سیمای کم‌رنگ زنان و مادران در تولیدات رسانه ملی

ترسیم و تصویر درست، کامل و جذاب زندگی ایرانی، اسلامی و بنیان‌های خانوادگی با ارائه الگوهای شایسته از میان زندگی شخصیت‌های والای دینی و ملی، نیاز اساسی جامعه امروز ماست که با تهاجم گسترده فرهنگی ایران و اسلام‌ستیزان رو به‌روست. از همین رو رسانه ملی توجه و اجرایی شدن آن را در دستور کار خود و سرلوحه برنامه‌های تولیدی قرارداده است. از نخستین طلیعه‌های رخداد انقلاب اسلامی، تغییر در ارکان اجتماعی و خانوادگی در ابعاد مختلف ایرانی و اسلامی در راس عنایت تمام سازمان‌ها و ارگان‌ها به‌ویژه دستگاه‌های فرهنگی کشور قرار گرفت و به‌رغم موانع و حوادث فراوان سیاسی و اجتماعی و هجمه‌های مختلف بیگانگان و انحراف‌های داخلی تلاش شد که در حد مقدورات به این مهم پرداخته شود. این روند کمابیش در عرصه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی و در قالب‌های ادبی و هنری به‌ویژه فیلم و سریال بروز و ظهور داشت. اما آن‌چه تولید و ارائه می‌شد، کمتر از ظرفیت‌ها، نیازها و خواسته‌ها بود تا آن که در دو دهه اخیر توجه به این مهم، اصل قرار گرفت و اکنون چند سالی است که در حوزه‌های گوناگون جامعه به آن پرداخته می‌شود. رسانه ملی هم در همین راستا با تولید برنامه‌ها و مجموعه‌های اجتماعی و خانوادگی کوشیده نقش سازنده فرهنگی و اجتماعی خود را به خوبی ایفا کند. اما آن‌چه در نهایت عرضه شده با توانایی‌ها، قابلیت‌ها و داشته‌های فراوان فنی، هنری و مدیریتی آن، چندان همخوان نبوده و درصد کوچکی از تولیدات شخصیت‌محور خانوادگی تلویزیون توانسته‌اند از منظر کسب رضایت عمومی به توفیق برسند.
با آن‌که در سیما تاکنون فیلم‌ها و مجموعه‌های متوسط، قوی و جذاب خانوادگی و اجتماعی، بسیار تولید شده اما تعدادی از آن‌ها به دلایلی از جمله اشکالات محتوایی و ساختاری و طرح نامناسب موضوع و اهمیت قائل نشدن برای نقش پژوهش و توجه اندک به‌سلیقه مخاطب و حرفه‌ای نبودن عوامل تولید، نمره بالایی از مخاطب نگرفته‌اند. در تعدادی از این آثار کمتر نقش مقبول و مطلوبی از نقش‌آفرینان مرکزی خانواده‌ها یعنی پدر و مادر ارائه شده است؛ به‌خصوص خانم‌ها در قالب شخصیت‌های زن و مادر کمرنگ، ضعیف، ناتوان و منزوی به‌نمایش درآمده‌اند. این در حالی است که عرضه مناسب ابعاد خانوادگی و شخصیت‌های خانواده و پردازش درست آن‌ها در توفیق سریال‌ها نقش عمده‌ای دارند. با این وصف بجز چند مورد، تعداد زیادی از تولیدات خانوادگی تلویزیون در ارائه چهره شاخص و برجسته زن و مادر به‌عنوان انسان، همسر و هدایتگر فرزندان، مدیر و مدبر خانه، فعال اجتماعی و تکریم مقام او از دیدگاه‌های انسانی، اسلامی و ایرانی تنها بخشی از راه را پیموده است. در این آثار شخصیت‌های ارائه شده اغلب متاثر از فرهنگ غربی، تجملات، تیپ، ریخت و لباس و مناسبات خارجی نشان داده شده‌اند. این کاستی و نقص بزرگی است که باید هنرمندان و مدیران رسانه ملی برای رفع و اصلاح آن حساب ویژه باز کنند تا زنان و مادران علاوه بر شناخت ابعاد وجودی و شخصیت بزرگ الهی و انسانی، حضرت فاطمه زهرا(س)، جایگاه، نقش و سهم تحول آفرین و سازنده‌شان را در خانواده و اجتماع باز یافته و ارتقا دهند.