سرمایه‌های خرد؛ موتور محرکه تولید مسکن
عقب افتادگی کشور در بحث تولید مسکن نیاز به تسهیلات بانکی را بیش از پیش ضروری ساخته است، اما بانک‌ها با وجود تکلیف قانونی توجهی به پرداخت تسهیلات مسکن ندارند.بانک‌ها یکی از نهادهای مهم خلق پول هستند که با قدرتی که حاکمیت به آن‌ها اعطا کرده می‌توانند نقدینگی را در کشور افزایش دهند و با حکمرانی پول به جهت‌دهی در جامعه بپردازند. البته تورم به عنوان یکی از متغیرهای اقتصاد کلان نیز از میزان نقدینگی در جامعه متأثر است
نوآوران – عقب افتادگی کشور در بحث تولید مسکن نیاز به تسهیلات بانکی را بیش از پیش ضروری ساخته است، اما بانک‌ها با وجود تکلیف قانونی توجهی به پرداخت تسهیلات مسکن ندارند.بانک‌ها یکی از نهادهای مهم خلق پول هستند که با قدرتی که حاکمیت به آن‌ها اعطا کرده می‌توانند نقدینگی را در کشور افزایش دهند و با حکمرانی پول به جهت‌دهی در جامعه بپردازند. البته تورم به عنوان یکی از متغیرهای اقتصاد کلان نیز از میزان نقدینگی در جامعه متأثر است. در صورت افزایش بی‌رویه‌ی نقدینگی در جامعه و وارد شدن آن به بخش‌های غیرمولد و سفته‌بازی‌های رایج در بازارها، میزان تورم افزایش پیدا می‌کند و عموم مردم متضرر می‌شوند.
حال آنکه ورود پول به بخش تولید و تبدیل آن به سرمایه و ابزار تولید، رشد اقتصادی واقعی و افزایش کیک اقتصادی جامعه را به دنبال خواهد داشت و در این صورت رفاه جامعه افزایش پیدا می‌کند.
بدین ترتیب بانک‌ها از دو طریق، یعنی جذب سپرده‌های مردم و خلق پول، هم می‌توانند به افزایش تورم دامن بزنند و هم می‌توانند به کاهش آن کمک کنند. مسئله مهم این است که آیا بانک‌ها به وظایف خود در رشد و توسعه کشور و نیز سود رساندن به عموم جامعه عمل می‌کنند یا این که با انحراف منابع به سمت فعالیت‌های غیر مولد یا ارائه تسهیلات به افراد خاص، به عموم مردم ضرر می‌رسانند.
در حال حاضر، تولید پاشنه آشیل اقتصاد کشور است و بی‌توجهی به آن مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه را تشدید می‌کند. به همین دلیل سرمایه بانک‌ها بدون چون و چرا باید به سمت تولید سرازیر شود.
در این راستا استاد دانشگاه و معاون پیشین وزارت راه و شهرسازی با بیان این که با راهکارهای ایجابی نمی توان بانک ها را وادار به ارائه تسهیلات در طرح نهضت ملی کرد در عین حال با تأکید بر مکمل بودن قوانین ساماندهی مسکن و جهش تولید مسکن، خواستار افزایش تسهیلات ساخت و تقویت بانک مسکن به عنوان محور اصلی تأمین مالی این حوزه شد.
قوانین ساماندهی و جهش تولید مسکن؛ دو بال یک پرنده
محمود فاطمی عقدا در گفت و گو با خبرنگار روزنامه نوآوران با ارزیابی مثبت از قانون ساماندهی مسکن، آن را پایه‌ای مستحکم برای توسعه این حوزه دانست و افزود: قانون جهش تولید مسکن در راستای اجرای بخشی از بندهای مهم قانون ساماندهی مسکن است. این دو قانون نه تنها در تضاد نیستند، بلکه مکمل یکدیگر بوده و می‌توانند به بهبود وضعیت مسکن در کشور کمک شایانی کنند.
حمایت‌های دولتی؛ از تأمین زمین تا تسهیلات مالی
وی با اشاره به نقش کلیدی دولت در تولید مسکن، خاطرنشان کرد: حمایت‌های دولتی در این حوزه دو جنبه اصلی دارد: تأمین زمین و ارائه تسهیلات و منابع مالی. مسکن به عنوان یک کالای اقتصادی خاص، وزن اقتصادی قابل توجهی دارد و سرمایه‌گذاری در آن همواره همراه با سود بوده است. حتی در دوران رکود، سرمایه‌گذاران در دوره‌های رونق به سود مورد نظر خود دست می‌یابند.
فاطمی عقدا افزود: مسکن کالایی است که سرمایه‌گذاری در آن همراه با تضمین سود است و اصل سرمایه در این حوزه از بین نمی‌رود. این ویژگی، مسکن را به یکی از جذاب‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری در کشور تبدیل کرده است.
چالش بانک‌ها در طرح نهضت ملی مسکن
معاون پیشین وزارت راه و شهرسازی در خصوص عدم تمایل بانک‌ها به مشارکت در طرح نهضت ملی مسکن، توضیح داد: بانک‌ها به دلیل ریسک‌های موجود در حوزه مسکن، به ویژه در دوران رکود، تمایل چندانی به مشارکت در این طرح ندارند. بازپرداخت اقساط نیز باید بلندمدت باشد، چرا که خریداران نمی‌توانند اقساط را در بازه‌های کوتاه‌مدت ۵ یا ۱۰ ساله پرداخت کنند. این موضوع باعث شده بانک‌ها چندان رغبتی به این کار نشان ندهند.
تسهیلات ساخت؛ راه‌حلی برای کاهش هزینه و زمان
فاطمی عقدا پیشنهاد کرد که دولت باید تسهیلات ساخت مسکن را افزایش دهد تا سازندگان بتوانند واحدهای خود را با ۷۰ تا ۷۵ درصد تسهیلات به فروش برسانند. به گفته وی، این رویه دو مزیت اصلی دارد: اولاً دوره ساخت کوتاه‌تر می‌شود و نقدینگی لازم برای ساخت فراهم می‌شود، که این امر هزینه تمام‌شده را کاهش می‌دهد. ثانیاً خریداران با تسهیلات مشخص و آورده کم‌تر، راحت‌تر می‌توانند مسکن خریداری کنند و بنیه اقتصادی آن‌ها حفظ می‌شود.
وی همچنین به ضرورت استفاده از سرمایه‌های خرد مردم در قالب بورس مسکن یا بازار سرمایه برای تأمین مالی پروژه‌های انبوه‌سازی اشاره کرد و گفت: این روش نه تنها سرعت ساخت را افزایش می‌دهد، بلکه قیمت تمام‌شده را نیز کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، با واگذاری مسکن به مردم از طریق تسهیلات مناسب، فشار بر بانک‌ها کاهش می‌یابد.
تقویت بانک مسکن و تسهیلات ساخت؛ کلید جهش تولید مسکن
فاطمی عقدا در پایان بر تقویت بانک مسکن به عنوان بانک تخصصی حوزه مسکن تأکید کرد و گفت: بانک مسکن باید با جذب سرمایه‌های خرد جامعه، نقش محوری در تولید مسکن ایفا کند. در غیر این صورت، با شرایط فعلی و دستورالعمل‌های موجود، بانک‌ها تمایل چندانی به مشارکت در این حوزه نشان نمی‌دهند. حتی اگر از نظر قانونی تهدید شوند، باز هم تعهدات آن‌ها در قبال سپرده‌گذاران اولویت دارد.
وی افزود: بانک مسکن باید تقویت شود و سایر بانک‌ها به تدریج از حوزه بنگاه‌داری خارج شده و به سمت بانک‌داری تخصصی حرکت کنند. این تغییر رویه می‌تواند در یک بازه زمانی میان‌مدت ۳ تا ۴ ساله محقق شود و شرایط را به نفع تولید مسکن و کاهش فشار بر بانک‌ها بهبود بخشد.
به گزارش خبرنگار ما تقویت بانک مسکن، افزایش تسهیلات ساخت و استفاده از سرمایه‌های خرد مردم می‌تواند به عنوان راهکارهای کلیدی برای جهش تولید مسکن در ایران عمل کند. این اقدامات نه تنها هزینه‌های ساخت را کاهش می‌دهد، بلکه فشار بر بانک‌ها را نیز کم کرده و به بهبود وضعیت مسکن در کشور کمک شایانی می‌کند.