جشنواره‌ای به پهنای ایران

مینا صفار
ازآنجاکه سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه تعطیل است، امروز به معرفی اجراهای روزهای هشتم و نهم بهمن می‌پردازیم و درواقع روزهای ششم و هفتم چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر.

سنن ازبکستان و روایت تئاتر ارمنستان

«ذرات آشوب» اثر ابراهیم پشت‌کوهی، ساعت 19:00 روز دوشنبه؛ هفتم بهمن‌ماه در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می‌رود. نمایش «ذرات آشوب» پرتره‌ای از دلاوری و پردلی مردم محجوب جزیره هرمز برای بیرون راندن اشغالگران پرتغالی را به تصویر می‌کشد که نشان‌دهنده عظمت روح ایرانی و جنگاوری‌شان برای دفاع از کیان میهن‌شان است.
البته این سالن در روز هشتم بهمن‌ماه اجرایی ندارد.
سالن چارسو مجموعه تئاتر شهر، در روز ششم جشنواره و در دو نوبت 17:00 و 20:30 میزبان «من و گربه‌ی پری» نوشته سیمین امیریان و کارگردانی شهره سلطانی می‌شود. داستان نمایش از این قرار است که ساسان و پری زندگی خوبی کنار هم دارند اما زندگی‌شان با ورود گربه دگرگون می‌شود.
اما سالن چارسو روز سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه و در دو نوبت 18:30 و 20:30 میزبان «این دنیا یه کنسرت به من بدهکاره» اثر سهند خیرآبادی می‌شود. این نمایش روایت مردی میانسال به نام مهران است که تصمیم گرفته بحران های زندگی خود را با مخاطب در میان بگذارد.
اما در روز ششم جشنواره و در دو نوبت 16:00 و 18:30 «سارای» نوشته رامین جهانگیرزاده و با کارگردانی حسن شیخ‌زاده در سالن سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می‌رود. این نمایش که افسانه‌ای قدیمی است، به زبان ترکی اجرا می‌شود و از اردبیل به جشنواره راه یافته است.
اما سالن سایه در روز سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه میزبان نمایش «مکبثک» نوشته افق ایرجی و به کارگردانی محمد جواد شریفی می‌شود و این نمایش در دو نوبت 16:00 و 18:30 روی صحنه می‌رود. «مکبثک» که روایتی ایرانی‌شده از نمایشنامه شکسپیر است، از اراک به جشنواره راه یافته.
همچنین تالار قشقایی روز ششم جشنواره در دو نوبت 16:00 و 19:20 میزبان نمایش «یلدای تابستان» نوشته سید علی موسویان و کارگردانی هدی آهنگر می‌شود. این نمایش تولید فرماندهی یگان دریایی ارتش است.
اما روز سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه تالار قشقایی در دو نوبت 16:00 و 19:20 میزبان نمایش «چمدان‌های چرخ‌دار» نوشته کرامت یزدانی و کارگردانی مجتبی لاله زاری می‌شود. این نمایش از یزد به جشنواره راه یافته است.
تالار اصلی تئاتر مولوی دوشنبه؛ هشتم بهمن‌ماه در دونوبت 16:00 و 19:00 میزبان «آب برای ماهی‌ها» نوشته رضا گشتاسب و کارگردانی امیر نوروزی می‌شود. این نمایش، از گچساران به جشنواره راه یافته است.
اما در روز هفتم جشنواره تالار اصلی تئاتر مولوی در دونوبت 16:00 و 19:00 میزبان «بوکسور» اثر کیانوش احمدی می‌شود. این نمایش به عنوان اثر برگزیده جشنواره سودای عشق به جشنواره تئاتر فجر راه یافته است.
سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر در روز هفتم جشنواره و در دونوبت 18:00 و 20:30 میزبان نمایش «لام» نوشته مجتبی رستمی‌فر و علی رستمی و کارگردانی مجتبی رستمی‌فر می‌شود. در خلاصه این نمایش که از اهواز به این دوره از جشنواره راه یافته، آمده است: « در خلاصه نمایش آمده است: «وقتی توی یه مسئله‌ای خیلی ریز می‌شی، کور می‌شی! دیگه دوروبرت رو نمی‌بینی، نقطه دیدت کوچیک‌وکوچیکتر می‌شه! همیشه چیزای کوچیک ترسناکن مثل حشرات، خونت رو می‌ریزن بدون اینکه حتی حسشون کنی، اما من اونا رو خیلی خوب می‌شناسم، هر روز نگاشون می‌کنم، من استاد ریز شدنم، درسش رو خوندم، یاد گرفتم از چیزای کوچیک ساده نگذرم، نقطه‌ضعف چیزای بزرگ، همیشه یه چیز کوچیکه، من یه زیست‌شناسم، همه‌چی رو از پشت میکروسکوپ می‌بینیم.»
البته تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر در روز سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه در دونوبت 16:00 و 18:30 میزبان نمایش «خارشتر» نوشته هدی آهنگر و کارگردانی سیدعلی موسویان » می‌شود. در خلاصه داستان این نمایش آمده است: «از ۱۵۰ سال پیش تاکنون نام تمام عناصر ذکور خاندان خان باباخانی، نادر است. همه آن‌ها به بیماری تکرر ادرار مبتلا هستند و سر بزنگاه باید بروند خلا…!»
تالار حافظ در هشتم بهمن‌ماه میزبان نمایش «یک دقیقه بعد از مهاجرت» اثر محمدرضا زاهدی» می‌شود. این نمایش ساعت 18:00 اجرا می‌شود و در بخش دیگرگونه‌های تئاتر قرار دارد.
اما نهم بهمن‌ماه و در روز هفتم جشنواره تالار حافظ در این روز میزبان نمایش « تلقین» اثر احسان دبیر می‌شود. این نمایش که در دو نوبت 17:30 و 19:00 روی صحنه می‌رود، از مشهد به این دوره از جشنواره راه یافته است و در قالب بخش دیگر گونه‌های تئاتری اجرا می‌شود و بی‌دیالوگ است.
تالار سنگلج هم در روز هفتم جشنواره میزبان نمایش «تولد لازگی» نوشته شاهباز فایزالله‌یف و کارگردانی آسکر خلمومینوف از ازبکستان می‌شود. این نمایش در دو نوبت 16:00 و 18:00 روی صحنه می‌رود. این اثر در ارتباط با تاریخ و هویت ملی است و در تلاش برای معرفی فرهنگ ازبکستان و مفاهیم مرتبط با سنت‌ها و تغییرات اجتماعی استفاده شده است..
همچنین سنگلج هم نهم بهمن‌ماه در دو نوبت 16:00 و 18:00 میزبان نمایش «یک ساعت خاطره» نوشته کارینه خودیکیان و کارگردانی واهه شاهوردیان از ارمنستان، می‌شود. «یک ساعت خاطره» نمایشی تئاتری از نگاه فردی است که به خاطرات و لحظات از دست رفته زندگی‌اش می‌پردازد. این اثر موضوعاتی چون گذر زمان، یادها و احساسات انسانی را در قالبی احساسی و فلسفی ارائه می‌دهد.
تالار وحدت در روز ششم و هفتم جشنواره همچنان میزبان نمایش «ستارخان» اثر یعقوب صدیق جمالی است که این نمایش ساعت 19:00 روی صحنه می‌رود. «ستارخان» که به زبان آذری اجرا می‌شود، از زمان صدور فرمان مشروطه تا شکست حصر تبریز را در ۱۵۰ دقیقه‌ روایت می‌کند و نقش بانوان در این نمایش رزمی قابل توجه است.

روز شلوغ تماشاخانه‌های خصوصی

نمایش «کلاس بازیگری» اثر محمدرضا حیدری که در بخش به‌علاوه فجر حضور دارد، ساعت 15:00 هشتم بهمن‌ماه در عمارت نوفل‌لوشاتو روی صحنه می‌رود. در این اثر شاهدیم گروه نمایشی در میان اجرا، تمرین و آموزش معلق هستند.
همچنین دیگر نمایش حاضر در بخش به‌علاوه فجر, نمایش «خشت خام خانه» اثر علی􀁳 اصغری ساعت 15:00 نهم بهمن‌ماه در عمارت نوفل‌لوشاتو روی صحنه می‌رود. داستان نمایش درباره یک عمارت قدیمی بازمانده از دوره قاجار است که در بافت فرسوده شهرداری قرار گرفته ولی اعضای این خانه نمی‌خواهند که این اتفاق بیفتد.
دوشنبه هشتم بهمن‌ماه و روز ششم جشنواره در تماشاخانه استاد جمشید مشایخی (کاووسیه) ساعت 20:00 نمایش «قلمرو» نوشته شاهد شفیعی و به کارگردانی مهدیه فخاری پور روی صحنه می‌رود. این نمایش که در بخش به‌علاوه فجر پذیرفته شده، درباره یک آسایگاه است. در اسایشگاه نگهداری معلولین نگهبان در اتاقش بیهوش میشوند و پرستاران شیفت او را از اتاقش نمیتوانند خارج کنند و به دلیلی نداشتن کلید نمیتوانتد در اسایشگاه را برای اورژانس باز کنند و معلولینی که در اسایشگاه حضور دارند بعد از با خبر شدن از موضوع با همکاری هم میتوانند این چالش را پشت سر بگذارند.
اما سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه و روز ششم جشنواره در تماشاخانه استاد جمشید مشایخی (کاووسیه) ساعت 20:00 یکی دیگر از نمایش‌های بخش به‌علاوه فجر؛ «قوی‌تر» نوشته آگوست ‌استریندبرگ، با ترجمه محمد ‌اردکانی ‌نژاد و به کارگردانی مجتبی ‌مرادی روی صحنه می‌رود. داستان از این قرار است که و خانم ایکس و ایگرگ که هر دو هنرپیشه هستند، همدیگر را در کافه‌ای مخصوص بانوان ملاقات می‌کنند.
دوشنبه ساعت 21:00 خانه هنر دیوار میزبان نمایشی از بخش به‌علاوه فجر می‌شود و نمایش «ژوزف» نوشته جان هاج و با ترجمه مشترک نازنین دیهمی و مهدی ‌نوری و کارگردانی سارا داروفروش روی صحنه می‌رود. داستان نمایش از این قرار است که در دوران وحشت‌آفرین حکومت استالین، روزی تلفن خانه میخائیل بولگاکف، نویسنده‌ی شهیر اتحاد جماهیر شوروی به صدا در می‌آید و مهم‌ترین ماموریت زندگی‌اش را دریافت می‌کند…
همچنین در این روز ساعت 21:00، نمایش «زادروز زار» نوشته علیرضا زارع و کارگردانی حمید ‌عبدالحسینی در تئاتر تماشاخانه ‌سیمرغِ ‌‌بنیاد ‌بیدل ‌دهلوی روی صحنه می‌رود. در زاد روز آقای جیم، اتفاقات غیرمنتظره سرنوشتی دیگری را رقم میزند.
سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه تماشاخانه صحنه آبی میزبان نمایش «جایی در میان خوک‌ها» نوشته آثول ‌فوگارد با ترجمه هوشنگ ‌حسامی و کارگردانی پدرام ‌آزموده می‌شود. در خلاصه داستان آمده است: «تو جنگ سربازها رو محاکمه نمی‌کردن. به زانوشون می‌کردن بعد یه گلوله پس کلشون… من خودم پراسکوویا، خون… خون سرخ روشن روی برف… برام دعا کن.»
دیگر نمایش بخش به‌علاوه فجر که در روز نهم بهمن اجرا می‌شود، نمایش «پس‌از» اثر مرتضی ‌کوهی است که ساعت 21:00 در تئاتر هامون روی صحنه می‌رود. نشان ۳۰ ساله، هنرمند و نوازنده پیانو، پنج سال است که دچار انفصال از خود شده و در طول این پنج سال با خود مجازش ملاقات کرده و زیسته. این معاشرت، او را حتی از هنر و علایقش جدا ساخته. اما اکنون نشان حتی خودش را در آینه هم نمی‌بیند.
«چوکوویچ نادان اثر آنتوان چخوف» هم که در بخش به‌علاوه فجر حضور دارد، سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه ساعت 19:00 در موسسه ‌فرهنگی ‌هنری ‌همای ‌سعادت روی صحنه می‌رود. مجید ‌میرسلیم ‌وند نویسنده و کارگردان این نمایش است. در خلاصه نمایش آمده: «سرجوخه آلخاندرو در دوراهی وظیفه و احساس ایستاده است.»

نمایش‌های جدید در خیابان‌های تهران

محوطه تئاتر شهر هشتم بهمن‌ماه میزبان شش نمایش خیابانی می‌شود که از ساعت 16:00 برنامه‌های این بخش آغاز می‌شوند.
اولین اجرای این روز در محوطه تئاتر شهر؛ «قالی» نوشته مریم مهدی‌پور و با کارگردانی آرزو علیپور از لاهیجان است. سپس نوبت می‌رسد به اجرای نمایش «کارما»اثر حسین قاسمی و رضا محمدیان از ورامین که ساعت 16:30 اجرا می‌شود. «پاپیون قرمز» اثر محمد زارع‌زاده از مهریز ساعت 17:00 اجرای خود را آغاز می‌کند. «اعترافات یک مجرم» اثر نرگس خاک‌کار از ملایر نمایش بعدی است و ساعت 18:30 «میم مثل مجیده» نوشته محسن موسوی و با کارگردانی علیرضا شمس از اصفهان در محوطه تئاتر شهر اجرا می‌شود. پایان‌بخش اجراهای محوطه تئاتر شهر ردرورز هشتم بهمن نمایش «جهان با من بمیر» نوشته امیرحسین انصافی و کارگردانی سمیه مهری از تهران است که ساعت 19:00 اجرایش را آغاز می‌کند.
محوطه تئاتر شهر نهم بهمن‌ماه میزبان پنج نمایش خیابانی می‌شود که از ساعت 16:00 برنامه‌های این بخش آغاز می‌شوند.
نخستین نمایشی که در این روز در محوطه تئاتر شهر اجرا می‌شود، «کیمیا» اثر فاطمه پارسافر از اندیمشک است. سپس ساعت 17:00 نمایش «ترانسفر» اثر محمد نظری از باغ ملک اجرایش را آغاز می‌کند. ساعت 17:30 نوبت می‌رسد به «هچل» نوشته مهدی ایروانی و مجتبی􀁳خلیلی و کارگردانی مجتبی خلیلی از اصفهان. «مرکب اثر حسین اصیلی از میناب ساعت 18:00 اجرا می‌شود. پایان‌بخش اجراهای محیطی محوطه تئاتر شهر نمایش «شمس» اثر مهدی صالحیار است که از تبریز به جشنواره راه یافته.
محوطه میدان هفت تیر در روز نهم بهمن‌ماه ساعت 16:30 میزبان «پاپیون قرمز» اثر محمد زارع‌زاده از مهریز می‌شود.
«اعترافات یک مجرم» اثر نرگس خاک‌کار از ملایر ساعت 11:00 نهم بهمن‌ماه در محوطه فرهنگسرای رازی اجرا می‌شود.
«میم مثل مجیده» نوشته محسن موسوی و با کارگردانی علیرضا شمس از اصفهان هم روز سه‌شنبه نهم بهمن‌ماه ساعت 11:00 در ایوان انتظار مترو ولیعصر (عج) اجرا می‌شود.
ساعت 16:00 هشتم بهمن‌ماه نمایش محیطی «ننه دلاور» نوشته علی حسینی و با کارگردانی مرضیه علیزاده در محوطه تئاتر محراب اجرا می‌شود. همچنین در این روز ساعت 18:00 «لال بهیگ» نوشته رضا موری و با کارگردانی مصطفی محمدی دوست در محوطه تئاتر محراب اجرا می‌شود. این نمایش از چهارمحال و بختیاری به جشنواره راه یافته است. اما نهم بهمن‌ماه ساعت 16:00 محوطه تالار محراب میزبان نمایش «خانه خیابان گلشن» نوشته آمنه پورحسینی و با کارگردانی پژمان مهراب پور می‌شود. این نمایش از خرمشهر به جشنواره راه یافته است. و ساعت 18:00 هم در این محوطه به اجرای نمایش «شهر کوچولوها» اثر سید مهرداد کاووسی اختصاص می‌یابد.
گذرفرهنگ منطقه عباس آباد ساعت 18:30 هشتم و نهم بهمن‌ماه به اجرای نمایش میدانی «ساعر 5» اثر امین زندگانی اختصاص می‌یابد.
تماشای تمام نمایش‌های خیابانی و محیطی برای عموم آزاد است و هزینه‌ای به همراه ندارد.