نوآوران آنلاین- بانک مرکزی از سال گذشته سامانه نیما را در راستای تأمین ارز مورد نیاز تولید و واردات کشور راه‌اندازی و صادرکنندگان را ملزم کرد که بخشی از ارز حاصل از صادرات خود را در این سامانه بفروشند. البته قوانین مربوط به این سامانه رفته‌رفته تغییراتی کرد و در نهایت این بانک، از صادرکنندگان خواست تا ارز حاصل از صادرات خود را به سامانه نیما بیاورند و در آن‌جا بفروشند.
استدلال بانک مرکزی بر این بود که تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی از یارانه‌های پنهان بخش تولید در ایران استفاده می‌کنند و به همین دلیل باید ارز حاصل از صادرات خود را نیز به چرخه اقتصاد کشور برگردانند.
مقاومت از همان ابتدا!
هدف از راه‌اندازی این سامانه هم این بود که صادرکنندگان ارز خود را در این سامانه به واردکننده‌ای که می‌خواهد واردات انجام دهد، بفروشد و به این ترتیب تأمین نیاز واردکنندگان به ارز نیز از این طریق انجام شود. از سوی دیگر قیمت ارز در این سامانه نیز اندکی پایین‌تر از بازار آزاد است.
این در حالی است که از همان سال گذشته مقاومت‌هایی از سوی صادرکنندگان برای ورود ارز به سامانه نیما صورت گرفت که عمده مشکل آن‌ها با این سامانه نیز ناشناس بودن آن برای مشتریان خارجی بود.
اما آماری که مسئولان وزارت اقتصاد از میزان ورود ارز به سامانه نیما و در واقع از بازگشت ارز به کشور اعلام می‌کنند، این است که ۷۵ درصد از ارز صادراتی به سامانه نیما نیامده و جالب‌تر آن‌که حسین میرشجاعیان، مشاور وزیر اقتصاد نیز گفته که ۳۰ میلیارد دلار ارز صادراتی از هیچ طریقی به کشور بازنگشته است.
تأمین ارز نمی‌کنیم
این در حالی است که بانک مرکزی در سال گذشته اعلام کرده بود که محدودیت‌ها و جریمه‌هایی برای افرادی که ارز خود را وارد سامانه نیما نکنند، در نظر گرفته شده است و در نهایت این بانک برای آن‌ها تأمین ارز نخواهد کرد و جلوی صادرات آن‌ها نیز گرفته می‌شود.
اکنون با گذشت چند ماه از این اخطار بانک مرکزی، آمارها حاکی از عدم ورود ۳۰ میلیارد دلار ارز صادراتی به کشور است و آن‌طور که به نظر می‌رسد این صادرکنندگان کماکان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
البته پیگیری‌های ایسنا از بانک مرکزی به اینجا رسیده که بانک مرکزی از این پس برای صادرکنندگانی که نسبت به رفع تعهد ارزی خود اقدام نکرده باشند، تأمین ارز نخواهد کرد.
با این حال بعید به نظر می‌رسد که این بانک به وعده خود در سال گذشته عمل کرده باشد، چراکه اگر ۳۰ میلیارد دلار وارد سامانه نیما نشده باشد، در حال حاضر باید برای بسیاری از این صادرکنندگان تأمین ارز نشود.
با کسانی که ارز را نیاوردند چه می‌کنند؟!
نکته ناخوشایند در این بحث ادامه کار این سامانه به صورت دست و پاشکسته است، چراکه اگر این سامانه مشکلاتی را که صادرکنندگان مدعی آن هستند، ندارد، بانک مرکزی نیز باید برخورد جدی با افرادی که ارز را به چرخه اقتصاد برنمی‌گردانند داشته باشد و اگر مشکلات مطرح شده صحت دارد، این بانک باید هرچه زودتر نسبت به حل مشکلات مطرح شده اقدام کند.
با توجه به اینکه بانک مرکزی در طول یک سال اخیر بر بازگشت ارز به چرخه اقتصاد کشور تاکید داشته است، باید با نظارت بیشتر، اطلاعاتی را درخصوص ارزهای وارد شده به کشور و سرنوشت ارزهایی که به ایران نیامده و صادرکنندگان آن‌ها ارائه کند.
با توجه به ادعاهای مسئولان وزارت اقتصاد، در صورتی که این ارز به ایران وارد شده است، بانک مرکزی باید در خصوص محلی که این ارز از آن طریق به ایران وارد شده شفاف‌سازی کند و در صورتی که این ارز وارد نشده است، از فعالیت صادرکنندگان مرتبط با این مقدار ارز جلوگیری کند تا مشخص شود این ۳۰ میلیارد دلار صادراتی به کجا رفته است.