نوآوران آنلاین- در نخستین نشست آسیب‌شناسی جشنواره تئاتر فجر که بخشی از آن به تئاتر استان‌ها اختصاص داشت، نکاتی از سوی برخی کارشناسان حاضر در پنل‌های تخصصی این نشست مطرح شد که که بیشتر درباره حذف جشنواره منطقه‌ای در دوره پیشین مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی بود.
در این زمینه توحید معصومی با بیان اینکه «در جشنواره منطقه‌ای برگزیده‌های استانی که به منطقه می‌رفتند کار یکدیگر را می‌دیدند و متوجه می‌شدند چه کارهایی بالا رفته و چه کارهایی حذف شده است» گفت، برای یک گروه شهرستانی حداقل یک جایزه سومی یا یک لوح تقدیر انگیزه است و به همین دلیل پیشنهاد من احیای جشنواره منطقه‌ای است مگر این که روشن شود بودجه‌اش چه می‌شود و حداقل بگویند پولش را می‌دهیم فرضا در فسا یک پلاتو می‌سازیم.
همچنین کامران شهلایی با تاکید بر اینکه «هیجان و جذابیت جشنواره‌های استانی اصلاً قابل قیاس با جشنواره تئاتر فجر نیست»، گفت: شما نمی‌دانید برای بچه‌ها نه اختتامیه فجر که اختتامیه استانی مهم است؛ جایی که رفقایشان حضور دارند و همه آن‌ها را می‌شناسند. با این حال راجع به جشنواره استانی نباید به هیچ استانی باج داد. ما ۳۲ استانی داریم و ۶۲ اثر انتخاب می‌شود اما اگر کاری بد بود نباید به صرف سهمیه دوتایی هر استان انتخاب شود. این باج را به هیچ استانی و به هیچ شهرستانی نباید داد. در مقابلش اگر می‌بینیم در فلان استان پنج کار خوب هست باید آثارش را جایگزین آثار استانی کرد که خوب نبوده است.
او با اشاره به اینکه مخالف حذف جشنواره منطقه‌ای بوده هر چند دلایل برای حذفش ابداً بد نبوده است، در مورد سلامت برگزاری جشنواره‌ها و نیز اتفاقات ناخوشایندی که در داوری استان‌ها رخ می‌دهد و برخی آثار واجد ارزش حذف می‌شوند، بیان کرد: سالیان سال است که در جشنواره‌ها شاهد حضور داوران سفارش‌پذیر و فاسد بوده‌ایم که همه هم آن‌ها را می‌شناسند. به نظرم شورایی یک ساله، برای انتخاب داوران جشنواره‌های کشور انتخاب شود تا داوران محدود به ۲۰، ۳۰ نفر نشوند. تشکیل این شورا برای حفظ سلامت داوری‌ها بسیار لازم است.
اسدی: حذف جشنواره منطقه‌ای برای فاصله گرفتن از آماتوریسم بود
در ادامه سعید اسدی، مدیر فعلی مجموعه تئاتر شهر و دبیر دو دوره از جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با اشاره به این که جشنواره منطقه‌ای در دوران دبیری او حذف شد، توضیح داد: در ادواری که من مسئولیت داشتم این طور شایع شد که اسدی جشنواره منطقه‌ای را از بین برد در صورتی که این یک سیاست کلی بود و به واسطه ترغیب گروه‌های تئاتری برای حرکت به سمت اجراهای عمومی و گسترش اجراهای عمومی اتخاذ شد و قرار بر این بود که ارکان دیگری هم درست کار کنند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: جشنواره منطقه‌ای اگر کنار گذاشته شد قرار بود آلترناتیوهایی داشته باشد و به این دلیل بود که فرآیند و شرایط انتخاب را تغییر دهیم و از آماتوریسم فاصله بگیریم. شما وقتی پنج منطقه دارید باید تقسیم‌بندی جغرافیایی کنید ولی آرایش گروه‌های منطقه‌ای همواره طوری بود که در بعضی جاها مجبور بودند از بین شش کار خوب، دو کار را انتخاب کنند و جاهایی دیگر از بین ۱۰ کار بیهوده هم دو کار را. ضمن این که گروه‌های داوری هر بار به واسطه قرار گرفتن آدم‌هایی در کنار یکدیگر شیمی خاص خود را داشت. یک نگاه سراسر بین چطور می‌توانست با این تناقضات کنار بیاید؟ اگر قرار باشد یک جشنواره استانی هیجان‌انگیز و باشکوه از راه جشنواره منطقه‌ای بگذرد من صد در صد با آن مخالفم.
کرمی: برای مطالبه استان‌ها تصمیم گرفته‌ام
شهرام کرمی، مدیر کل هنرهای نمایشی نیز در این باره گفت: نکته‌ای که در تحلیل تئاتر استان‌ها باید به آن توجه کرد تفاوت تئاتر استان‌های مختلف است. ما در بعضی از استان‌ها بسیار ضعیفیم و در بعضی استان‌ها خوبیم و نمی‌شود آورده یکسانی از آن‌ها خواست. ما در بعضی شهرها هنوز یک سالن تئاتر نداریم و این در تئاتر استان‌ها اهمیت بسیاری دارد و به آن بی‌توجهی کرده‌ایم. در تئاتر استان‌ها هر رویدادی که رخ می‌دهد بعد از مدتی تبدیل به یک مسئله حیاتی می‌شود که نه می‌شود تعطیلش کرد و نه می‌شود تغییرش داد. من می‌دانم در شهرستانی که جریان مستمر تئاتر وجود ندارد برگزاری جشنواره اتفاقی بسیار خوب است و این فرصتی فراگیر است که در غیاب اجرای عمومی می‌تواند کاری از پیش ببرد. در یک سال گذشته من با مطالبه شدیدی از طرف استان‌ها مواجه شده‌ام و آن هم جشنواره مناطق است. نکته این است که جشنواره مناطق با دلایلی منطقی تعطیل شد ولی ما نتوانستیم آن چیزی را که باید جایگزیش کنیم. این جشنواره محاسن بسیار زیادی داشت اما به مرور تبدیل به رویدادی شد که معایبش غلبه پیدا کرد و هنوز جایگزین درستی برایش شکل نگرفته است که خروجی جشنواره‌های استانی را هم به شیوه‌ای هدایت کند. من این مطالبه را دریافت کرده‌ام و تصمیمی را که در این مورد گرفته‌ایم اعلام خواهم کرد.
واگذاری یک بخش از جشنواره تئاتر فجر به خانه تئاتر؟!
بر اساس این گزارش و طبق اعلام روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی در بخشی دیگر از نخستین روز سلسله نشست‌های «آسیب‌شناسی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر» که روز پنجشنبه ۱۹ اردیبهشت ماه با سه عنوان «جایگاه، ضرورت، هویت و اهداف»، «نقش تئاتر استان‌ها» و «داوری» در سالن کنفرانس تئاتر شهر برگزار شد، رضا کیانیان درباره سازمان تئاتر گفت: چنین سازمانی به ضرر تئاتر است. ما سازمان سینمایی داریم؛ جایی که بودجه مستقلی از مجلس می‌گیرد و آن را تقسیم می‌کند. ما به سازمان احتیاج نداریم به یک معاونت احتیاج داریم. من بارها با وزرای ارشاد و مدیران سازمان سینمایی صحبت کرده‌ام و گفته‌ام این سازمان را منحل کنید. ما این همه کارمند می‌خواهیم چه کنیم؟! پدر تئاتر ایران نباید دولت باشد. تئاتر ایران باید مستقل باشد و خودش برای خودش پدری کند.
او همچنین با اشاره به طرح جداسازی بخش ملی و بین‌المللی تئاتر فجر که چند سا قبل هم مطرح شده بود، بیان کرد: معیار جشنواره ملی باید شبیه مراسم اسکار باشد. تئاترهایی که اجرا شده‌اند در پایان سال جمع‌بندی شوند و بهترین‌هایشان جایزه بگیرند. چه کسی این کار را انجام دهد؟ خانه تئاتر. همچنان که جشنواره فیلم باید توسط خانه سینما برگزار شود.
واگذاری یک بخش از جشنواره تئاتر فجر به خانه تئاتر در حالی در این نشست مطرح شده که در سال‌های اخیر عملکرد خانه تئاتر همواره مورد نقد قرار داشته و اخیراً هم که هفته گرامیداشت تئاتر توسط خانه تئاتر برگزار شد، اعتراض‌هایی مبنی بر تخلف در داوری شب بازیگر وجود داشت که اگرچه بازرس انجمن بازیگران و نیز هیأت داوران اولیه این جشن به طور غیررسمی، تخلف در داوری را تأیید کرده‌اند اما هنوز توضیحات شفافی دراین باره ارائه نشده است.
سلسله نشست‌های «آسیب شناسی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر» به دبیری مهرداد رایانی‌مخصوص و مدیریت اجرایی میلاد نیک‌آبادی در روز جمعه، ۲۰ اردیبهشت نیز با سه عنوانِ «ساختار اجرایی و هنری»، «فعالیت‌های بین‌الملل» و «چشم‌انداز جشنواره براساس الگوها و نمونه‌های جهانی» از ساعت ۱۵ در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر پی گرفته خواهد شد. این نشست در روز شنبه، ۲۱ اردیبهشت به گفت‌وگو و تبادل آرا با رئیس و دبیر سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، شهرام کرمی و نادر برهانی‌مرند اختصاص دارد.