست شده‌اند.
سادات در گفت ‌و‌گو با نوآوران درباره سه سناریو پیش روی بازار سرمایه گفت: چند سناریو برای شرایط سیاسی و بازار وجود دارد؛ سناریوی اول مربوط به روند مثبت مذاکرات با آمریکا است که این سناریو در صورت تحقق، تأثیر مثبتی بر بازار خواهد داشت. در‌ این بخش می‌توان با اطمینان گفت بازار‌هایی نظیر سکه، دلار، خودرو و مسکن بازنده قطعی این سناریو خواهند بود و بازار سرمایه به سرعت رشد خواهد کرد؛ چرا که بازار سهام در برابر شرایط سیاسی عکس العمل سریع تری دارند. سناریوی دوم فشار مضاعف و تحریم‌هاست. در این سناریو، تحریم‌ها به شکل جدی افزایش می‌یابد و فضای تحریم بسیار پررنگ و قوی می‌شود. این سناریو خبر مثبت و مطلوبی برای بازار سرمایه و اقتصاد کشور ندارد و باعث افزایش ترس و واهمه در بازار می‌شود. دلار رشد نرمال خود را خواهد داشت و بازار‌ها در نوسان خواهند بود. این سناریو ممکن است در کوتاه‌مدت ادامه یابد، اما در بلندمدت ماندگار نخواهد بود.
وی افزود: سناریوی سوم نیز مذاکرات با شرط و شروط است. این سناریو، می‌تواند تأثیرات متفاوتی بر بازار داشته باشد. ترامپ بر مسند ریاست جمهوری نشسته و شفاف و روشن هم ابزار تهدید و هم مذاکره را روی میز می‌گذارد. در این طرف ماجرا، ما با چنین شرایطی حاضر به پذیرش مذاکره نخواهیم بود و دوباره فضا طوفانی و عجیب و غیرعادی می‌شود.

آینده بازار سرمایه

در همین زمینه علیرضا بهبهانی، کارشناس اقتصادی با بیان این که در بین گزینه‌های مطرح شده در خصوص آینده کوتاه مدت بازار سرمایه شاید سه گزینه، سنگر محکم شاخص سه میلیونی، عدم ارزندگی بازار و ترس از ترامپ مهم ترین شاخص‌های تأثیر‌گذار بر این بازار باشد تأکید کرد: برخورد شاخص کل به مقاومت‌های داینامیک در محدوده ۳ میلیون واحد و همزمانی آن با رخداد‌های سیاسی، احتمال اصلاح قیمتی در سهام شاخص‌ساز را افزایش خواهد داد.
بهبهانی در خصوص ترس دوم، نیز به خبرنگار نوآوران گفت: ترس بعدی در مورد عدم ارزندگی بازار دارند. به هر حال انتشار تحلیل‌ها و گزارش‌های مختلف اقتصادی چشم انداز این بازار را تا حدودی زیادی تحت تأثیر قرار داده است و بازار آتی با مشاهده این تحلیل‌ها شروع به عقب نشینی خواهد کرد.
به گفته وی ترس نهایی در خصوص فعالیت ترامپ است و بدون تردید با آغاز ریاست جمهوی وی شاهد اتفاقات عجیب و پیش‌بینی نشده در این بازار خواهیم بود.