چرا مردم جذب آثار عامه پسند می شوند؟

ساره زندیه

سرویس فرهنگ و هنر نوآوران | آثار عامه پسند، به ویژه در دنیای تلویزیون، همیشه جاذبه‌ای خاص برای مخاطبان دارند. این آثار به نوعی همزاد و همراه مردم عادی شده‌اند و از این رو در فرهنگ عمومی جایگاه ویژه‌ای دارند. اما ویژگی‌هایی که باعث می‌شود این آثار مردم را جذب کنند و از سوی دیگر تفاوتشان با آثار مبتذل و سخیف چیست؟ در این گزارش، می‌خواهیم به بررسی این ویژگی‌ها بپردازیم و تفاوت‌های ظریف میان عامه پسندی و ابتذال را درک کنیم.
آثار عامه پسند در ظاهر ممکن است ساده، مستقیم و قابل دسترس باشند، اما در دل خود پیچیدگی‌هایی دارند که آن‌ها را از سایر آثار تمییز می‌دهد. نخستین ویژگی‌ای که می‌توان برای این نوع آثار ذکر کرد، دسترس‌پذیری است. عامه پسند بودن به معنای قابل فهم بودن و درک آسان برای عموم مردم است. این آثار با زبان ساده و تصویری گویا، به راحتی می‌توانند با هر مخاطبی ارتباط برقرار کنند. برای مثال، بسیاری از سریال‌های تلویزیونی موفق، مانند آثار کمدی یا درام‌های خانوادگی، که به شکلی ملموس به مسائل روزمره زندگی می‌پردازند، به راحتی توانسته‌اند خود را در دل مخاطبان جا دهند.
یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته آثار عامه پسند، قدرت آن‌ها در جذب احساسات است. این آثار معمولاً به گونه‌ای ساخته می‌شوند که مخاطب بتواند با شخصیت‌ها و موقعیت‌های داستان همذات پنداری کند. وقتی داستانی به شکلی عاطفی و انسانی روایت می‌شود و مسائل پایه‌ای زندگی انسان‌ها مانند عشق، دوستی، مشکلات خانوادگی و سختی‌های زندگی را مطرح می‌کند، مخاطب به راحتی می‌تواند خود را در میان آن‌ها ببیند و با آن‌ها احساس هم‌دلی کند. در این نوع آثار، شخصیت‌ها اغلب از جنس مردم معمولی هستند و این باعث می‌شود که مخاطب بتواند خود را جای آن‌ها بگذارد و از لحاظ احساسی با آن‌ها درگیر شود.
آثار عامه پسند غالباً به امید و دلگرمی نیز توجه ویژه‌ای دارند. در شرایطی که زندگی به طور معمول پر از فراز و نشیب‌هاست، مردم به دنبال آثاری هستند که به آن‌ها امید دهند، مشکلات را به شکلی قابل حل نشان دهند و گاهی حتی با ارائه راه‌حل‌هایی ساده و انسانی، به مخاطب یادآوری کنند که می‌توان از دل مشکلات بیرون آمد. این آثار به شکلی جذاب، انرژی مثبت را به مخاطب منتقل می‌کنند.
آثار عامه پسند معمولاً حول محور احساسات انسانی مانند عشق، دوستی، خانواده، امید و شکست می‌چرخند. این مسائل از آن دست موضوعاتی هستند که برای تمامی انسان‌ها در هر شرایطی جالب و مهم است. این احساسات مشترک باعث می‌شود که افراد بتوانند خود را در داستان‌ها ببینند و به نوعی با آن‌ها احساس همدلی کنند. وقتی اثر تلویزیونی یا سینمایی به این احساسات پرداخته و آنها را به خوبی نمایش دهد، مخاطب به راحتی جذب می‌شود.
یکی دیگر از دلایلی که باعث جذب مردم به آثار عامه پسند می‌شود، ایجاد فضای امید و فرار از مشکلات زندگی است. در دنیای پر از اضطراب و مشکلات روزمره، افراد به دنبال آثاری هستند که به آن‌ها لحظات شادی و آرامش بدهد. این آثار معمولاً با نمایش پایان‌های خوش، مسیرهای امیدوارکننده و راه‌حل‌های ساده برای مشکلات، به مخاطب یادآوری می‌کنند که زندگی همچنان زیبایی‌هایی دارد و می‌توان از پس سختی‌ها برآمد.
آثار عامه پسند به دلیل اینکه اغلب موضوعات اجتماعی، خانوادگی و فرهنگی را به تصویر می‌کشند، به نوعی احساس تعلق به یک گروه یا اجتماع را در مخاطب ایجاد می‌کنند. وقتی یک نفر می‌بیند که دیگران نیز با این آثار ارتباط برقرار کرده‌اند، تمایل بیشتری به پیوستن به این “گروه” پیدا می‌کند. این احساس تعلق اجتماعی می‌تواند عامل دیگری باشد که مردم را به سمت این آثار جذب می‌کند.
آثار عامه پسند معمولاً در قالب‌هایی ساخته می‌شوند که برای سرگرمی طراحی شده‌اند. این سرگرمی‌ها، علاوه بر اینکه مردم را از فشارهای روزمره زندگی دور می‌کنند، به آنها کمک می‌کنند تا به نوعی از لحظات فراغت خود لذت ببرند. آثار تلویزیونی و سینمایی عامه پسند به دلیل داستان‌های جذاب و دنیای فانتزی که می‌سازند، برای تفریح و گذراندن وقت خالی بسیار مناسب هستند.
مردم معمولاً در دنیای پُر از انتخاب‌های مختلف دچار سردرگمی می‌شوند. آثار عامه پسند به دلیل داشتن محتوای قابل فهم و بدون پیچیدگی‌های زیاد، این امکان را برای مخاطب فراهم می‌آورند که بدون نیاز به فکر زیاد و با اطمینان، به تماشای آن‌ها بپردازد. این آثار به نوعی از سردرگمی انتخاب کاسته و به مخاطب یک تجربه لذت‌بخش و بی‌دغدغه ارائه می‌دهند.
مردم معمولاً به آثار عامه پسند جذب می‌شوند، زیرا این آثار در میان جمعیت وسیعی محبوبیت دارند. تماشای این آثار نه تنها یک تجربه فردی بلکه یک تجربه اجتماعی نیز می‌شود، چرا که افراد تمایل دارند از آنچه در فرهنگ عمومی محبوب است آگاه باشند و در بحث‌های اجتماعی و فرهنگی مشارکت کنند. این نوع آثار به طور معمول در محافل عمومی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند، و این موجب می‌شود که مخاطبان احساس کنند که به جمعی بزرگتر تعلق دارند.
مهم‌ترین تفاوت میان آثار عامه پسند و آثار مبتذل در کیفیت و احترام به شعور مخاطب نهفته است. در حالی که آثار مبتذل ممکن است از تمایلات سطحی، تکراری و غیرجدی برای جذب مخاطب استفاده کنند، آثار عامه پسند همچنان بر اصول انسانی و احساسات واقعی تکیه دارند. آثار مبتذل به دنبال جلب توجه با محتوای تحریک‌آمیز، ارزان و اغلب بی‌محتوا هستند و گاهی از اخلاقیات و ارزش‌های انسانی فاصله می‌گیرند. در مقابل، آثار عامه پسند، اگرچه ممکن است ساده باشند، اما هرگز خود را از ریشه‌های انسانی و ارزش‌های اخلاقی تهی نمی‌کنند. این آثار همچنان به احساسات و ارزش‌های انسانی احترام می‌گذارند و به نوعی در جلب نظر مخاطب، از دستاویزهای سطحی پرهیز می‌کنند.
عامه پسندی به خودی خود مبتذل و سخیف نیست. در حقیقت، بسیاری از آثار عامه پسند دارای لایه‌های عمقی هستند که ممکن است برای برخی از مخاطبان ناپیدا بمانند، اما در واقع در سطح خود، این آثار نه تنها بی‌محتوا نیستند، بلکه بازتابی از واقعیت‌های زندگی و احساسات انسانی هستند. آن‌ها ممکن است به زبان ساده‌ای به مسائل پیچیده بپردازند، اما از این رو، همیشه می‌توانند به مخاطب اندیشه و درک جدیدی از زندگی و روابط انسانی بدهند.
در مقابل، آثار مبتذل و سخیف در تلاش هستند تا مخاطب را با شوخی‌های سطحی، صحنه‌های تحریک‌آمیز یا موضوعات بی‌اهمیت به خود جذب کنند. این آثار اغلب فاقد محتوای عمیق و احترامی به مخاطب هستند و از ظواهر سطحی برای جلب توجه استفاده می‌کنند. در نهایت، این آثار نه تنها نمی‌توانند به تحول فکری و عاطفی مخاطب کمک کنند، بلکه ممکن است او را از عمق احساسات انسانی دور کنند.
آثار عامه پسند، به ویژه در تلویزیون، نقشی اساسی در جذب و ارتباط با مخاطب دارند. این آثار به دلیل ویژگی‌های خاص خود، از جمله دسترس‌پذیری، همذات‌پنداری، و انتقال امید، توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در دل مردم پیدا کنند. اما باید توجه داشت که این نوع آثار، برخلاف تصورات غلط، هیچ‌گاه نباید با آثار مبتذل و سخیف یکسان انگاشته شوند. ابتذال در آثار به معنای بی‌احترامی به شعور مخاطب و استفاده از محتوای سطحی است، در حالی که عامه پسندی به معنای توانایی جذب مخاطب از طریق عواطف واقعی و ارزش‌های انسانی است. در نهایت، باید پذیرفت که هر اثر، حتی اگر ساده به نظر برسد، می‌تواند با عواطف و احساسات واقعی انسان‌ها در ارتباط باشد و به همین دلیل، آثار عامه پسند همچنان یکی از ارکان اصلی فرهنگ تلویزیونی و هنری محسوب می‌شوند.