پیشرفت مذاکرات با سرعتی دور از انتظار

مترجم: مریم نصیری

سومین دور از مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا با میانجی‌گری دولت عمان برگزار شد. این گفتگوها که به دور از توجه رسانه‌ای و در فضایی بسیار محرمانه انجام گرفت و محورهای حساسی چون برنامه هسته‌ای ایران، فعالیت‌های منطقه‌ای تهران و نگرانی‌های امنیتی آمریکا و متحدانش را دربر می‌گرفت. به گزارش بی‌بی‌سی به نقل از دیپلمات‌های غربی و منطقه‌ای، این مذاکرات با «سرعتی دور از انتظار» در حال پیشرفت است؛ سرعتی که حتی تحلیلگران محتاط را نیز شگفت‌زده کرده است.
به گفته دیپلمات‌های آمریکایی، این گفت‌وگوها که با حضور چهره‌های ارشد از هر دو طرف همراه بوده، نشانه‌ای از جدیت تهران و واشنگتن برای یافتن راه‌هایی جهت کاهش تنش‌های فزاینده در منطقه محسوب می‌شود.
بی‌بی‌سی به نقل از منابع آگاه نوشته است که هدف اصلی این گفتگوها رسیدن به یک تفاهم حداقلی است. اگرچه هیچ‌یک از طرفین تاکنون به طور رسمی جزئیات دقیقی از روند مذاکرات منتشر نکرده‌اند، اما نشانه‌ها حاکی از آن است که تمرکز اصلی بر اقدامات متقابل محدود بوده، از جمله کاهش برخی از فعالیت‌های حساس هسته‌ای ایران در مقابل لغو یا تعلیق تحریم‌های مشخصی از سوی آمریکا.
برخی تحلیلگران غربی معتقدند که فضای فعلی مذاکرات به کلی متفاوت است. پیش تر، فشار حداکثری جای گفتگو را گرفته بود، اما اکنون رویکرد دیپلماسی فعال و مذاکره، ولو به صورت غیرمستقیم و محتاطانه، بار دیگر در دستور کار قرار گرفته است. به گزارش بی‌بی‌سی، دیپلمات‌های غربی تأکید کرده‌اند که هرچند سرعت پیشرفت گفتگوها چشمگیر است، اما اختلافات عمیق همچنان پابرجاست و دستیابی به توافق نهایی نیازمند اراده‌ای سیاسی فراتر از آن چیزی است که تاکنون مشاهده شده است.
همچنین منابعی به رادیو فردا گفته‌اند که در برخی موضوعات کلیدی همچنان پیشرفت اندکی حاصل شده است، به ویژه در زمینه تضمین‌های حقوقی و اقتصادی که ایران از آمریکا طلب می‌کند. تهران خواهان تعهدات مشخص و غیرقابل بازگشت است؛ در حالی که واشنگتن بنا به ساختار سیاسی خود، از دادن چنین تضمین‌هایی به شدت پرهیز می‌کند.
با این حال، ارزیابی کلی از دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان، مثبت‌تر از دورهای پیشین ارزیابی می‌شود. به گفته ناظران، هرچند مسیر دشواری پیش روی طرفین قرار دارد، اما همین که گفت‌وگوها در جریان است و نشانه‌هایی از اراده برای پیشبرد آن وجود دارد، خود یک گام مهم تلقی می‌شود.
در مجموع، تحرکات دیپلماتیک اخیر میان تهران و واشنگتن، هرچند شکننده و پرابهام، یادآور آن است که حتی در میانه بحران‌ها نیز روزنه‌هایی برای امیدواری وجود دارد. تحلیلگران معتقدند که ادامه این مذاکرات، حتی بدون دستیابی به یک توافق جامع، می‌تواند از وخامت اوضاع جلوگیری کند و منطقه را از ورود به مرحله‌ای جدید از درگیری‌های بی‌ثبات‌کننده مصون دارد.