کارکرد انسان شناسی در ماموریت پلیس آگاهی

نوآوران آنلاین-

دکتر غلامحسین بیابانی دانشیارگروه کشف جرایم دانشگاه جامع علوم انتظامی امین
پلیس آگاهی از دو علم برای کشف جرم استفاده می کند. یکی کشف علمی جرم؛ این بدان معنی است که این پلیس در آزمایشگاه های تحقیقات جنایی خود از علومی مانند شیمی، فیزیک، صوت، بیولوژی، بالستیک وسم-شناسی و...به طور مستقیم سود می برد. دوم علم کشف جرم است؛ این بدان معناست که این علم به صورت فراگیر مانند گروه اول کاربرد در کشف جرم ندارد اما می توان از آن برای کشف جرم سود برد مانندزمین-شناسی، انسان شناسی و...
انسان شناسی که در لغت به معنای مطالعه نوع بشر است ، به سه زیر گروه تقسیم می شود: انسان شناسی فرهنگی ( مطالعه فرهنگ ها ، جوامع، سبک زندگی ،اعتقادات و غیره) باستان شناسی (مطالعه فرهنگ های باستانی از طریق محل های سکونت و جسدهای به جا مانده) وانسان شناسی فیزیکی (یا بیولوژیکی که در بر گیرنده تمام جنبه های فیزیکی یا بیولوژیکی انسان های نخستین از دوران ما قبل تاریخ تا به امروز است) . انسان شناسی فیزیکی که در نوع خود رشته ای جامع است ، به رشته های مختلف از جمله استخوان شناسی (مطالعه استخوان ها) تقسیم می شود. در رشته استخوان شناسی زیر رشته ای دیگر وجود دارد انسان شناسی قضایی ( مطالعه بقایای اسکلت هایی که با پرونده های حقوقی مرتبط هستند). 
انسان شناسی قانونی با پزشکی قانونی تفاوت دارد. زیرا مطالعه  او بیشتر بر روی استخوان های انسان است در حالی که پزشک قانونی به دنبال دلایل مرگ و میر که می توان آنها را به طبیعی، تصادفی، خودکشی، آدم کشی و.‌.. طبقه بندی کرد، می پردازد. بنابراین انسان شناسی قانونی و پزشکی قانونی مکمل یکدیگرند و در حقیقت در جایی که پزشکی قانونی نمی تواند علت، هویت، سن و جنس استخوان های مرده را تعیین کند، این وظیفه را انسان شناسی قانونی انجام می دهد.
وقتي بقاياي انساني بر اثر تجزيه شديد غير قابل تشخيص شده و يا كاملا اسكلتي مي‌شوند، كارشناسان بايد قادر به تعيين: سن، جنسيت، نژاد و قد باشند. اين اطلاعات ضروري‌ترين جنبه فرآيند تشخيص هويت است و در حقيقت نقطه شروعي را براي تحقيقات پليس فراهم مي‌سازد. از اين ويژگي هايي كه مربوط  به جمعيت‌نگاري هستند، تعيين سن در زمان مرگ، اگر فرد به سن بلوغ رسيده باشد دشوارترين كار است. همانطور كه درافرادي كه به تازگي فوت شده‌اند، تخمين سن بدون مدارك شناسايي مانند گواهينامه رانندگي و كارت شناسايي كار ساده‌اي نيست كه‌اين به دليل تغييرات گوناگون در تجلي فرآيند پير شدن مي‌باشد. امروزه، موي بلند تنها مشخصة مربوط به زنان نيست و يك پيراهن مردانه نمي‌تواند فقط توسط يك مرد پوشيده شده باشد. يك زن ممكن است حلقه دوست پسر خود را در دست داشته باشد و هر دو جنس (مرد و زن) مي‌توانند گوشواره به گوش داشته باشند. پوشيدن لباس جنس مخالف توسط برخي زنان و مردان نيز مشكل محسوب مي‌شود و تعيين هويت بدون بررسي دقيق اسكلتي غير‌ممكن است. در بررسي‌هايي كه در مورد بلاياي جمعي انجام مي‌شود بايد بسيار مراقب بود جايي كه وسايل شخصي و استخوان ها ممكن است با هم تركيب شده باشند
شگفت انگیز ترین بخش از کار انسان شناسان، بازسازی چهره از روی جمجمه یا قطعات آن است. قدمت این کار به اوایل دهه 1940 میلادی بر می گردد. پیشگامان آن ویلیام کروگ من، تکنسین عضو اف بی ای و ای.ای.گراسیموف روسی در روسیه بودند.  پس از تعیین جنسیت و نژاد علم جای خود را به هنر می دهد مدل سازان گل رس مخصوص مدل سازی روی جمجمه به کار می برند و چهره سوژه را تا حدودی از روی اندازه ها و تا حدودی با حدس و گمان بازسازی می کنند. نژاد در تعیین شکل چشم ها بینی و لب ها کمک می کند ،اما بخش عمده کار از روی حدس و گمان انجام می گیرد. انسان شناسان بدون وجود عکس یا توصیفات شاهد عینی، قادر نیستند بفهمند سوژه در زندگی خود چاق بوده یا لاغر اثر زخم یا خالکوبی داشته، ریش داشته یا طاس بوده است. با وجود این در برخی از موارد ممکن است مدل های حافظه شان را به کار اندازند و باعث شوند مسئولان شاهدانی را پیدا کند که احتمالا سوژه ناشناس را می شناخته اند.
از همین روش می توان در باب افزایش سن عکس اشخاص گمشده استفاده کرد: اشخاصی که فرار کرده، قربانی آدم ربایی شده یا از چنگ عدالت گریخته اند. با فناوری نوین رایانه ای افزایش سن را عکس ها آسان می شود و این عکس ها اغلب روی پوستر اطفال گمشده یا مجرمان فراری که نامشان در فهرست ده نفر اول تحت تعقیب اف بی ای است، دیده می شوند. با انکه عکس در زمینه افزایش سن تفوق دارد از مدل های گل رس نیز گاهی اوقات استفاده می کنند. یکی از این مدل ها که به دست فرانک بندر در فیلا دلفیا ساخته شد، بی درنگ به دستگیری جان امیل لیسعت که مدت های مدید فراری بود منجر شد. لیست، در 9 نوامبر 1971 میلادی در نیوجرسی ،پنج نفر از اعضای خانواده اش  را به ضرب گلوله کشت ، سپس ناپدید شد و با نام رابرت پیتر کلارک زندگی جدیدی را آغاز کرد. او همچنان آزاد بود تا اینکه مدل پیر شده لیست را که بندر آن را ساخته بود در 21 مه 1989 میلادی در برنامه تلویزیونی نفرات اول تحت تعقیب امریکا نشان دادند. همسایه ها او را شناختند و اف بی ای بعد از ده سال موفق شد محل کار لیست را در ویرجینیا پیدا کند. او در اوریل 1990 میلادی به اتهام 5 فقره قتل به حبس ابد محکوم شد.