چهل سال بعد در چنین روزهایی!

علی زراندوز
چهل سال پیش، «ایلان ماسک» در مراسم تحلیف «دونالد ترامپ» حرکتی شبیه سلام نازی ها انجام داد ولی بعداً این حرکت را بی ربط به سلام نازی ها دانست و گفت: «رسانه‌های جریان اصلی، پروپاگاندایی علیه من به راه انداخته اند.» اما چهل سال پس از آن اتفاق، «ایلان ماسک» در حالی که با سبیلی شبیه سبیلِ «هیتلر» در یک کنفرانس خبری ظاهر شده بود، در پاسخ به سوال خبرنگاران که از وی پرسیدند چرا سبیلش شبیه «هیتلر» است، گفت: «متاسفم که می بینم جریان های رسانه ای هنوز به پروپاگاندا علیه من دامن می زنند. شما تا حالا نشده چند دقیقه پیش از کنفرانس مطبوعاتی تان، تیغی که با آن صورت تان را اصلاح می کنید، ناگهان به زمین بیفتد و دقیقاً تکه وسط آن بشکند؛ به طوری که وقتی برای اطلاح روی سبیل تان می کشید، طرفِ چپ و راست آنرا بزند ولی بخشِ وسطِ سبیل تان را باقی بگذارد؟». در ادامه، «ایلان ماسک» در پاسخ به جواب خبرنگاران که یک صدا گفتند: «نه!». با عصبانیت گفت: «شما خبرنگارها لیاقت تان همان سبیل استالینیِ کت و کلفت است و تبعید به جایی به سرمای سیبری و کارکردنِ اجباری در معدن ذغال سنگ!». وی در پایان، به نشانه اعتراض، بدون دادنِ سلام نازی ها، محل کنفرانس خبری اش را ترک کرده و رفت تا برای خبرنگاران آشی بپزد که یک وجب روغن (از نوع روغن های به کار رفته در فضاپیماهای اسپیس ایکس)، روی آن باشد!
***
چهل سال پیش در چنین روزهایی، «مسعود پزشکیان» گفته بود: «دل مان نمی‌خواست مازوت بسوزانیم و وزیر نیرو گفته بود اگر دو ساعت خاموشی بدهیم، مشکل حل می‌شود. اما محاسبه درست نبود و متوجه شدیم که حتی اگر یک روز هم خاموشی می‌دادیم، مشکل حل نمی‌شد». وی در سالگرد بیان این جمله تاریخی به مردم اعلام کرد: «شرمنده… من چهل سال پیش به شما گفته بودم اگر 4 سال کمی دشواری ها را تحمل کرده و در مصرف آب و برق و گاز و تلفن و اینترنت و هوا و غذا و خوراک و پوشاک و دارو و نفس کشیدن و مسافرت رفتن و خندیدن و بشکن زدن و مصرف آجیل و گوشت قرمز و میوه و سبزی و برنج و وغیره، صرفه جویی کنید؛ همه چیز درست می شود، ولی متاسفانه امروز و بعد از 36 سال که از پایانِ آن 4 سال می گذرد، متوجه اشتباه محاسباتی کوچکی شده ایم و …». یکی از خبرنگاران حرف ایشان را قطع کرده و پرسید: «یعنی منظورتان 400 سال است؟». دکتر پزشکیان گفت: «برو بالاتر!» خبرنگار دیگری پرسید:« 4000 سال؟» و دکتر پزشکیان گفت: «دیگر قرار نشد سیاه نمایی کنید. طبق محاسبات جدید ما فقط 3999 سال با آن روز فاصله داریم که آن را هم با صداقتی که ما در اعلام آمارها داریم، خیلی زودتر از آن چیزی که به نظر می رسد، پشت سر خواهیم گذاشت و روسیاهی هم طبق معمول، به ذغال خواهد ماند!».
***
«سعید جلیلی» که چهل سال پیش در مورد علت عدم مناظره با زنگنه (درباره قرارداد کرسنت) گفته بود: «برخی از مباحث، فرصت بسیاری می‌خواهد و در یکی دو ساعت جمع نمی‌شود!». در پاسخ به سوال خبرنگاری که از وی پرسید: «یعنی اگر چهل سال قبل که این حرف را زدید، مناظره را شروع می کردید تا الان فرصت برای باز کردن برخی مباحث فراهم نمی شد؟». برای چند ساعت و به صورت مستمر مباحثی در مورد بازاریابی اقتصادی، بازاریابی در فضای سیاسی، هزینه و فایده، سود و زیان، شکل گیری معاملات سیاسی، نظریه پردازی های مختلف درباره امنیت، ارکان معاملات سیاسی، بی‌عدالتی و کم فروشی و تجارت زوال ناپذیر و قیمت نفس انسان*، بیان کرد. خبرنگار طرف صحبت ایشان در نهایت چون چیزی از پاسخ های شان سر در نیاورده بود، تفالی به دیوان حافظ زد که این بیت آمد: «اگر به عمقِ راهبردیِ تو دستِ ما نرسد / گناهِ بختِ پریشان و دستِ کوتهِ ماست!».
پاورقی:
*رجوع کنید به سخنرانی «سعید جلیلی» در حوزه هنری که خبر آن در تاریخ ۳ بهمن ۱۴۰۳ منتشر شده است.