جریان جشنواره‌های تئاتر می‌تواند هر چه بهتر برگزار شود به شرط آن که دبیرخانه دائمی این رویداد راه‌اندازی شود؛ مدیران بالادستی نگاه خود به این جشنواره را تغییر دهند و هنرمندان صاحب‌نام بین‌المللی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی به ایران دعوت شوند.
رحمت امینی از جمله مدیران و افرادی است که در حوزه آموزش تئاتر و اجرای آثار نمایشی فعالیت دارد. با او درباره اهمیت برگزاری جشنواره تئاتر و چگونگی ارتقای کیفیت اجرایی این رویداد گفت‌و‌گو کردیم. امینی در طول این مصاحبه تاکید داشت جریان جشنواره‌های تئاتر می‌تواند هر چه بهتر برگزار شود به شرط آن که دبیرخانه دائمی این رویداد راه‌اندازی شود؛ مدیران بالادستی نگاه خود به این جشنواره را تغییر دهند و هنرمندان صاحب‌نام بین‌المللی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی به ایران دعوت شوند. گفت‌و‌گو با این استاد دانشگاه و کارگردان و نمایشنامه‌نویس را در ادامه می‌خوانید.
در ایران شاهد هستیم که جشنواره‌های بی‌شماری برگزار می‌شود. از نظر شما برگزاری این تعداد جشنواره اتفاق مثبتی است؟
از نظر من اگر برگزاری دو جشنواره در کشور لازم و ضروری باشد به ویژه اگر قرار باشد از میان جشنواره‌های متعددی که در طول سال برگزار می‌شود، انتخاب کنیم، جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر و جشنواره تئاتر دانشگاهی مهم‌ترین رویدادهای تئاتر سال هستند که باید به صورت مستمر برپا شوند زیرا این جشنواره‌ها به از اهمیت، ارزش و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. زیرا در جشنواره تئاتر فجر تمام رشته‌های تئاتر کشور به نمایش درمی‌آیند و از سوی دیگر در جشنواره تئاتر دانشگاهی، رشته‌های تئاتری بخش اصلی آن را تشکیل می‌دهند.
جشنواره تئاتر فجر در پیشرفت تئاتر حرفه‌ای چه نقشی دارد؟
به نظر من و البته هر فرد آشنا به هنرهای نمایشی، جشنواره تئاتر جوانانی را معرفی می‌کند که می‌توانند سازنده بخش حرفه‌ای تئاتر کشور باشند و اگر بخواهیم آن را به شکل کاملا تخصصی بررسی کنیم، جشنواره تئاتر فجر این را به اثبات رسانده که اکثر افرادی که امروزه نام‌شان به عنوان هنرمند حرفه‌ای مطرح است، از دل همین جشنواره بیرون آمده و این افراد خود را از مسیر جشنواره تئاتر فجر به اثبات رسانده‌اند. این امر از اهمیت و ویژگی‌های این جشنواره حکایت دارد.
به نظر شما تاثیر بین‌المللی بودن جشنواره برای اهالی تئاتر چیست و چگونه می‌تواند نقش‌آفرینی بیشتری داشته باشد؟
اینکه جشنواره تئاتر فجر، جشنواره‌ای بین‌المللی است و این امکان را فراهم می‌کند که اساتید تئاتر جهان به ایران سفر کنند و هنرمندان ما را با تکنیک‌های خود آشنا کنند، امری بسیار مثبت و تاثیرگذار در سطح کیفی آثار اهالی تئاتر محسوب می‌شود. قدرت انتخاب ما چندان بالا نیست و نمی‌توانیم هر کاری را روی صحنه اجرا کنیم بنابراین به اعتقاد من دعوت از اساتید درجه یک بین‌المللی و همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی چندروزه و البته نه فقط در ایام جشنواره، به پرورش نیروهای حرفه‌ای کمک بیشتری می‌کند زیرا ما تشنه آموختن هستیم. بنابراین اگر مدرسان خارجی به ایران سفر کنند و آثاری را با همکاری هنرمندان ما روی صحنه ببرند، به نفع تئاتر کشور است. ما می‌توانیم به صورت دوره‌ای و در بخش‌های مختلف تور تئاتر 15 روزه اروپا را برنامه‌ریزی کنیم. این تبادلات باعث می‌شود گروه‌های نمایشی ما بتوانند قدرت خود را بالا ببرند و در عرصه‌های بین‌المللی حضور داشته باشند.
در این دوره‌های برگزاری، چه انتقادی به این جریان وارد است؟
جشنواره‌های تئاتر بیشتر از بی‌توجهی مسئولان بالا و عالی‌رتبه رنج می‌برد، اگرچه مدیرکل فرهنگی و معاون فرهنگی به برپایی جشنواره‌ها و بهبود شرایط توجه دارند و همواره تلاش می‌کنند تا جشنواره با کیفیت خوبی برگزار شود اما ما در سطوح بالاتر نیازمند حمایت و توجه مسئولان هستیم. متاسفانه ارزش و اهمیتی که مدیران رده‌بالا برای دیگر رشته‌ها قائل هستند، برای تئاتر وجود ندارد. هر ساله جشنواره‌های تئاتر با مصیبت برگزار می‌شوند درحالی‌که این امر باید به‌کل راحت‌تر و مطلوب‌تر تحقق یابد.
برای برگزاری مطلوب‌تر چه پیشنهادی دارید؟
برای کمک به تئاتر باید دبیرخانه جشنواره به معنای واقعی در طول سال فعال باشد. دبیرخانه جشنواره باید بعد از برپایی مراسم اختتامیه در تکاپوی برنامه‌های دوره بعد جشنواره تئاتر باشد تا بعد از معرفی دبیر همچون دوره‌های گذشته همه چیز شکل عجولانه و شتاب‌زده پیش نرود. فعالیت دبیرخانه جشنواره در طول سال می‌تواند روی همه چیز تاثیرگذار باشد.
به این نکته اشاره کردید که دیگر جشنواره مهم ایران، جشنواره تئاتر دانشگاهی است. اگر قرار باشد به ویژگی‌های این رویداد چه در داخل یا چه در خارج از کشور اشاره کنید، کدام ویژگی‌ها پررنگ‌تر هستند؟
من در چند دوره جشنواره‌های دانشگاهی خارجی حضور داشته‌ام. در تمام این جشنواره‌ها نگاه تئاتر دانشگاهی نگاه جست‌وجوی شیوه‌ها و راه‌های جدید در تئاتر بوده و طبیعی است که انتظار داریم در جشنواره تئاتر دانشگاهی نگاه جست‌وجوگرانه به عرصه ناشناخته‌ها را شاهد باشیم. طبیعتا این نگاه متمایز و جست‌وجوگرانه دانشجویان را برای شرکت در جشنواره ترغیب و تشویق می‌کند تا آثار خود را در معرض قضاوت قرار دهند. در جشنواره تئاتر دانشگاهی کسی از اینکه کارش توسط دیگران دیده شود یا اینکه مخاطب عام نداشته باشد، نمی‌ترسد. دغدغه مخاطب عام در جشنواره تئاتر دانشگاهی وجود ندارد و مخاطب آن به دنبال عرضه آثار متفاوتی است که البته ممکن است با نقد مثبت یا منفی مواجه شود. جشنواره تئاتر دانشگاهی همچون کلاس‌های دانشجویان است که افراد از بیان نظرات و افکار خود در آن ابایی ندارند و همین مورد یکی دیگر از ویژگی‌ها و شاخصه‌های حائز اهمیت جشنواره تئاتر دانشگاهی است. به نظر من تئاتر دانشگاهی ویژگی‌های خاص خود را دارد و ازآن‌جاکه هنر، پدیده‌ای زنده است، ویژگی‌های اجرایی متعددی دارد.
