نوآوران آنلاین-کیفیت هوای تهران از ابتدای سال تاکنون ۱۶ روز در شرایط نامطلوب قرار داشته که علت آن در تمام روزها افزایش غلظت آلاینده ازن بود. هوای تهران پیش از این عموماً در پاییز و زمستان تحت تأثیر آلاینده‌هایی همچون ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون قرار می‌گرفت و در برخی روزها نیز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون هوای پایتخت را آلوده می‌کرد. در این میان کمتر صحبت از آلاینده‌ای به نام ازن بود. این آلاینده حدود سه سال است که در ماه‌های گرم سال هوای پایتخت را آلوده می‌کند. از این رو طی سال گذشته ۱۶ روز از هوای تهران را برای حساس‌ها ناسالم کرد اما امسال تاکنون ۱۵ روز از هوا را ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز را ناسالم برای همه افراد کرده است.
محسن روشنی در گفت و گو با ایسنا درباره چگونگی تولید آلاینده ازن توضیح داد: آلاینده‌هایی مانند اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار در حضور نور خورشید تولید آلاینده ازن(O3) میکنند. اکسیدهای نیتروژن محصول احتراق خودروها، موتور سیکلت‌ها و خودروهای دیزلی است. ترکیبات آلی فرار نیز از بخارات بنزین و از فعل و انفعلات سوخت‌رسانی تولید می‌شود.
منابع تولید آلاینده ازن چیست؟
وی در ادامه با اشاره به اینکه خودروهای دیزلی، موتورسیکلت‌های فرسوده و بخارات بنزین پیش‌سازهای آلاینده ازن هستند، تصریح کرد: تمام این منابع در حضور گرما و نور خورشید، ازن تولید میکنند. در کنار این عوامل می‌توان به کاهش ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در هوای تهران نیز اشاره کرد. در واقع کاهش این ذرات سبب می‌شود که نور خورشید به طور مستقیم به سطح شهر بتابد البته نمی‌توان پیش‌بینی کرد کدام یک از این عوامل، تأثیر بیشتری رو تولید ازن دارند بلکه تنها می‌توان تمام این عوامل را به عنوان «پیش‌سازهای ازن» در نظر داشت.
ازن در زمستان نیز حضور دارد
مدیر واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه ازن در هوای تهران طی فصل زمستان نیز وجود دارد، گفت: به دلیل اینکه در این فصل نور خورشید و دما به اندازه کافی بالا نیست ازن از حد استاندارد خود بالاتر نمی‌رود.
چرا آلاینده ازن پیش از این در تهران نبود؟
روشنی در پاسخ به این سوال که چرا ازن حدود دو سال است که سبب آلودگی هوای تهران می‌شود و پیش از این پای این آلاینده در آلودگی هوای تهران در میان نبود، اظهار کرد: در درجه اول می‌توان به افزایش گرما و تابش نور خورشید طی سه سال اخیر اشاره کرد. در کنار این، دقیق‌تر شدن سیستم‌های سنجش آلودگی هوا طی سه سال اخیر در اندازه‌گیری دقیق آلاینده ازن در تهران کمک کرده است.
توصیه‌های بهداشتی برای روزهایی که ازن فراتر از حد مجاز است
وی ادامه داد: آلاینده ازن تقریباً از نیمه خرداد ماه تا نیمه مرداد ماه از ساعت ۱۲ تا ۱۸ افزایش پیدا می‌کند. از این رو توصیه ما به افراد جامعه این است که در این ساعات حضور خود در فضاهای باز را کاهش دهند. گروه‌های حساس شامل کودکان، زنان باردار، سالمندان و بیماران نسبت به افزایش آلاینده ازن حساس‌تر از سایر گروه‌ها هستند، به همین دلیل این افراد نیز باید از فعالیت‌های طولانی و سنگین در این بازه زمانی در فضاهای باز خودداری کنند.
لایه ازن همان آلاینده ازن است؟
مدیر واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پایان با اشاره به اینکه آلاینده ازن و ازنی که در لایه‌های بالای جوی حضور دارد، از یک نوع هستند، تصریح کرد: ازن در لایه‌های بالای جو مانع ورود اشعه ماورا بنفش به زمین می‌شود و از این رو حضور آن در جو لازم و ضروری است اما ازن در سطح زمین خود را به صورت آلاینده‌ای سمی نشان می‌دهد.