تأکید ترامپ بر دیپلماسی در مقابل جنگ

مترجم: سارا فراهانی

دور سوم مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا روز شنبه انجام خواهد شد. این مذاکرات در حالی برگزار می شود که درون دولت ترامپ – و همچنین بین آمریکا و اسرائیل – هنوز بحث‌هایی جدی بر سر انتخاب مسیر دیپلماسی یا حمله نظامی برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب هسته‌ای جریان دارد.
در حال حاضر ترامپ در برابر فشار تندروها، از جمله بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، مقاومت کرده و تمرکز خود را بر رسیدن به توافق گذاشته است.
ترامپ در دفتر کارش به خبرنگاران گفت: من می‌خواهم ایران کشوری عالی، موفق و شکوفا باشد. اما آن‌ها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند. اگر سلاح هسته‌ای داشته باشند، همه‌ی شما ناراحت خواهید شد چون زندگی‌تان به شدت در خطر خواهد بود.
دور نخست مذاکرات بیشتر به تعیین چارچوب و فضای کلی گفت‌وگو اختصاص داشت و مقامات آمریکایی گفتند هدف از دور دوم، رسیدن به چارچوبی برای ادامه روند مذاکرات بوده است و در دور سوم تمایل دارند گفت و گوها را به نتایج بهتری برسانند.
میانجی‌گران عمانی پس از مذاکرات دور قبل، بیانیه‌ای صادر کردند که در آن آمده بود دو طرف توافق کرده‌اند وارد «مرحله بعدی» مذاکرات شوند با هدف دستیابی به «توافقی عادلانه، پایدار و الزام‌آور که ایران را کاملاً عاری از سلاح هسته‌ای و تحریم‌ها کند و در عین حال، توانایی توسعه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز را برای آن حفظ کند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز گفت که گفت‌وگوهای فنی ادامه خواهد یافت.
مقامات آمریکایی مکرر عنوان کرده اند که هدف آن‌ها رسیدن به توافقی است که شامل حذف کامل برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران شود، اما مقامات ایرانی اعلام کردند این خط قرمز آن‌هاست.
در حالی که تنش ها در خاورمیانه و سایر نقاط جهان همچنان بالا است، دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق ایالات متحده، بارها بر اهمیت دیپلماسی به عنوان راه حلی برای مناقشات بین المللی تأکید کرده است. این رویکرد، که گاهی اوقات با مواضع قبلی او در تضاد است، نشان دهنده تغییری احتمالی در سیاست خارجی اوست.

*تأکید بر مذاکره با ایران
ترامپ بارها از مذاکره مستقیم با ایران به عنوان راهی برای حل اختلافات هسته ای و منطقه ای حمایت کرده است. او در مصاحبه ای با فاکس نیوز گفت: «من معتقدم که می توانیم با ایران به توافق برسیم. آنها باید پای میز مذاکره بیایند. ما می توانیم یک توافق بسیار خوب داشته باشیم.» این اظهارات، برخلاف لحن تند او در گذشته، نشان دهنده تمایل به تعامل دیپلماتیک است.

*حل مناقشه اوکراین از طریق دیپلماسی
در مورد جنگ اوکراین، ترامپ بارها بر اهمیت مذاکره بین روسیه و اوکراین تأکید کرده است. او معتقد است که یک راه حل دیپلماتیک، تنها راه پایان دادن به این درگیری است. ترامپ در یک سخنرانی در جمع هوادارانش گفت: «این جنگ باید متوقف شود. ما باید روسیه و اوکراین را پای میز مذاکره بیاوریم. من می توانم این کار را انجام دهم.»

*کره شمالی و قدرت دیپلماسی
ترامپ همچنین در مورد کره شمالی، بر اهمیت دیپلماسی تأکید کرده است. او معتقد است که مذاکره مستقیم با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، می تواند به حل مسئله هسته ای این کشور کمک کند. ترامپ در توییتی نوشت: «من معتقدم که کیم جونگ اون می خواهد یک توافق داشته باشد. ما می توانیم با هم کار کنیم تا یک توافق خوب برای هر دو کشور داشته باشیم.»

*تغییر رویکرد یا تاکتیک سیاسی؟
با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که این تأکید بر دیپلماسی، صرفاً یک تاکتیک سیاسی است و ترامپ همچنان به استفاده از گزینه نظامی به عنوان آخرین راه حل اعتقاد دارد. آنها به سابقه او در استفاده از تهدید نظامی به عنوان ابزاری برای فشار بر سایر کشورها اشاره می کنند.

*آینده دیپلماسی ترامپ
در نهایت، مشخص نیست که آیا ترامپ به طور جدی به دیپلماسی به عنوان راه حلی برای مناقشات بین المللی اعتقاد دارد یا خیر. با این حال، تأکید او بر دیپلماسی، نشان دهنده تغییری احتمالی در سیاست خارجی اوست و می تواند تأثیر قابل توجهی بر روابط ایالات متحده با سایر کشورها داشته باشد.

*دیپلماسی در بوته آزمون؛ چالش‌های پیش روی ترامپ
تأکید دونالد ترامپ بر دیپلماسی، اگرچه نشان دهنده تغییری مثبت در رویکرد او به مسائل بین‌المللی است، اما با چالش‌های قابل توجهی روبرو است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، بی‌اعتمادی عمیق میان ایالات متحده و کشورهایی است که ترامپ قصد تعامل با آنها را دارد.

*بی‌اعتمادی ایران، روسیه و کره شمالی
ایران، روسیه و کره شمالی، همگی سابقه طولانی‌ای در بی‌اعتمادی به ایالات متحده دارند. آنها به اقدامات گذشته آمریکا، از جمله خروج از توافق هسته‌ای با ایران، تحریم‌های اقتصادی و تهدیدهای نظامی، با دیده تردید می‌نگرند. برای این کشورها، اثبات حسن نیت ترامپ و نشان دادن تعهد واقعی به دیپلماسی، امری ضروری است.

*تفاوت دیدگاه‌ها در مذاکرات احتمالی
علاوه بر بی‌اعتمادی، اختلافات اساسی در دیدگاه‌ها و منافع نیز وجود دارد. ایران، به دنبال رفع تحریم‌ها و تضمین عدم دخالت آمریکا در امور داخلی خود است. روسیه، به دنبال به رسمیت شناختن منافع خود در اوکراین و کاهش نفوذ ناتو در شرق اروپا است. کره شمالی، به دنبال تضمین امنیت خود و رفع تحریم‌های اقتصادی است. دستیابی به توافقاتی که منافع همه طرف‌ها را تأمین کند، نیازمند مذاکرات پیچیده و طولانی خواهد بود.

*نقش متحدان و رقبا در دیپلماسی ترامپ
رویکرد دیپلماتیک ترامپ، همچنین تحت تأثیر روابط ایالات متحده با متحدان و رقبای خود قرار خواهد گرفت. متحدان اروپایی آمریکا، به طور سنتی، از رویکردی مبتنی بر همکاری و چندجانبه‌گرایی حمایت می‌کنند. آن ها ممکن است نسبت به مذاکرات مستقیم ترامپ با کشورهایی که با آنها اختلافات عمیقی دارند، نگران باشند. از سوی دیگر، رقبای آمریکا، مانند چین، ممکن است از این فرصت برای افزایش نفوذ خود در صحنه بین‌المللی استفاده کنند.

*آزمون داخلی برای دیپلماسی ترامپ
در داخل ایالات متحده نیز، ترامپ با مخالفت‌هایی از سوی برخی سیاستمداران و کارشناسان مواجه است. آنها معتقدند که مذاکره با کشورهایی که سابقه نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم دارند، نوعی ضعف است. ترامپ باید بتواند افکار عمومی و نخبگان سیاسی را در مورد مزایای دیپلماسی متقاعد کند.

*دیپلماسی؛ ابزاری برای کاهش تنش
با وجود چالش‌ها، دیپلماسی می‌تواند ابزاری مؤثر برای کاهش تنش‌ها و حل مناقشات بین‌المللی باشد. ترامپ، با استفاده از مهارت‌های مذاکره خود، می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای تعامل با کشورهایی که با آن ها اختلافات عمیقی دارد، ایجاد کند. با این حال، موفقیت او، به میزان تعهدش به دیپلماسی واقعی و توانایی‌اش در غلبه بر بی‌اعتمادی و اختلافات، بستگی خواهد داشت.