عقب ماندگی ایران از انقلاب تکنولوژیک

در حالی در جهان از چاپ سه ‌بعدی خانه‌ها و ساختمان‌های هوشمند سخن می‌گویند که صنعت ساختمان ایران همچنان درگیر روش‌های سنتی است.
هم اکنون فناوری‌های پیشرفته، آینده مسکن را متحول کرده و تعاریف جدیدی از خانه و ساختمان ارائه می‌دهند، حال باید دید ایران چه جایگاهی در این انقلاب تکنولوژیک دارد؟ آیا زمان آن نرسیده که این صنعت با سرعت بیشتری به سمت فناوری‌های روز حرکت کند؟
فناوری‌های نوین در صنعت مسکن و ساختمان‌سازی به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه شهری در جهان امروز، تحولات چشمگیری را رقم زده است.
کشورهای پیشرفته با استفاده از تکنولوژی‌هایی نظیر چاپ سه‌بعدی ساختمان‌ها، هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و افزوده و پهپادها، نه‌تنها هزینه‌ها و زمان ساخت‌وساز را کاهش داده‌اند، بلکه با ارائه راهکارهای پایدار به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کرده‌اند.
این فناوری‌ها به‌سرعت در حال تبدیل شدن به استانداردهایی جهانی هستند و معنای جدیدی از ساختمان‌سازی ارائه می‌دهند: ساختمان‌هایی که هوشمندند، انرژی کمتری مصرف می‌کنند و در راستای حفظ محیط‌زیست طراحی می‌شوند.
دلایل عدم استفاده از فناوری‌های نوین در ساخت و ساز با بررسی وضعیت ساخت و ساز کنونی مشخص می گردد که صنعتی شدن و استفاده از تکنولوژی های نوین سهم بسیار اندکی از ساخت و ساز در کشور را به خود اختصاص داده است. یکی از دلایل عدم استفاده از این گونه فناوری ها، عدم اطمینان سرمایه گذاران و کارفرمایان در استفاده از این تکنولوژی ها در جوابگویی به مشخصه های فنی، زمانی و هزینه ای است.
سیستم های سنتی ساخت، گرچه در مقوله زمان، هزینه و کیفیت دارای کارایی اندکی هستند. اما به دلیل تعدد استفاده از این سیستم ها و به تبع آن مشخص بودن تمامی جوانب کار، مورد اقبال کارفرمایان، پیمانکاران، مشاوران و سرمایه گذاران قرار می گیرند.دلایلی مانند بحث های مالکیتی، ساخت در مقیاس کوچک، نوسانات بازار، روابط اقتصادی با فروشندگان مصالح، استفاده از کارگر ساده و غیر متخصص و … دست اندرکاران ساخت و ساز را به سمت ساخت و ساز سنتی سوق می دهد. ولی مسئله اصلی که باید مورد توجه قرار گیرد، نبود فرهنگ صحیح و عدم آشنایی سازنده و مصرف کننده از فناوری های نوین ساخت و ساز است.
هزینه کرد، فناوری‌های نوین در مقایسه با روش‌های سنتی
اما آیا به راستی تولید مسکن با سطح کیفی مورد نظر در آئین نامه های ساختمانی کشور که عمدتاً برگرفته از کشورهای صنعتی و پیشرفته می باشند به روش های سنتی مرسوم کشور امکان پذیر است؟ پاسخ قطعاً منفی خواهد بود. برای استفاده از دانش وارداتی باید همزمان تکنولوژی وارداتی نیز به کار گرفته شود. به موازات آن نیروهای متخصص مورد نیاز نیز آموزش داده شوند و با بسترسازی های مناسب به سمت تکنولوژی های مناسب گام برداشت.
با استفاده از فناوری های نوین در مقایسه با روش های سنتی می توان علاوه بر کاهش مصرف انرژی تا میزان 50 درصد، در مصرف مصالح ساختمانی نیز صرفه جویی نمود. به عنوان مثال وزن ساختمان های متعارف در کشور حدود 800 تا 900 کیلوگرم در مترمربع است. در صورتی که با بهره گیری از تکنولوژی پیشرفته می توان وزن ساختمان ها را به میزان بیش از 40 درصد کاهش داد.
همچنین استفاده از این روش ها سرعت ساخت را به شدت افزایش می دهد و به یک چهارم زمان ساخت در روش سنتی کاهش می دهد. ضمن آن که هزینه های ساخت و ساز نیز 25 تا 30 درصد در بخش انبوه سازی کمتر می شود که این امر موجب کاهش زمان خواب سرمایه سازنده و در نهایت پایین آمدن قیمت تمام شده مسکن می شود.
به هر روی در دنیای امروز، ساختمان‌سازی دیگر صرفاً به معنای ساخت بناهای مسکونی یا تجاری نیست؛ بلکه به بخشی از ساختار هوشمند و پایدار شهری تبدیل شده است. فناوری‌های نوین این امکان را فراهم کرده‌اند که ساختمان‌ها نه ‌تنها محل سکونت، بلکه بهینه‌ترین مصرف‌کننده و تولیدکننده انرژی باشند. این تحول در کشورهای توسعه‌یافته به‌ صورت جدی پیگیری می‌شود و می‌توان گفت که مفهوم مسکن و ساختمان‌سازی در دنیای فناوری به کلی تغییر کرده است.
برای ایران، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و توسعه زیرساخت‌های مرتبط، راهی اجتناب‌ناپذیر برای رقابت در عرصه جهانی و پاسخگویی به نیازهای رو به رشد جامعه است. بدون این سرمایه‌گذاری‌ها، صنعت ساختمان نه‌ تنها از فرصت‌های موجود عقب خواهد ماند، بلکه در برابر چالش‌های جهانی مانند تغییرات اقلیمی و بحران‌های اقتصادی آسیب‌پذیرتر خواهد شد. آینده مسکن و ساختمان‌سازی به استفاده از فناوری گره خورده است؛ مسیری که هرچه زودتر آغاز شود، نتایج درخشان‌تری به همراه خواهد داشت.